A dan Z'ye Tercih Kılavuzu

Tercihlerde dikkat edilmesi gereken en önemli kurallar nelerdir? 
Önce, "Yükseköğretim Programları ve Kontenjanlar Kılavuzunu" dikkatlice okuyun. Tercih formuna yazılan programın kodu, yazıldığı halde kodlanmamışsa tercih yapılmamış sayılır. Program kodu yanlış yazılır ve kodlanırsa, doldurulan kodun ifade ettiği kod başka bir yükseköğretim programına ait ise o program tercih edilmiş sayılır. Bu kod hiçbir programa ait değilse ilgili tercih iptal edilir. Yapacağınız kodlama yanlışlıklarından doğacak sonuçların bütün sorumluluğu size ait olacaktır. Tercihlerinizi, 1 numaralı tercih alanından başlayarak yazmayı ve kodlamayı unutmayınız. Tercih hakkınızın tamamını kullanmanız zorunlu değildir. Örneğin, bir aday tercih formunda yalnızca dört programı göstermek istiyorsa ve bunlardan herhangi birine giremediği takdirde başka bir yerde okumak niyetinde değilse, sadece bu dört programın kodlarını yazıp kodlamakla yetinebilir. Ancak tercih sayısının fazla olması kazanma şansınızı artıracaktır. ÖSYM'ye ulaşan formun iptali mümkün değildir. Adaylar bu yılda en fazla 30 tercih yapabilecekler. 

Tercih hataları nelerdir? 
Farklı puan türünden ve ortaöğretimdeki alanıyla uyuşmayan bölümler seçmek. Tercih listesini doldurmak için istek dışı yükseköğretim programları yazmak. Bölümlerin yüzdelik dilimlerini ve başarı sırasını ve puanını göz önüne almayarak ölü tercih yapmak. Bölümlerin özel şartlarına dikkat etmeden tercih yapmak. Kodlama hatası yapmak. Meslekleri ve üniversitelerin bulunduğu şehirleri tanımadan tercih yapmak. Üniversite ve bölüm sınırlaması yaparak kazanma şansını azaltmak. Vakıf üniversitelerinin, burslu ya da burssuz programlarının özel koşullarını göz önünde bulundurmadan tercih yapmak. Okul türü, alan/ kol/ bölüm, yaş, sağlık, cinsiyet vb. bütün koşullarını tam olarak karşılayamadığınız programları tercih etmek. Kişinin seçmek istediği üniversite hakkında detaylı bilgi sahibi olmaması. Öğrencinin kendi yetenek ve isteklerini bilmeden mesleki tercih yapması. "Puanım kaybolmasın" anlayışı ile öğrencinin girmek istediği değil, puanının yettiği daha yüksek puanla öğrenci alan bir programı tercih etmesi. 

Tutarsız (ölü) tercih ne demektir? 
Aynı puan türünden alt sıralara yazdığınız bir programın puanı, üst sıralara yazdığınız programın puanından fazla olması durumuna ölü tercih denir. Tercih edilecek programlar 30'dan fazla ise hatalı sıralanan bu durumların gözden geçirilmesi gerekir. Bu durumda, tercihlerde istek ile programın geçen seneki puanları arasında paralellik göstermesine dikkat edilmelidir. 

Ek puan nedir, nasıl kullanılır? 
Ek puan, bir mesleğe yönelik program uygulayan lise mezunlarına, kendi alanları ile ilgili lisans programlarına yerleştirme yapılırken ayrıca verilecek olan bir puandır. Bir mesleğe yönelik program uygulayan liselerin, hangi alan/kol/bölümlerinden mezun olanlara hangi lisans programlarına yerleşirken ek puan verileceği kontenjanlar kılavuzunda gösterilmiştir. Ek puanlar, ağırlıklı ortaöğretim başarı puanının kılavuzda gösterilen katsayılarla çarpılmasıyla elde edilecek ve yerleştirme yapılırken Y-YGS ve LYS puanlarına ayrıca katılacaktır. 

Bir bölümün taban puanı nasıl oluşur? 
Bölümün kontenjanı (arz) ile o bölümün kaç kişi tarafından tercih edildiğine (talep) bağlı olarak oluşur. Bölüm taban puanlarını üniversiteler belirlememekte, taban puanlar adayların tercihlerine göre kendiliğinden oluşmaktadır. 

