20 yaş dişleri diğer adlarıyla(8 numara, akıldişi, wisdom tooth vs vs)gibi sorunlu dişler haline gelmeye başladı ve artık halk arasında bu dişlerin işe yaramadığı ve çekilmesi gerektiği gibi düşünceler giderek yaygınlaşmakta ve çok sayıda da operatif faaliyetlerle bu dişler alınmaktadır.
20 yaş dişleri nerdedir?
20 yaş dişleri dişlerimizin en arkasındaki bölgede (son dişler) üstte ve altta 2 şer adet olmak üzere toplamda 4 adettir.16+ ve üzeri yaşlardan sonra çıkmaya başlarlar. Fakat genellikle 20 yaş civarlarına yakın çıktıkları için halk arasında 20 lik dişler adını almışlardır.
Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi yer darlığı neticesinde çoğu zaman sürmekte zorluk yaşanmaktadır.
20 yaş dişleri neden sorunlu?
Bu dişler günümüzdeki beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak artık fonksiyon dışında kalmaktadırlar. Bu duruma istinaden evrim neticesinde artık bu dişlere ihtiyaç duymamaktayız. Çenelerimiz artık 20 yaş dişlerine yer ayıramayacak kadar küçülmektedir. Bu sebepten dolayı gömülü kalan 20 yaş diş oranı gün geçtikçe artmaktadır. Bu da beraberinde ciddi sorunlara yol açmaktadır.
20 yaş dişleri ne gibi sorunlara yol açar?
AĞRI
20 yaş dişlerimiz eğer süremiyorsa ilk açtıkları sorun ağrıdır. Bu dişleri eğer sürme problemleri yaşıorlarsa sürmek için birçok faktöre başvururlar. Bunlardan ilki fizyolojik olarak vücudun yarattığı iltihaplanmadır. Kemiği delip geçmek isteyen 20 yaş dişleri en kısa zamanda bunu yapmak için mutlaka kemiği delecek faktörlerin salgılanmasını sağlamak ister. Buda ağrı düzeyinde artışa sebep olur.
Aynı zamanda bu tür dişler çenedeki darlıktan dolayı önündeki diğer dişleri de ittirerek ciddi bir basınç ve ağrıya da sebep olurlar.20 yaş dişlerinden kaynaklanan ağrılar sadece çenelerde değil, baş boyun sırt gibi vücudun üst kısmında da hissedilir. Bu ağrılar zaman zaman çok ciddi olmakta ağrı kesicilerle bile geçmeyecek kadar şiddetli olmaktadır.
ÇAPRAŞIKLIK
Eğer çene darlığımız varsa ve 20 yaş dişlerimizde çıkamıyorsa işte burada bir sorun var demektir. Bu sorunu çözmek için 20 yaş dişleri yukarıdaki yöntemi kullanarak çıkmaya çalışır bazen de başarılı olur. İşte eğer 20 yaş dişleri başarılı olursa çene darlığını mutlaka diğer dişlerin yerini değiştirerek çözmüş demektir.
Buda genellikle ön dişler olur. Arka azı bölgesinden ciddi bir basınçla itilen dişler baş ağrına sebep olduğu gibi bu sırada da sağa sola hareketle veya dönme hareketleriyle ciddi bir çapraşıklık ya da yer kaybına uğrarlar. Buda çok ciddi estetik kayıplara yol açar. Sonradan telafisi çok zor olan bu kayıpların yaşanmaması için doktorun iyi bir planlamayla bu dişlerin geleceğini görmesi ve sorunu çözmesi gerekmektedir.
KİSTLER TÜMÖRLER
Gömülü 20 yaş dişleri zaman zaman ciddi kistik yapılara ya da tümörlere sebep olmaktadırlar. Bu durumlara düşmemek ve daha ileri cerrahilere sebep olmamak için çok iyi bir değerlendirme ve takip yapılarak gömülü dişlerin alınmasından yanayım.
20 yaş dişini çektirmek zorunda mıyım?
Her koşulda değil ama yukarıdaki şartlar mevcutsa çekim kararı verilmelidir. Fakat ileriki yıllarda işimize yarayacak ve okluzyonda yerini alacak 2o yaş dişleri kesinlikle çekilmemeli ve adeta yedek diş olarak saklanmalıdır. Bu dişler bazen ciddi anlamda hayat kurtarıcı olabilir. Köprü yapılacak bir dişin son ayağı olabilirler
20 yaş dişlerine protez yapılır mı sağlıksız diyorlar?
20 yaş dişlerine eğer tam sürmüşse ve sorun yoksa rahatlıkla köprü tedavisi yapılabilir.
