Danimarka

Temel bilgiler

• Kara sınırlarının uzunluğu: 68 km (Almanya ile)
• Kıyılarının uzunluğu: 7.314 km km
• Başkent: Kopenhag (Danca: København)
• En uzun ırmak: Gudenåen, 158 km.
• En yüksek noktası: Yding Skovhøj, 173 m.
• Devlet başkanı: Kraliçe Margaret, 1972'den beri.
• Başbakan: Rasmussen (27 Kasım 2001'den beri)..
• Bağımsızlık: 8'inci yüzyıldan önce
• Meclis: Folketing. 179 üyeli, üyelikler dört yıllık.
• Yönetim bölgeleri: 14 il (amtskommuner)
• Din: %95 Lutheran Hristiyan
• Para birimi: Danimarka Kronu (DKK) = 100 øre
• Ulusal bayram: 5 Haziran

Tarihi

Ana madde: Danimarka tarihi

Danimarka'ya hakim olan ilk kavim 8.-11. yüzyıl hüküm süren Vikinglerdir. Savaşçı bir ulus olarak tanınan Vikingler batıda Britanya, İzlanda, Grönland ve hatta Kuzey Amerika'ya kadar ulaşarak sömürgeler kurdular. Doğuda ise Karadeniz ve Hazar Denizi kıyılarına kadar uzanan yerleşim birimleri kurmuşlardır. İngiltere'nin büyük bir bölümü bu dönemde Viking egemenliği altında kaldı.

İskandinavyalı Mavi Diş Harald 980 yılında ilk defa olarak Danimarka ve Norveç'i birleştirerek bir krallık kurmayı başardı. Ayrıca Alman misyonerlerin etkisiyle Hristiyanlığı kabul etti. 1363 yılında Danimarka kralı IV. Valdemar'ın kızı I. Margrete, Norveç kralı VI. Håkon'la evlenerek iki ülkeyi bir bayrak altında birleştirdi. 1397 yılında İsveç, Norveç, Danimarka ve sömürgeleri (Faroe Adaları, İzlanda, Grönland ve Finlandiya) birleşerek Kalmar Birliği adı altında büyük bir İskandinav İmparatorluğu haline geldiler.

Danimarka'nın tarihinde ilk defa Mavi Diş Harald tarafından kurulduğunu belgeleyen Jelling kayaları.

1521 yılında İsveç Kalmar Birliği'nden resmen ayrıldı. Bu arada İskandinav ülkeleri Martin Luther tarafından Almanya'da başlatılan Protestan Reformu ile sarsıldı. Danimarka ve Norveç 1821 yılına kadar Danimarka-Norveç adı altında birlikte hareket etmeye devam ettiler. 19. yüzyılın başlarında Danimarka Napolyon Savaşları'yla temelinden sarsıldı. Birleşik Krallık filosu 1801 yılında Kopenhag'a saldırdı. Danimarka'nın müttefiki olan Fransa savaşı kaybedince Danimarka 1814 yılında imzaladığı Kiel Antlaşması uyarınca savaşı kazanan tarafın üyesi olan İsveç'e Norveç'i bırakmak zorunda kaldı.

20. yüzyılın ilk yıllarında Danimarka'nın Karayiplerdeki sömürgeleri ABD'ye satıldı. Danimarka I. ve II. Dünya Savaşları'nda tarafsız kaldı. Ancak 9 Nisan 1940 tarihinde Nazi Almanyası tarafından işgal edildi. Buna karşılık Birleşik Krallık ordusu Faroe Adaları ve İzlanda'yı işgal etti. İzlanda 17 Haziran 1944 tarihinde bağımsızlığını ilan ederek Danimarka'dan ayrıldı. Faroe Adaları ise 1948'de Danimarka'ya geri verildi.

Dünya savaşlarından sonra Danimarka tarafsızlık siyasetine son verdi. 1945 yılında Birleşmiş Milletler'e üye oldu. 1949 yılında ise NATO'nun kurucu üyelerinden biri oldu. 1 Ocak 1973 tarihinde de Avrupa Birliği'ne katılan Danimarka bazı konularda Avrupa Birliği'nin dışında kalmayı tercih etmektedir. Örneğin 2000 yılında yapılan bir referandumun reddedilmesi üzerine Danimarka Avro Alanı dışında kalmayı yeğlemiştir.

Önemli kentler

• Kopenhag
• Odense
• Aalborg
• Esbjerg
• Herning
• Arhus

Ünlü Danimarkalılar

• Hans Christian Andersen
• Tycho Brahe
• Michael Laudrup
• Brian Laudrup
• 4'üncü Frederik
• Niels Gade
• Arne Jacobsen
• Søren Kierkegaard
• Carl Nielsen
• Jacob A. Riis
• Lars von Trier
• Lars Ulrich
• Viggo Mortensen
• Scarlett Johansson
• Ejner Johansson
• King Diamond
• Mads Mikkelsen

Danimarka

Danimarkalılar İngiltere'nin tarihinde de önemli bir rol oynamışlardır. Jut'lar, Anglo-saksonlar'la birlikte 5'inci yüzyılda başlayarak İngiltere'nin içlerine göç etmişlerdir. Jut'lar güneyde, özellikle Kent'te yerleşmişlerdir. Danimarka kralları bir süre İngiltere'yi denetimlerinde tutmuşlardır.

William Shakespeare en önemli yapıtlarından birini Danimarka Kralı Hamlet'e adamıştır.