Çok Kazanan Pes Diyecek

Şimdiki Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) her ay yaptığınız ödemeleri ücret bordronuzu hazırlayan muhasebe veya insan kaynakları birimine veriyorsunuz ve (vergi dilim grubuna göre) yüzde 15 ile yüzde 35 arasında vergi iadesini hemen alıyorsunuz. Mesela siz ayda 300 lira ödüyorsanız ve yüzde 35'lik vergi dilimindeyseniz 300 X 0,35=105 lira o ayki maaşınıza ekleniyor ve cebinizden 300-105=195 lira çıkmış oluyor. Yani BES'e ödediğiniz rakam vergiden muaf geliriniz oluyor.

ÜCRETLİ VE MEMURA BES'TEN KÖTÜ HABER
Getirilmesi düşünülen yeni sistemde artık BES'e yaptığınız ödemeleri muhasebeye verip her ay daha az vergi ödeme ve cebinize 105 lira girmesi uygulaması kaldırılıyor ve yatırdığınız her 300 lira için 75 lira BES'te ayrı bir hesapta devlet vergi katkısı olarak yazılacak. Bilindiği üzere BES'te biriken paraları 56 yaşına gelmeden ve BES'e en az 10 tam yıl prim ödemeden alamıyoruz. Yeni sistemde vergi iadesi yerine geçecek olan devlet vergi katkısı rakamları da aşağıdaki şekilde alınabilecek:
■ 3 yılı tamamlayıp çıkarsanız yüzde 15'ini,
■ 6 yılı tamamlayıp çıkarsanız yüzde 35'ini,
■ 10 yılı tamamlayıp çıkarsanız yüzde 60'ını,
■ Emekli olup paranızı alırsanız yüzde 100'ünü.
Yeni getirilecek sistem vergi mükellefleri ve ücretliler ile memurlar için kötü olacak ama vergi mükellefi olmayan yani ödediği BES primleri için vergi iadesi alamayanlar için iyi olacak. Bu güne kadar BES'e ödedikleri primler için vergi avantajı olmayan bu grup artık devlet vergi katkısı elde etmiş olacak.
Gelirine göre yıl içinde vergi dilimi değişen çalışana göre hesap yapıldığında mevcut durumda cepten çıkan paranın yüzde 45'i kadar avantaj sağlayan emeklilik planı sahibi, artık yüzde 25'i kadar devletten katkı payı alabilecek.
Örneğin ayda 100 lirayı BES'e yatıran çalışan, yılda 1200 TL'lik emeklilik planı sahibi olmasına karşın cebinden 827 TL çıkıyordu. Bu da cebinden çıkan paranın yüzde 45'i kadar yani 373 liralık bir avantaj demektir. Oysa yeni sistemde vatandaşın cebinden iade alamayacağı için 827 lira çıkacak ama yüzde 25'i kadar yani 206 lira devletten katkı payı alacak. Bu durumda emeklilik planı 1.200 lira değil 1.033 lira olacak.
1.200 liralık emeklilik planına ulaşabilmek için artık vatandaşın cebinden 827 lirada değil 960 lira çıkması gerekecek.
Daha düşük gelirli başka bir çalışanın yüzde 25 gelir diliminde olduğunu varsayarsak bu kez 1.200 liralık plan almasına karşın cebinden 900 lira çıkıyordu. Oysa 900 lira cebinden çıktığında artık yüzde 25 katkı payı alacağı için emeklilik planı birikimi 1.125 lirada kalacak.

Kaynak : Ali Tezel - Bloomberg