Kolombiya

Coğrafya

Komşuları

Kolombiya kuzeyinde Karayib Denizi; doğusunda Venezuela ve Brezilya; güneyinde Peru ve Ekvador; batısında ise Büyük Okyanus ve Panama ile çevrilidir.

Coğrafi özellikler

İklimi

Kolombiya'nın iklimi bölgere göre çeşitlilik gösterir. Vadilerde tropik, yüksek kesimlerde ise ılıman iklim özellikleri görülmektedir. Sıcak iklim kuşağında yer alan ülke dağlarının doruklarında kar her zaman vardır.

Bitki örtüsü

Ülke topraklarının yarıya yakını sık ormanlarla kaplıdır.

Faunası

Amazon Ormanları'nda maymun, jaguar, timsah, puma, tapir ve armadillolar yaşar. Ayrıca papağan ve kolibri gibi tropik kuşlarla Kuzey Amerika'dan göç eden göçmen kuşlarda kış mevsimini burada geçirmektedirler. Yüksek dağlık bölgelerde And Kondoru denen büyük Güney Amerika akbabaları yuva yapar. Pekçok kelebek, örümcek ve böcek türlerinin yanı sıra Magdalena Irmağı'nda da timsah ve kaymanlar yaşar.

Coğrafi şekilleri

Pico Cristóbal Colón ve Pico Simón Bolívar ülkenin en büyük yükseltileridir (Her ikisinin de uzunluğu 5775 metredir). And Dağ sisteminin üç büyük sıra dağı olan Batı, Orta ve Doğu Cordilleralar ülkenin batı yarısı boyunca uzanarak Ekvador sınırında birleşirler. Alçak doğu düzlüğü boyunca Amazon ve Orinoko ırmaklarının kolları uzanır. 1600 km. uzunluğundaki Magdalena Nehri, kuzeye doğru akarak Karayib Denizi'ne dökülür.

Tarihi

Kolombiya'nın şimdi ki topraklarında, İspanyollar gelmeden önce yörenin yerlileri bu yaşamlarını ticaret ve altın zanaatıyla icra ediyorlardı. Burada Muisca, Tayrona, Sinú, Quimbaya ve San Agustín kültürleri yüzyıllar boyunca yaşadılar.

Kristof Kolomb'un adıyla anılan ülke topraklarına Kolomb hiç ayak basmamıştı. Bu toprakları gören ilk Avrupalı, İspanyol Alonso de Ojeda ve onun kılavuzu İtalyan Amerigo Vespucci'ydi.

1525 yılında Rodrigo de Bastidas Santa Marta kentini kurdu. Bunun ardından ülkenin kuzeyinde Karayib Denizi kıyısında Cartagena şehri kuruldu. 1538 yılında Gonzalo Jiménez de Quesada yerli halkın Bacatá adını verdikleri yerleşim yerini ele geçirerek burada Bogotá şehrini kurdu. 1808 yılında Napolyon, İspanya'yı işgal edince Amerika Kıtası'ndaki İspanyol sömürgeleri bağımsızlık savaşlarını ilan etti. Böylelikle Simón Bolívar önderliğindeki güçler Cartagena'da bağımsızlıklarını ilan ettiler, böylelikle 1821 yılında Büyük Kolombiya adıyla bugünkü Kolombiya, Ekvador, Panama ve Venezuela topraklarını kapsayan bir federasyon kuruldu. 1829 yılında Venezuela ve 1830 yılında ise Ekvador federasyondan ayrıldı. Panama ve Kolombiya'dan oluşan yeni devlette 1840 ila 1903 yılları arasında kanlı çatışmalar yaşandı. 1903 yılında ABD'nin desteğini alan Panamalılar bir ayaklanma sonucu Kolombiya'dan ayrıldı. Panama aynı yıl Panama Kanalı'nın kullanım hakkını ABD'ye verdi.

