Elektronik Ticaretin Türleri

Dolaylı E-Ticaret

Dolaylı e-ticaret, malların elektronik ortamda sipariş edilmesi ilegeleneksel yollarla ( posta hizmeti ve ticari kuryeler ) fiziki tesliminingerçekleşmesi şeklinde olmaktadır. Dolaylı e-ticaret, ulaşım sistemi, parasistemi, gümrük sistemi gibi bazı dışsal faktörlere bağlıdır.

Doğrudan E-Ticaret

Doğrudan e-ticaret, fiziksel olmayan mal ve hizmetlerin (bilgisayar programları, eğlence ve kültürel içerikli, görsel ve işitsel eserler, çeşitlikonularda bilgi sunan hizmetler, danışmanlık hizmetleri vb. gibi) siparişinin,ödenmesinin ve tesliminin on-line olarak gerçekleştirilmesidir. Doğruda , coğrafi sınırlar ötesinde tamamlanabilen elektronik bir işlemdir.

Taraflarına Göre Elektronik Ticaret

İşletmeden Tüketiciye E-Ticaret (Business to Consumer, B2C)

İşletmeden tüketiciye yönelik ticari hizmetlerde e-ticaretin işlevi, işletmeve müşteri arasındaki ticari ilişkilerin ve işlemlerin web üzerindenyürütülmesidir. Amaç, mal ve hizmetlerin satılması ve hedef kitlelerepazarlanmasıdır. Web teknolojisindeki hızlı gelişmeler sonucunda ortaya çıkan“Sanal Mağaza” uygulamaları ile internette firmalar elektronik ortamda;bilgisayardan otomobile, kitaptan pizzaya bir çok ürünün doğrudan tüketiciyesatışını yapmaya başlamıştır. Dell, Amazon.com, eBay gibi şirketlerinhizmetleri bu modele girmektedir.

İnternet kullanıcılarının geliri, eğitim düzeyi ve yaşı bu tür ticaretibelirleyen etkenlerdendir. Genel itibariyle yüksek eğitimli ve gelir düzeyiortalamanın üstünde olan 25-35 yaş arası kişiler internet üzerinden e-ticarete katılmaktadırlar.

İşletmeden İşletmeye E-Ticaret (Business to Business, B2B)

"İşletmeden İşletmeye E-Ticaret" modelinde ki amaç,otomasyonlandırılmış sistemlerin ortaklaşa iş yapılan birimlere (üretici firma,tedarikçi firmalar, bayiler, mağazalar, departmanlar vb.) entegrasyonu ile ürün,hizmet ve bilginin işletmeler arasında satışını, kullanımını ve paylaşımınısağlamaktır. Firmaların elektronik ortamda tedarikçiye sipariş vermesi,faturalarını temin etmesi ve bedellerini ödemesi olarak da ifade edilebilir.

Yapılan araştırmalara göre gerçekleşen e-ticaret içersinde işletmeler arasıyapılan ticaretin payı, işletme ile tüketici arasında yapılandan daha büyüktür.Yıllar itibariyle elektronik ticaret hacminin verildiği Tablo 1’de görüldüğü gibien fazla elektronik ticaret hacmi işletmeler arasında gerçekleşmektedir

İşletmeden Kamuya E-Ticaret

İşletmelerle kamu kuruluşları arasındaki ticari işlemleri kapsayan bubölüme kamu ihalelerinin internette yayınlanması ve firmaların elektronik ortamda teklif vermeleri ilk örnekleri oluşturmaktadır. E-Ticaretin yaygınlaş-masını desteklemek amacı ile kamunun vergi ödemeleri, gümrük işlemleri desanal dünyaya taşınmaktadır.

Bireyden Kamuya E-Ticaret

Henüz yaygın örnekleri olmayan bu kategoride ehliyet, pasaportbaşvuruları, sosyal güvenlik primleri ve vergi ödemeleri, vb. uygulamalar ile Elektronik Devlet'e geçişin sağlanması planlanmaktadır. İngiltere Hükümeti,2005 yılında tüm kamu hizmetlerinin elektronik ortamda yapılabileceğini ve Elektronik Devlet’e geçişin tamamlanacağını duyurmuştur. 2002 yılına kadar ise tüm okul ve kütüphanelerin internet bağlantılarının sağlanması planlan-maktadır.

ELEKTRONİK TİCARETİN AVANTAJLARI VEDEZAVANTAJLARI

Elektronik ticarette avantajların ve dezavantajların her ikisini de hesabakatmak önemlidir. Bu yöntem ile kullanımı kolay ve güvenli ürünlerigeliştirmek daha kolaydır. Kullanıcıların bu sitemlere nasıl adapte olduklarındabu iki faktör önemli bir rol oynar.