Vakıf üniversitesinden, devlet üniversitesine yatay geçiş mümkün mü? 
Bir vakıf üniversitesinden, bir devlet üniversitesine yatay geçiş yapmak mümkündür. Bu konuda gerekli minimum koşullar: Adayın kendi üniversitesinde en az bir sene (hazırlık sınıfından sonra) okumuş olması, tüm derslerden başarılı olmuş bulunması, not ortalamasının en az yüzde 60 olması (bu sınır yüzde 50`ye kadar düşebilmektedir) 

Merkezi yerleştirmeyle kesin kayıt hakkı kazanan bir aday, isterse özel yetenek sınavına başvurabilir mi? 
Bir programa yerleşen aday isterse, özel yetenek sınavlarına girebilir. Üniversitelerin özel yetenek sınavları ağustos ayında farklı tarihlerde uygulanır. Her iki programı kazanan aday aynı anda ikisine kayıt yaptıramaz. Birini seçmek zorunda kalır. Özel yetenek sınavlarıyla ÖSYM'nin bir ilgisi yoktur. Üniversitelerin özel yetenek sınavları ile ilgili bilgiler web sayfalarından takip edilebilir. Sadece özel yetenekle yerleşmek isteyen adaylar merkezi yerleştirme için başvuruda bulunamazlar. 

Bir aday tercihlerini ÖSYM'ye nasıl gönderebilir? 
İnternet aracılığıyla kendi gönderebilir. Başvuru merkezi aracılığıyla gönderebilir. Bir aday ÖSYS yerleştirme ücretini bankaya yatırdıktan kaç gün sonra internet üzerinden tercihlerini yapabilir. Aday tercihlerini 2 iş günü sonra yapabilir. 

Bir yükseköğretimi kazandığı halde, liseden mezun olamayan adayın durumu ne olur? 
Kayıt dönemine kadar liseden mezun olamazsa üniversiteye kayıt yaptıramaz. Bir sonraki yıl YGS ve LYS hazırlıkta AOBP'nı kırılmaz. İlk defa giriyor gibi değerlendirilir. Adayların liseden mezun olamadıklarını resmi bir belge ile ÖSYM'ye bildirmeleri gerekir. 

Tercih formuna yazdığınız bilgileri, son olarak hangi açılardan kontrol etmelisiniz? 
Listenizdeki programların bu kılavuzda "bakınız" olarak gösterilen ve giriş için aranan bütün koşullarını karşılıyor musunuz? Listenizdeki programların kodlarını doğru yazdınız mı? Listenizdeki programların sırası, gerçekten istek sıranıza uygun mu? Örneğin, 5. tercihinize giriş hakkı kazanacak olsanız, "Keşke 6.tercihimi kazanmış olsaydım" Demeyeceğinizden emin misiniz? Bütün tercihleriniz için bu doğru mu? 

Okul birincileri tercihlerinde nelere dikkat etmelidir? 
İlgili öğretim yılında okul birincisi olanlar için ayrılan kontenjanlar, ÖSYM kılavuzunda gösterilmiştir. Bir programın öngördüğü okul türü, yaş, cinsiyet, sağlık gibi tüm koşullar okul birincileri için de aynen geçerlidir. YGS ve LYS'de başarılı olan okul birincileri, genel kontenjan ve okul birincileri kontenjanı göz önünde tutularak, merkezi yerleştirme ile Y-YGS ve Y-LYS puanlarının elverdiği en üst tercihlerine yerleştirileceklerdir. Okul birincileri için ayrılan kontenjanlar sınırlıdır. Okul birincilerinin kendilerine sağlanan bu olanaktan yararlanabilmeleri için tercihlerini, puan durumlarını göz önünde tutarak, dengeli bir şekilde yapmaları gerekir.

ÖNEMLİ AYRINTILAR
TEK puan türünden tercih yapabileceğiniz gibi farklı puan türlerinden de karışık tercih yaptırabilirsiniz. Tercih listesinin tümünü doldurmak zorunda değilsiniz. Tercih ettiğiniz yükseköğretim programlarını sıralarken, aldığınız YGS VE LYS puanından daha çok başarı sırası daha gerçekçi sonuç verecektir. Tercihlerin tamamının doldurulması kişiye avantajlı olunmasıyla bir ilgisi yok. ÖSYM yerleştirmede adayların tercihlerinin sıralamasını değil, her adayın bireysel başarısını göz önüne alır. Tercihlerinizi yaparken önce dört yıllık programlar. Sonra da AÖF programları yazılacak diye bir kural yok. Puanınıza ve isteklerinize göre bu programları karışık olarak da tercih listenizde sıralayabilirsiniz.