15 yaşından küçük çocuğumu sigortalı yaptım, geçerli olacak mı

Çocuğumu sigortalı yapmalı mıyım?

Çocuğumu sigortalı yapmalı mıyım?

Sosyal Güvenlik Reformu Türkiye Büyük Millet Meclisinde hızla görüşülerek Kanunlaşma sürecine girdi. Vatandaşlarımızın hayatında çok önemli etkileri olacak olan bu kanun tasarısı üzerinde günlerden beri çok yoğun tartışmalar yapılmaktadır. Bunlardan birisi de anılan tasarının kanunlaşıp yürürlüğe girmesinden önce 18 yaşından küçük çocukların sigorta tescillerinin yapılıp yapılmayacağı ile ilgilidir. Eş dost meclisleri dahil sokakta karşılaştığımız bütün vatandaşlarımızın ortak bir sorusu yukarıda yazdığımız okuyucumuzun sorusu ile benzerlik taşımaktadır. Karşılaştığımız soruların ortak paydası, henüz 18 yaşını tamamlamamış ve çalışmayan çocukların sigortalı olup olmayacağı yönündedir. Konuyu kendi yakınlarıma verdiğim cevap ile açıklamaya başlayacağım.

PANİK YAPMAYIN

Yakın çevremdeki eş ve dostlara bir iş yerinde fiilen çalışmayan çocukların kesinlikle sigortalı yapılmaması gerektiği söylüyorum. Bunun birinci sebebi, mevcut Sosyal Sigortalar Kanununa göre, sigortalı olabilmenin olmazsa olmaz koşulu, kişinin bir işyerinde fiilen çalışıyor olmasıdır. Çalışmadan sigortalı yapılan küçük çocukların tescil işlemi hukuken geçerli değildir. Üç-beş- dokuz-oniki vb yaşlarda çocukların bir işyerine giderek fiilen çalıştıklarını nasıl kabul ettireceksiniz? İkinci olarak, daha ilkokul çağındaki hatta okula başlamayan altı yaş altı gruba giren çocukların çıkacak olan kanundan emeklilik yönünden olumsuz etkilenmemesi için sigortalı yapılmasını etik bulmuyorum. Çocuklarımızın geleceğini çok yakından ilgilendiren böylesi bir önemli kanunun daha yürürlüğe girmeden baltalanması kime yarar getirebilir iyi düşünmek lazım.

YAŞ ARTIŞI 28 YIL SONRA

Sosyal güvenlik reformu öncesinde işe başlamak ile sonra başlamak arasında ne gibi farklılıklar olduğunu şöyle açıklayabiliriz. Öncelikle herkesin bilmesinde fayda var ki, 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olan vatandaşlarımızdan kadınlar 58 ve erkekler 60 yaşını 7000 gün prim ödemesini tamamlayarak emekli olabilecekler. Yani, 58 -60 yaş ve 7000 gün uygulaması yaklaşık dokuz yıldan beri yürürlükte bulunmaktadır. Sosyal Güvenlik Reformunun yürürlüğe girmesinden sonra sigortalı olacak erkekler için emeklilik yaşı 2036 yılına kadar 60, kadınlar için 58 olarak uygulanmaya devam edecek. Yaş hadleri 2036 yılından itibaren ise kademeli olarak artacak ve 2044 yılında 65 olarak sabitlenecek. Mevcut sistemde emeklilik için gereken 7000 gün sayısı, reformdan sonra işe girenler için 7200 gün sayısı olarak uygulanacak.

Görüldüğü üzere, reformdan sonra sigortalı olanlar için emeklilik yaşında bir artış meydana gelecek. Reform sonrası sigortalı olan 35 yaş altı vatandaşlarımız için erkeklerde beş yaş kadınlarda ise yedi yaş daha geç emeklilik söz konusu olacak. Prim ödeme gün sayısı açısından bakacak olursak, reformdan sonra ilk defa sigortalı olan vatandaşlarımızın prim ödeme gün sayısında 200 gün gibi bir artış meydana gelecek.

Aylık bağlama oranında da reform sonrası bir düşüş meydan gelecek. Mevcut uygulamaya göre on yılını doldurmamış sigortalıların aylık bağlama oranı yüzde 3 iken kanundan sonra bu oran yüzde 2 olacak. Mevcut sistemde sigortalılığın ilk yıllarında aylık bağlama oranı yüksek iken, sonraki yıllarda düşüş olmaktadır. Oysa bunun tam tersini uygulamak gerekirdi. İlk sigortalılık yıllarında aylık bağlam oranı düşük tutulup emeklilik yaklaştıkça yükseltilerek çalışmanın teşvik edilmesi sağlanmalıydı. Reformda bu yolun izlenmesi sistemin sürdürebilirliği açısından faydalı olacaktır.

Sosyal Güvenlik Reformu'nun getirmiş olduğu emeklilik yaşı ve prim ödeme gün sayısı yönünden toplumda bugün oluşan paniği gerektirecek bir şey olmadığını söyleyebiliriz. Reform sonrası sigortalı olacaklar için özellikle yaş konusunda bir olumsuzluk olduğunu kabul ediyorum. Buna rağmen küçük yaştaki çocukların çalışmadıkları halde çalışıyor gibi gösterilerek sigortalı yapılmasını doğru bulmuyorum.

İŞ KANUNU NE DİYOR?

4857 Sayılı İş Kanunu’nda, çalıştırma yaşı ve çocukları çalıştırma yasağı ile ilgili kesin düzenleme bulunmaktadır. Kanuna göre, on beş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaklanmıştır. Ancak, 14 yaşını doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabileceklerdir. Kanunun bu hükmüne göre, en azından 14 yaşından küçük çocukların İş Kanuna tabi olan işyerlerinde çalıştırılmaları yasaktır. Bu tür yerlerde çalıştığını iddia ederek sigortalı yapılan çocukların çalışmalarından dolayı cezai duruma düşebilirsiniz.

BEN ÇOCUĞUMU SİGORTALI YAPMADIM!

Bu yazının sonunda şunu söyleyebilirim. Henüz 12 yaşında ilköğretime devam eden bir kızım var. Sadece okula gittiği için ve herhangi bir yerde çalışmadığı için sigortalı yapmadım. Reform çıkıncaya kadarda yapmayacağım. Yani kısmet olur büyür ve çalışma hayatının içine girerse sigortalı olacaktır.

Reformdan sonra sigortalı olacaklar için daha geç bir emeklilik söz konusu olmasına rağmen kendi çocuğumu sigortalı yapmıyorum. Hal böyle olunca 18 yaşından küçük olan ve fiilen bir işyerinde çalışmayan çocuklarınızı reformdan önce sigortalı yapın diye size nutuk atmamı benden beklemeyin. Size bu yönde tavsiyelerde bulunanların çalışmadığı halde kendi çocuklarını sigortalı yapıp yapmadıklarını sormanızı tavsiye ederim. Sonuç olarak panik havası içine girmemenizi, çocukların geleceğini düşünerek baltalamaya hakkınızın olmadığını idrak etmeniz gerekir. Ayrıca, konu ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumunun topluma bir açıklama yaparak böyle bir işleme gerek olmadığını açıklamalarında fayda olduğunu düşünüyorum.