1948 ila 1953 arasında Kolombiya içinde büyük karışıklıklar yaşandı. Violencia adını alan şiddet olayları meydana geldi. 1950 yılında muhafazakar Mariano Ospina Pérez boşalan iktidarı devralan bir başka muhafazakar olan Laureano Gómez vekili Roberto Urdaneta ile birlikte katı bir yönetim sergiledi. Üç yıllık görev sırasında 80.000 kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Violencia 1963 yılına kadar sürdü. Bu zaman zarfında 200.000 kişi öldü. Violencia'ya karşı solcu gerilla grubu FARC mücadele etti. Ülkedeki karışıklıklar sebebiyle 12 ağustos 2002'de Başkan Álvaro Uribe Vélez 90 günlük olağanüstü hal ilan etti.

Ülkede 28 mayıs 2006 gününde yapılan seçimlere başkan Álvaro Uribe Vélez, liberal Horacio Serpa, sol PDA'lı Carlos Gaviria ve Bogotá Eski Belediye Başkanı Antanas Mockus adaylıklarını koydular. Seçime katılım oranı sadece % 45,11'di. Başkanlığa tekrar seçilen Álvaro Uribe Vélez % 62 oranında Kolombiya için rekor sayılan oy aldı.

Nüfus

Ekim 2006'da yapılan nüfus sayımında 1.141.748 km²'lik Kolombiya topraklarında 41.966.004 kişinin yaşadığı tespit edilmiştir. Nüfusun % 60'ını İspanyol ve yerli karışımı mestizolar, % 20'sini İspanyol kökenli beyazlar, % 14'ünü Avrupalı-Afrikalı karışımı mulattolar oluşturmaktadırlar. Kıyı kesimlerinde Afrokolombiyalılar yaşamaktadırlar. Keşfedilmemiş iç kesimlerde 16. yüzyılda İspanyollar buraya gelmeden önce ataları nasıl yaşıyorsa öyle yaşayan, 300.000 dolayında Yerli'nin yaşadığı tahmin edilmektedir.

Bogotá'nın yanı sıra bir milyon nüfusu geçen Barranquilla, Medellín ve Cali ülkenin en büyük kentleridir.

Dil ve din

Dil

Kolombiya'nın resmi dili İspanyolca'dır. Bunun dışında Yerlilerin konuştuğu çok sayıda dil mevcuttur. San Andrés ve Provdencia adalarında İngilizce konuşulmaktadır.

Din

Kolombiya Anayasası'nda inanç özgürlüğü garantiye alınmıştır. Nüfusun büyük bir kısmı katoliktir. Bunun dışında ülkede diğer dinlere inananlar (Yahudi ve Müslümanlar) da mevcuttur.

Ekonomi

Kolombiya, Güney Amerika'nın en önemli üretici ülkelerinden biridir. Karanfil üretiminde dünyada birinci sırada yer alan Kolombiya, kahve üretiminde de dünyada Brezilya'dan sonra ikinci sırada gelmektedir. Ulaşımın ülkede gelişmesi ile birlikte sanayii de hızlı bir büyüme göstermektedir. Tarımdan elde edilen ürünlerin satışı, ulaşım sayesinde ekonomi daha da gelişmektedir. Ülkede limon, portakal, muz, mango ve guava gibi meyveler yetiştirilir. Sık ormanlarından kereste, kağıt ve kontrplak gibi ürünler elde edilir. Dünyanın en değerli zümrütleri burada çıkarılır. Zengin platin, altın, gümüş, bakır, kömür,, demir, tuz, nikel, fosfat, manganez, mika ve kuvars yatakları mevcuttur. Venezuela ve Ekvador sınırları yakınlarında çıkarılan petrolün bir bölümü dış ülkelere satılmaktadır. Modern dokuma ve giyim sanayisinin yanı sıra kimyasal madde, ilaç hammaddeleri, madeni eşya, çimento ve motorlu araç sanayileri de gelişmektedir.