Denetimler Sağlıklı Yapılsa ve Uygulansaydı Çok Sayıda İnsan Ölmeyecekti

SGK DENETİMİ YOK GİBİ

Görünen o ki Sosyal Güvenlik Kurumu İş Müfettişleri, sağlıklı bir denetim yapmamışlar. Koskoca 2014 yılında bir kez o da iki iş müfettişi 13, 14, 15 ve 18 Mart’ta dört gün denetim yapmışlar. O kadar..

Binlerce işçinin çalıştığı, çok tehlikeli olarak nitelendirilen, koskoca madene, biri İş Baş Müfettişi diğeri de yardımcısı iki kişi görevlendirilmiş. Onlar da herhangi bir sorun bulunmadığına dair rapor düzenlemişler! Felaketin boyutlarına ve ortaya çıkan eksiklik, yanlışlar ve gözden kaçanlara baktığımızda, SGK denetimi yok gibi.. Pazar günü de yazdık; tavuk, civciv, horoz, ördek, hindi, kaz, koyun, keçi, kedi, köpek, tavşan ve kuş yetiştirilen yerler tehlikeli iş yeri olarak açıklandı. Bitmedi; kavun, karpuz, kiraz, vişne, çilek, erik, elma, armut, dolmalık biber, enginar, kuşkonmaz, lahana, marul ve fasulye yetiştirilen yerler de tehlikeli iş yeri olarak 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren denetlenecek iş yerleri olarak açıklandı.

Böyle olunca, sayısal olarak zaten yetersiz olan müfettişler, maden ve benzeri çok tehlikeli yerlerde kapsamlı denetim yapamaz duruma getirildiler. Bu arada, müfettişlerin sorunları da var. Örneğin, on milyonlarca liralık madeni denetleyen müfettişe, 78 lira otel parası veriliyor. Ulaşım için işletme sahibinden araç rica etme durumunda kalıyorlar vs.

RUHSAT ÖNCESİ DENETİM YETERSİZ

Maden ocaklarına ruhsatı, Enerji Bakanlığı veriyor. Bu Bakanlığın, Soma ve diğer bazı örneklerde de görüldüğü gibi, ruhsat verme aşamasında gerekli hassasiyeti göstermediği anlaşılıyor. Nitekim, Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu’nun raporunda da bu yönde uyarılar var.

Enerji Bakanlığı’nın bu zaafiyeti nedeniyle, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, normalde ruhsat verilmemesi gereken madenleri denetlemekle de karşı karşıya kalıyor.

MADENDEKİ İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI

SOMA’daki facia, maden işletmelerinde görevli iş güvenliği uzmanlarını da etkili bir çalışma yapmadıkları veya yapamadıkları fark ediliyor.

İş sağlığı ve güvenliği uzmanlarını, işveren işe alıyor, kamu adına denetim yapıyor ancak ücretlerini işverenden alıyorlar. Mesleki bağımsızlık yönünden, olayın bu yönü ciddi bir sorun. Ara bir çözüm getirilmesi gerekiyor. Bu arada, işverenin iş güvenliği uzmanının raporuna uymamasının cezai yaptırımının 1.500 lira olması da olayın bir başka boyutu!

DDK VE SAYISTAY DENETİMİ

2011 yılında Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu (DDK), madenlerle ilgili 600 sayfayı aşkın rapor hazırladı. Enerji Bakanlığı’nın ruhsatlama sürecindeki hatalara dikkat çekildi. İş sağlığı ve güvenliği konusunda alınması gereken önlemleri tek tek sıraladı.

Ancak gerek DDK’nın gerekse Sayıştay’ın, denetim raporları göz önüne alınmadı.

Bu raporlar göz önüne alınsaydı ve gerekli denetimler yapılsaydı, Soma’daki faciada, belki de kimse ölmeyecekti..