20 yaş dileri çok çabuk çürür diyorlar doğrumu?
Bu dişlerin diğer dişlerden çok büyük farkları yoktur. Ama en gerideki dişler oldukları ve fırçalama bölgesin dışında oldukları için iyi fırçalanmazlar ve çürüyüp çekime mahkûm kalırlar.
20 yaş dişlerinin sorun yaratmasını nasıl engelleriz?
20 yaş dişleri ile ilgili problemi PANAROMİK film yardımıyla değerlendirmek oldukça basit ve etkili bir yoldur. Ama bazen panaromik filmler yeterli görüntü vermeyebilir. bizde onun yerine tomografi yöntemini kullanabiliriz. Bu sayede dişin yeri ve konu tamamen tespit edilebilir.
Bu tespitten sonra ileriye dönük bir inceleme ile 20 yaş dişlerini cerrahi olarak alınıp alınmamasına karar verilir. Bu kararı vermek hassasiyet gerektiren bir işitir.
20 yaş dişleri çoğu zaman sorunsuz bir şekilde cerrahi müdahale ile alınıp tedavi edilir.
20 yaş dişleri çekilirken ameliyat mı olmalıdır?
Her 20 yaş dişi ameliyat olacak diye bir kural yoktur. Bazı 20 yaş dişleri saniyelerle ifade edilen sürelerde cerrahi olarak alınırken bazı 20 yaş dişleri ortalama 30 dakika süren cerrahi işlemlere tabi tutulmaktadır.
20 yaş dişleri ameliyatı zorumudur?
20 yaş dişlerinin ameliyatı bile ehil ellerde çok zor değildir. Hatta çok zor gibi görülen işlemler bile kolaylıkla yapılabilmektedir. Geleneksel cerrahi yöntemlerde yirmi yaş dişleri çekilirken zaman zaman tur motorlarının travmatik etkisiyle hastalarımızın yüzünde şişlikler(ödem, morarmalar)görülebilmektedir. Bunun sebebi 20 yaş dişinin üzerini örten kemik dokunun kaldırılması sırasında ki travmatik yaklaşımdır.
KLİNİĞİMİZDE 20 yaş dişlerini LAZER destekli operasyonlarla almaktayız. Lazerin en büyük avantajı ödem şişlik ağrı gibi operasyon sonrası şikâyetlerin çok büyük ölçüde azalmasına sebep olması, iyileşme post operatif kullanım süresinin kısalmasına sebep olmaktadır. Hastalar lazerle daha konforlu bir cerrahi süreç yaşamaktadır. operasyon sırasında travma minimal olmakta ve sıkıntısız stressiz bir ameliyat yaşanmaktadır.
ÇEKİM YAPILDIKTAN SONRA NE YAPILMALIDIR?
Kliniğimizde çekim sonrası hastalarımızı kısa bir süre gözlemledikten sonra sosyal yaşamlarına göndermekteyiz ama bazı çekim öncesi ve sonrası tavsiyelerimiz olmaktadır. Bu tavsiyeleri kliniğimizde yardımcılarımız bizzat vermektedirler. Her cerrahi operasyon gibi 20 yaş diş çekimleri de dikkate alınması gereken ve özenilmesi şart olan operasyonlardır.
Ertesi gün takibi de son derece önemlidir. Hastalarımız ertesi gün ve hafta içerisinde de takip edip sorunlarını kısa sürede çözmek en iyi yoldur.
20 yaş dişleri çekildikten sonra yerine protez ne zaman yapılır? Yapılmalımı?
Çok yüksek oranda 20 yaş dişleri çekildikten sonra yerine protez yapılmaz. Ama istisnai durumlarda yok değildir. Hatta zaman zaman 20 yaş diş bölgesine implant bile yapılabilmektedir
20 yaş dişlerine kanal tedavisi yapılır mı?
Bu dişlere eğer diş hekimi tarafından endikasyon koyulursa kanal tedavisi yapılabilir. Ama dikkat edilmesi gereken durum bu dişlerin kök yapısıdır. Bu dişler genellikle kök formlarının bozuk olması ile karakterizedir. Bu nedenle kanal tedavileri çok başarılı olmaz.
20 yaş dişleri hayatımızda son zamanlarda ağrı ve diğer şikâyetlerle karşımıza çıkıyor. Bu durumdan çok iyi bir şekilde tedavi olmak gerekmektedir. Bu nedenle yirmi yaş dişlerinin çekimlerinde LAZER ile çekimi tavsiye etmekteyim.