10 Soruda SSK ve BağKur Emeklilerinin Maaş İntibakı

Bu bağlamda, sosyal güvenlik yönünden intibak kavramını, aynı sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve ortalama prime esas kazanca sahip olmalarına rağmen farklı tarihlerde emekli olan kişilerin emekli maaşlarındaki farklılığın giderilmesine yönelik çalışmalar şeklinde tanımlayabiliriz.

Emekli aylıklarının intibakı konusu uzun zamandır hep tartışılmış ve esasen her yeni hükümet kurulduğunda (daha doğrusu çalışma Bakanlığına yeni bir Bakan atandığında) konu masaya yatırılmış ve her defasında da ortaya çıkan maliyet dikkate alınarak konu rafa kaldırılmıştır.

Ancak, bu defa seçim öncesinde intibak konusunda verilen taahhüdün kısmen de olsa yerine getirilmesine yönelik bir kanun tasarısı hazırlanarak TBMM’ye sevk edilmiştir.
Hemen belirtelim ki, hazırlanan intibak kanun tasarısı bütün emeklileri değil, emeklilerin sadece %20’sini kapsamaktadır. Bu anlamda, yapılan düzenlemelerin kısmi intibak olduğunu söyleyebiliriz.

Ayrıca, öngörülen intibak düzenlenmesi farklı sigortalılık statüsünden (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) emekli olanlar arasındaki maaş farklılıklarını gidermeyi amaçlayan bir intibak çalışması değildir. Başka bir ifadeyle, aynı şartlar ve aynı tarihlerde emekli olmalarına rağmen SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı emeklileri arasındaki maaş farklılığını gidermeye yönelik herhangi bir düzenleme söz konusu değildir.

Son olarak, kanun tasarısına getirilebilecek bir başka eleştiri de öngörülen kısmi intibak düzenlemesinin bugün kanunlaşmış olsa bile, yararlanmak için 2013 yılının beklenecek olmasıdır.

Bütün bunlar dikkate alındığında, hazırlanan intibak düzenlemesini “dağ fare doğurdu” şeklinde nitelendirebiliriz.

Şimdi gelelim emekli aylığı intibakına niçin ihtiyaç duyulduğuna….

1965 yılından bugüne kadar emekli aylığı hesaplama yöntemlerinde yapılan değişiklikler nedeniyle aylıkları farklı esaslara göre hesaplanmış emekli grupları oluşmuştur.
Kısaca bakıldığında, 1982 öncesi emekli olanlar, 1982-1987 yılları arasında emekli olanlar, 1988-1992 yılları arasında emekli olanlar, 1993-2000 yılları arasında emekli olanlar ve 2000-2008 yılları arasında emekli olanlar ve 2008 yılı sonrasında emekli olanlar olmak üzere aylıkları farklı şekilde hesaplanan emekliler bulunmaktadır.

Esasen, aylık bağlama sisteminde temel değişiklik 4447 sayılı Kanunla 2000 yılında getirilen hesaplama yöntemi ile yapılmış olmakla birlikte, 2000 yılından önce aylık bağlama oranı, ortalama yıllık kazancın tespitine esas alınan yıl sayısındaki değişiklik, gösterge tablosuna, üst gösterge tablosunun eklenmesi gibi değişiklikler nedeniyle de 2000 öncesinde de farklı emekli grupları oluşmuştur.

Farklı mevzuat hükümlerinin uygulanmasının sonucu olarak aynı çalışma süresi ve aynı ücretle çalışan sigortalıların, emekli aylıklarının farklı yöntemlerle hesaplanmasından dolayı farklı emekli maaşı miktarları ortaya çıkmıştır.

İşte, intibak çalışmalarının temelini, aynı prim gün sayısı ve ortalama prime esas kazanca sahip olmasına rağmen farklı tarihlerde ve farklı mevzuat hükümlerine göre aylığı hesaplanmış olan emekliler arasındaki farklılıkların giderilmesi oluşturmaktadır.

SORU-2:Maaş intibakı düzenlemelerinden tüm SSK emeklileri yararlanacak mıdır?

SSK için intibak sadece 1/1/2000 tarihinden önce emekli olanları kapsayacaktır. Başka bir ifadeyle bu tarihten sonra emekli olan SSK’lılar intibak düzenlemelerinden yararlanamayacaklardır.

SORU-3:Maaş intibakı Bağ-Kur için intibaktan tüm emekliler yararlanacak mıdır?
Bağkur için intibak sadece 1/4/2000-30/6/2000 tarihleri arasında emekli olanları kapsayacaktır. Yani 1/4/2000 tarihinden önce ve 30/6/2000 tarihinden sonra emekli olan Bağ-Kur’lular intibak düzenlemelerinden yararlanamayacaklardır.

