ÖSYM'nin LYS Puan Hesaplama Skandalı

Geçen yıl şifre tartışmaları, bu yıl KPSS'de "soruların sızdırılması" iddialarıyla gündeme gelen ÖSYM'nin başı bu kez Lisans Yerleştirme Sınavları'na (LYS) katılan adayların "puan hesaplarındaki unutkanlıklarla" derde girecek. İddialara göre liselerin Türkçematematik alanlarındanmezun olan öğrencilerinMatematik Fen (MF), sosyal bilimler bölümlerindenmezunların da Türkçe-Matematik (TM) puanlarının hesaplanması unutuldu. Hatanın düzeltilmesiyle 870 bin öğrencinin başarı sırası değişecek. LYS'de 180 puan barajını aşamadığı için elendiği belirtilen yaklaşık 200 bin öğrenciden 100 bini de barajı aşarak, tercih hakkına kavuşacak. 

39 SAATTE HESAPLADI
18 Temmuz'da Danıştay'ın üniversite yerleştirme puanlarında bireysel başarının kullanılmasını durdurma kararı üzerine ÖSYM, aynı gün saat 17.30'da yerleştirme puanlarını yeniden hesaplamaya başladı. Bu kez puanlarda okul başarısını yansıtan Ağırlıklı OrtaöğretimBaşarı Puanı (AOBP) dikkate alındı. Yaklaşık 39 saat sonra 20 Temmuz Cuma günü saat 08.30'da da sonuçlar duyuruldu. 

DAĞILIM ELE VERDİ
ÖSYM yerleştirme sonuçlarıyla birlikte adayların puansal dağılımlarını da sitesinde ilan etti. Ancak bu tablolar incelendiğinde iki yıldır sınava giren öğrenci sayısının yaklaşık aynı olmasına rağmen barajı aşanların sayısında öğrencilerinmezuniyet alanlarına göre "çarpıcı değişiklikler" olduğu dikkat çekti. ÖSYM'nin yayınladığı tablolara göre 180 ve üzerinde puan alan adayların okul türü ve alanlarına göre dağılımına bakıldığında en çarpıcı sonuçlardan biri MF puanları da hesaplanan Türkçe matematik bölümlerinden mezun öğrencilerde görüldü.

2011 yılında MF puan türlerinden biri olan MF-1'de Türkçe matematik alanında baraj geçenlerin sayısı 139 bin 494. Ancak bu yıl sayıları 26 bin 711. Geçen yıl MF-2'de aynı gruptan barajı geçen sayısı 103 bin 448 iken, bu yıl sayıları 4 bin 726'ya düştü. Bu puan grubundaki gariplik MF-3 ve MF-4 puan türlerinde de sürdü. Geçen yılMF-3 puan türünde 104 bin 868 Türkçe matematik alanından öğrenci barajı aşarken, sayıları bu yıl 4 bin 820 oldu. MF-4 puanında ise geçen yıl 132 bin 738 öğrenci barajı geçti, bu yıl ise sayıları yalnızca 12 bin 146. 

TM'DE DE SÜRÜYOR
Çelişki liselerin sosyal bölümlerinden mezun olan ve Türkçe Sosyal (TS) puanlanlarıyla tercih yapacak öğrencilerin TMpuanlarında da görüldü. Geçen sene bu öğrencilerin sayısı TM-1 puan türünde 89 bin 78 iken, bu yıl sayı 7 bin 795 oldu. Geçen yıl TM-2 puanında 180 barajını aşan sosyal öğrencilerinin sayısı 100 bin 718 iken, bu yıl sayıları 9 bin 344'e düştü. TS-3 puan türünde ise geçen yıl 113 bin 107 olan sosyal öğrenci sayısı bu yıl 19 bin 539. 