Elektronik Ticaretin Avantajları

Elektronik Ticaret, bu ticarete katılan her tarafa faydalar sağlamaktadır.Bir banka nakit para tutma sorumluluğundan ve müşteri için sağlayacağı yeni,etkileyici servis formundan yararlanır. Bu sistemdeki ticaret, alıcılar ve satıcılar arasında doğrudan bir bağ olduğu gibi, aynı zamanda aralarında dijital bilgideğişimi de sağlar. Zaman ve mekan sınırları aşılıyor. E-ticarettekiinteraktiflikten dolayı, müşteri davranışları bu ticarete adapte olabilirler. Bilgileri güncelleştirmek kolaydır.

Perakendeciler daima nakit para tutma yükümlülüğünden yararlanırlar vekasalarında büyük miktarda para tutmak zorunda değillerdir. Günün sonundaparayı bir işlem ile bankaya transfer edebilirler. Bu da daha az hırsızlığa nedenolur.

İnsanlar gerçek para ile harcama yapmaktan daha çok elektronik kartlarlaharcama yapmaya eğilim gösterirler. Müşteriler, evlerinden nasıl kolayca paraçekebileceklerinin ve azalan servislerden ve sipariş maliyetlerinden dolayıfiyatların nasıl düştüğünün farkına varacaklardır.

Hiç kimse senin elektronik paranı ( E-Para ) izleyemez ve böylece seningizliliğin vardır. Eğer kartını kaybedersen, sen taşıdığın kadar parayıkaybedersin, hesaptaki paraya bir şey olmaz. Kayıp bir kartı almanın da kimseyefaydası olmaz. İki hatalı denemeden sonra güvenliğini kaybedebilirsin yanigeçersiz olur. İnsanlar birinin çalabileceği parayı taşımamakla daha fazlagüvenlik elde ederler. Dükkanlar ve mağazalar aynı miktardaki gerçek parayıdaha fazla ellerinde tutmaktadırlar. Dijital para çalınamaz.

Elektronik Ticaretin Dezavantajları

Bir parça elektronik paranın (e-para) kopyalama izni ve bu kopyalarınharcanmasına “ Çifte Harcama Problemi” denir. Bu durum bazı insanları birkaçsaniyede milyarder yapabilir. Diğer taraftan birkaç saniyede çok fakir olunacaktır. Kolaylıkla anlaşılabileceği gibi gerçek e-para sistemleri bu sorunuçözmelidirler. Tüccarlar “Online e-para sisteminde her satışta banka ile iletişimkurmaları gerekmektedir. Eğer para hala harcanabilir özelliğe sahip ise, bankabu bilgileri, veri tabanlarından öğrenebilir veya doğrulayabilirler.

"Off-line (hatta bağlı olmayan) sistemler" bu problemi değişik yöntemlerle ele alabilirler. Bir yolu, “Gözlemci (observer)” adında bir kanıttarayıcı ( tamper-proof chip) çipi içeren akıllı kart oluşturmaktır. Bu gözlemciakıllı kart ile harcanan bütün e-paraları küçük bir bilgi bankasında barındırır.

Diğer bir yöntem de; e-para ve bankaya bir kısım e-para girişi yapıldığı zamançifte kullanıcının kimliğinin açığa vurulduğu şifrelenmiş protokol yapısıdır.

Elektronik satın alma ve elektronik işlemle ilgili bir negatif taraf, aslında,tüm bu işlemler kullanıcı için daha az somut bir yolla meydana gelecektir. Kullanıcı, normal bir nakit değişimde gördüğü işlemleri bu yolda göremez. Bu insanları, emin olmama durumuna sokacaktır. Dolayısıyla aklımıza "bilgisayar ve akıllı kart güvenilir mi?" sorusu gelmektedir.

Anahtar belge (key escrow), kişinin özel anahtarlarının yarısı adaletbakanlığına ve diğer yarısını da polise verdiği bir diğer metottur. Onlar seninyasadışı bir şey yaptığından şüphelendikleri zaman senin şifreni çözmeye karar verebilirler.

Birçok ülke ABD’den gelen bu öneriye sıcak bakmaktadırlar. Yanihükümetler isterlerse şifreyi kırıp sizi izleyebilirler. Bu durumda da elektronik işlemlerin güvenilirliği ve gizliliği konusunda şüpheler uyanmaktadır.Finlandiya anahtar kelimeye ( key escrow) karşı çıkan ülkelerden biridir.Elektronik ticarette ana bir durum, tamamıyla güçlü bir şifrelemeninkullanımıdır

E-ticaret Linkleri

E-ticaret Firmaları

Platin
Wolwox
Ticimax
Nora Medya