İtalya Cumhuriyeti ya da kısaca İtalya (İtalyanca: Repubblica Italiana ya da kısaca Italia), Avrupa'nın güneyinde, Po Nehri ovasının, çizme biçimli bir yarımada olan İtalya Yarımadası'nın ve Akdeniz'de Sicilya ve Sardinya adalarının üzerine kurulmuş bir ülkedir. Kuzeyinde Alpler ile coğrafi olarak sınırlanmıştır ve burada Fransa, İsviçre, Avusturya ve Slovenya ile komşudur. Ülke ayrıca Hırvatistan, Slovenya ve Fransa ile deniz sınırlarına sahiptir. San Marino ve Vatikan şehir-devletleri bütünüyle İtalya topraklarıyla çevrilidir. İtalya devleti vatandaşı olanlara ya da soyu İtalya ile bağlantılı olan kişilere İtalyan denir.
|
|||||
Ulusal marş: Il Canto degli Italiani | |||||
Başkent | Roma 41°54'N 12°29'E |
||||
En büyük şehir | Roma | ||||
Resmi dil(ler) | İtalyanca1 | ||||
Hükümet | Cumhuriyet | ||||
- Başkan | Giorgio Napolitano | ||||
- Başbakan | Romano Prodi | ||||
Birleşme | |||||
- Birleşme | 17 Mart 1861 | ||||
- Cumhuriyet | 2 Haziran 1946 | ||||
AB'ye kabul | 25 Mart 1957; Kurucu üye | ||||
Yüzölçümü | |||||
- Toplam | 301.318 km² (71.) | ||||
116.346,5 sq mi | |||||
- Sular (%) | 2,4 | ||||
Nüfus | |||||
- 2006 yılında | 58.751.711 (22.) | ||||
- Ekim 2001 sayımına göre | 57.110.144 | ||||
- Yoğunluk | 192,8/km² (54.) 499,4/sq mi |
||||
GSMH | 2005 tahmini | ||||
- Toplam | $1,668 trilyon (7.) | ||||
- kişi başına | $28.760 (21.) | ||||
Gelişmişlik Endeksi (2003) | 0,934 (18.) – yüksek | ||||
Para birimi | Euro (€)2 (EUR) | ||||
Saat dilimi | CET (UTC+1) | ||||
- Yaz | CEST (UTC+2) | ||||
İnternet alan adı | .it | ||||
Telefon kodu | +39 | ||||
1 Fransızca, Aosta Vadisi'nde; Almanca, Trentino-Alto Adige bölgesinde ikinci resmi dildir. 2 2002 öncesi: İtalyan Lireti. |
Konu başlıkları |
İtalya tarihi Antik Roma döneminde ilk altın çağını yaşamıştır. Roma İmparatorluğunun çökmesiyle İtalya'da irili ufaklı devletler ortaya çıkmıştır. Venedik Cumhuriyeti,Ceneviz Cumhuriyeti, Papalık Devleti, Lombard Birliği, Napoli Krallığı ve Floransa Cumhuriyeti gibi bu devletler kendi aralarında ve diğer ülkelerle savaşmışlardır. Ayrıca İtalya'nın tarihinde güney bölgesinde kurulmuş Müslüman bir Sicilya Emirliği dönemi de vardır.
15. yüzyılda Rönesans İtalya'da doruğuna ulaşmıştır. 1861 yılında İtalya Krallığı kurulunca İtalya Roma döneminden sonra ilk defa tek bir ülke haline gelmiştir. Bundan sonra diğer Avrupa ülkeleri gibi kolonileşme yoluna giden İtalya Osmanlı Devleti'ne karşı yaptığı Trablusgarp Savaşı'nı kazandı. Libya, Etyopya ve Somali gibi bazı Afrika ülkelerini işgal etti. Ayrıca I. Dünya Savaşı'ndan sonra Osmanlı'ya ait Oniki Adaları eline geçirdi.
1922-1943 yılları arasında İtalya Benito Mussolini'nin liderliği altında Faşizme yöneldi. II. Dünya Savaşı'nda yenilmesinden sonra büyük bir çöküntü yaşadı. İtalyan halkı 1 Ocak 1948 tarihinde yeni bir anayasayı onaylayarak cumhuriyeti ilan etti. 4 Nisan 1949 tarihinde NATO'nun, 25 Mart 1957 tarihinde de Avrupa Birliği'nin kurucu üyeleri arasında yer aldı.
Para birimi eurodur. Nominal USD baz alındığında dünyanın en büyük altıncı ekonomisi, satın alma paritesi göz önüne alındığında ise dünyanın yedinci en büyük ekonomisidir. En yakın ticaret bağlantısı Avrupa Birliği ülkeleridir. AB ile yaptığı ticaretin toplam ticaretteki payı %59dur. Ayrıca OECD, AB ve G8'e üyedir. Ülkede yoksulluk snırı altında yaşıyan nüfus toplam nüfusun %12sidir.(2002 verileri) 2006 enflasyon oranı %2,6dır. İşgücü ise 24,6 milyondur. Ayrıca işsizlik oranı %7dir. Turizmin ekonomideki payı önemlidir. Tekstil, seramik, kimyasal ürünler, gıda, makine, demir ve araba üretimi ülkenin önemli ekonomik faaliyetleridir. 2006 yılı ihracat rakamı 450 milyar Amerikan dolarıdır.Bu ihracatın %13,6sı Almanya'ya, %12,8i Fransa'ya, %8i Amerika Birleşik Devletleri'ne, %7,2si İspanya'ya, % 6,9u İngiltere'ye, %4,2 si ise İsviçreye yapılmıştır. 2006 yılı ithalatı 445 milyar dolardır.
Sıra | Yer | İl | Bölge | Nüfus |
---|---|---|---|---|
1 | Roma | Lazio | RM | 2,705,603 |
2 | Milan | Lombardy | MI | 1,303,437 |
3 | Napoli | Campania | NA | 1,005,139 |
4 | Torino | Piedmont | TO | 975,139 |
5 | Palermo | Sicilya | PA | 666,552 |
6 | Cenova | Liguria | GE | 615,686 |
7 | Bologna | Emilia-Romagna | BO | 373,026 |
8 | Floransa | Tuscany | FI | 365,966 |
9 | Bari | Apulia | BA | 325,052 |
10 | Katanya | Sicilya | CT | 301,564 |
Copyright Türkiye Rehberi 2006 - 2024. Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası | Feragatname