2011 puan tablosunda sayılar yüz binlerde
2011'de Türkçe matematik bölümü öğrencilerinden MF puanı hesaplananların sayısı 103 bin ile 139 bin arasında. Sosyal öğrencilerinden TM puanları hesaplananların sayısı da 89 bin ile 113 bin arasında.



2012 puan tablosunda sayılar binlerde
2012 yılında aynı öğrencilerden MF puanı hesaplananların sayısı 4 bin ile 26 bin arasında değişirken TM puanları hesaplananların sayısının ise 7 bin ile 19 bin arasında olduğu görülüyor



2010'da da TM öğrencilerinin MF-4 puanı unutulmuştu
2010 yılında yapılan LYS'nin ardından da liselerin Türkçe matematik alanlarından mezun olan öğrencilerin MF-4 puan türlerinin hesaplanmadığı ortaya çıkmıştı. Aynı yıl 32 üniversitede 49 programda görme engellilerin başarı sıraları ve puanları kılavuza konarak, hata yapılmıştı. 

Tercih süreci bugün başlıyor
Hesaplamalarla ilgili iddialar tartışılırken Lisans Yerleştirme Sınavları (LYS) ve Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) sonucunda barajları aşan ve yerleştirme puanları hesaplanan adaylar için de tercih süreci bugün başlıyor. Tercih dönemi 3 Ağustos'ta son bulacak. Tercihler için kullanacağınız ancak yeniden hazırlanan 2012 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu'na sahip olmanız gerekiyor. Bu kılavuzu ÖSYM'nin internet sitesinden edinmeniz gerekecek. Ancak dün henüz bu kılavuz ÖSYM'nin sitesine konmamıştı. ÖSYM kılavuzu başvuru merkezlerine de örnek olarak gönderecek. Kılavuzun dağıtımı ve satışı yapılmayacağı için asıl başvuru kaynağı da internette yayımlanan hali olacak. 

İNTERNET KULLANMAYIN
ÖSYM'nin yaptığı açıklamaya göre belirlenen süre içinde tercihlerinizi internet aracılığıyla kendiniz gönderebilirsiniz. Ancak internet kullanımında deneyimli değilseniz ya da yanlış yapmaktan endişe duyuyorsanız tercihinizi başvuru merkezleri yani ortaöğretim kurumları, ÖSYM Sınav Merkezi yöneticilikleri ve ÖSYM Büroları aracılığıyla yapmanız gerekecek. . Bu kurumlardan randevu alarak, başvuru işleminizi gerçekleştirebilirsiniz. Tercih yapmak için bankaya ya da başka bir kuruma herhangi bir ücret yatırmayacaksınız. 

30 üniversite yazabilirsiniz
Dikkat etmeniz gereken nokta başvurunuzu internet üzerinden yaptığınızda tüm sorumluğun da size ait olacağı. Bu nedenle internet üzerinden yapacağınız başvuruda hata yapmamanız gerekiyor aksi halde yaptığınız başvuru geçersiz sayılır. ÖSYM, tercihler için süreyi uzatmayacağını da açıkladı. Bu nedenle seçeceğiniz programları belirlemeniz ve belirlenen tarihler arasında başvurunuzu yapmanız gerekiyor. Eğer tercihlerinizi başvuru merkezi aracılığıyla yapacaksanız zamanında başvuru merkezlerine gitmelisiniz.

Eğer internet üzerinden bireysel olarak tercihlerinizi gönderecekseniz de "Tercihleriniz sistem tarafından başarıyla kabul edilmiştir" uyarısını mutlaka görmeli ve yazıcıdan tercih listenizi almalısınız. Bu yıl da adayların 30 tercih yapma hakkı bulunuyor. Dilerseniz bu 30 tercihin tümünü kullanabilirsiniz. Ancak tüm tercih listesini kullanmak zorunda değilsiniz. Çünkü istemediğiniz bir programa yerleşebileceğiniz, gitmeseniz yani kayıt yaptırmasanız bile gelecek yıl sınava girdiğinizde Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanı'nızın (AOBP) çarpılacağı katsayının yarıya düşeceğini unutmayın. O yüzden sadece girmek istediğiniz programları tercih listenize koymakta yarar var 