SORU-4:SSK emeklileri için intibak hangi gerekçeye dayandırılmaktadır?

SSK emeklilikleri için intibak; “2000 yılından önceki emekli aylıklarının, kişilerin çalıştıkları sürelerde elde ettikleri kazançlarına göre bulunan alt ve üst gösterge tablolarında yer alan göstergelerle memur maaş katsayısının çarpımı sonucu bulunmakta birlikte, bu dönemde aylık bağlama oranları ve dikkate alınan kazanç dönemlerinin farklı olması nedeniyle emekli aylıklarının da farklı miktarlarda oluşması ve ödenmesi” gerekçesine dayandırılmaktadır.

SORU-5:Bağ-Kur emeklileri için intibak hangi gerekçeye dayandırılmaktadır?
Bağ-Kur emeklileri için intibak; “1/4/2002-30/6/2002 döneminde yürürlükte bulunan gelir basamaklarını oluşturmak için yapılan artış oranının, bundan önce yürürlükte bulunan gelir basamaklarından bağlanmış olan aylıklara yapılan artış oranının altında kalması” gerekçesine dayandırılmaktadır.
SORU-6: SSK için intibak nasıl hesaplanacaktır?

Hesaplama; “1999 yılı Aralık ayında yürürlükte bulunan gösterge ve üst gösterge tablosuna göre bulunacak göstergenin aynı dönemdeki memur maaş katsayısıyla çarpılması sonucunda (aylık bağlama oranın da uygulanması suretiyle) bulunacak olan aylık miktarı, yüzde 5,9 oranında artırılarak 2000 yılı Ocak ayı aylığı bulunacak ve bu aylık miktarı da “7,13326594120697” çarpanı (yıllar itibarıyla enflasyon ve refah payı çarpımı) kullanılarak 2008 yılı Ocak ayına taşınacak ve bulunacak bu miktar da 2013 yılı Ocak ayı ödeme dönemine kadar aylıklara uygulanmış olan yıllık artışları ile artırılması” şeklinde olacaktır.
SORU-7: Bağ-Kur için intibak nasıl hesaplanacaktır?

Hesaplama “1/4/2002 ile 30/6/2002 tarihleri arasında kullanılmak üzere hazırlanan gelir basamakları esas alınarak 2002 yılı Nisan ayı ödeme dönemi itibarıyla hesaplanan aylık tutarı, aynı ödeme döneminde yüzde 8,9 oranında artırıldıktan sonra 2002 yılı Mayıs ayı ödeme döneminden başlayarak 2013 yılı Ocak ayı ödeme dönemine kadar bağlanmış olan aylıklara söz konusu dönemlerde uygulanan yıllık artış oranları ile artırılacak ve aylıklar 2013 yılı Ocak ayı ödeme döneminden itibaren yeni tutarın belirlenmesi” şeklinde yapılacaktır.

SORU-8: İntibakın gerçekleştirilmesi halinde emeklilerin eline ne kadar artış geçmiş olacaktır?

İntibakın gerçekleşmesi halinde 10.-TL ila 322.-TL arasında bir artış sağlanacaktır. Bu miktar emeklinin aylığına göre değişecektir.
SGK tarafından hazırlanan tabloya göre, intibak düzenlemesiyle 2000 öncesi SSK emeklilerinden prim gün sayısı yeterli olanlardan yaşlılık, malullük ve ölüm aylığı alan 1.913.442 kişinin aylığında artış olacak.

Bağkur'dan 1/4/2002 ile 30/6/2002 tarihleri arasında emeklilik talebinde bulunan 12.186 kişinin aylıklarında da yaklaşık yüzde 9 artış sağlanacak.
SSK ve Bağ-Kur intibakının toplam maliyetinin yıllık 2 milyar 450 milyon TL olacağı öngörülmektedir.
İntibakla maaşlarda meydana gelecek artışların dağılımı şöyle olacak:

SORU-9: İntibak dolayısıyla yapılan artışlar ne zamandan itibaren geçerli olacaktır.

Yapılan artışları 2013 yılı başından itibaren emekli aylıklarına yansıtılacaktır.

SORU-10: İntibak dolayısıyla geçmişe yönelik toplu bir para ödenecek midir?

İntibak artışları sadece 2013 yılı başından itibaren emekli aylıklarına yansıtılacak olup, geriye yönelik (toplu) bir ödeme söz konusu olmayacaktır.