'200 BİN ÇOCUK YOK OLMUŞ GÖRÜNÜYOR'
Bahçeşehir Üniversitesi Rektör Danışmanı Turgay Polat, LYS'lerde Türkçe matematik ve sosyal alanlardaki öğrencilerin TM ile TS puanlarının hesaplanmasında aynı çelişkiyi gördüklerini ve ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ali Demir'e ilettiklerini, inceleyecekleri bilgisini aldıklarını söyledi. Polat'ın değerlendirmesi şöyle: "Bu durum 'Bu yılın sınavı çok zordu' denilerek açıklanamaz. Liselerde Türkçe sosyal bölümlerinden mezun olanların MF, sosyal bölümlerinden mezun olanların da TM puanlarının hesaplanmasının unutulduğunu düşünüyorum.

Örneğin geçen sene Türkçe Matematik (TM) puanlarıyla tercih yapacak öğrenci sayısı 645 binlerin üzerine çıkarken bu yıl sayı 401 binler civarında. Yüzde 50 azalma var. 200 bin çocuk yok olmuş görünüyor. TM puanıyla tercih yapacak çocuklar LYS'de matematik ve edebiyat coğrafya sınavlarına girdi. Matematik sınavına girdikleri için MF puanlarının da hesaplanması gerekiyordu. İşte bu TM grubu öğrencilerinden bir grubunun MF puanının hesaplanmadığını düşünüyorum. Bunu öğrencilerin eline geçen sınav sonuç belgelerinde de görüyoruz. Geçen yıl 390 ortalama puanla TM öğrencisi 100 bininciydi. Bu sene aynı puanla 40 bininci. Terslik var, tek açıklaması bazılarının puanları hesaplanmadı. Bir başka çelişki de liselerin Türkçe sosyal bölümlerinden mezunlar için geçerli. Onların da TM puanlarının hesaplanmaması söz konusu.

Çünkü bu öğrenciler de TS puan türü için edebiyat coğrafya ile sosyal bilgiler sınavlarına girdiler. Bu durumda edebiyat coğrafya sınavına girdiklerinden TM puanları hesaplanır. Onların bir grubunda da bu puan türü hesaplanmamış görünüyor. Bu durumu ÖSYM'ye anlattık. Bu hata ortaya çıkınca LYS'lere giren 870 bin adayın başarı sırası değişir. Barajın altında kaldığı belirtilen 200 bin öğrencinin yaklaşık 100 bini barajı aşar, tercih hakkı kazanır." 

'870 BİN ADAYIN SIRASI DEĞİŞİR'
İstanbul Kültür Üniversitesi AR-GE Bölümü Başkanı Burak Kılanç da tablolardaki dağılımlara baktığında "içinin rahat olmadığını" söyleyerek, "Bu rakamları anlayamadık. ÖSYM açıklama yapmalı ve adayların da bizim de içimiz rahat etmeli. Puanlar yeniden hesaplanırsa 870 bin adayın başarı sırası da değişir. Barajına altında kalanlar da barajı aşar, tercih hakkı alır" dedi. 

'ALGORİTMA HATASI OLABİLİR'
Kültür Dershaneleri Rehberlik Genel Koordinatörü Salim Ünsal, "Çok ciddi sorun görünüyor. Hesaplama algoritmasında bir hata olabilir. Yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor. Bu sonuçlar mantıklı ve makul değil. Yeniden hesaplanırsa barajı geçenlerin sayısı ve tüm öğrencilerin başarı sıraları değişir. Bu da her şeyin altüst olması demek. Geçen yıla göre 30-40 daha az neti olanın puanı fazla. Hesaplamanın doğru olmadığına ilişkin şüphe var" diye konuştu.