Emekli aylıkları yeniden hesaplanıyor

SSK emeklilerinin 20 yılı aşkın süredir istedikleri 'İntibak' düzenlemesini içeren Kanun Mart ayında kabul edildi. 6283 sayılı Yasaya göre, 2000'den önce emeklilerin aylığı yeniden hesaplanacak. Uygulamanın kimi kapsayıp kapsamadığı, aylıkların nasıl hesaplanacağı, ne kadar intibak maaş farkı alınacağı, hesaplama sonucunda aylıkların düşüp düşmeyeceği merak ediliyor. Sgkrehberi.com editörleri tarafından hazırlanan ve Yeni Şafak gazetesinde yayınlanan dosyada intibak konusunda merak edilenler soru-cevap şeklinde sunuldu.

İntibak nedir?

Çalışma hayatına aynı anda başlayan, prim günleri eşit olan ve aynı yaşta olan sigortalıların farklı tarihlerde emekli olmaları nedeniyle aylık hesaplama yönteminin değişiklik göstermesi nedeniyle aylıkları arasındaki eşitsizliktir. Daha açık bir ifadeyle aynı durumda olan sigortalılara farklı aylık bağlanmasıdır.

6283 sayılı İntibak Kanunu ile amaçlanmakta olanlar neleri kapsamakta?

Kanun ile 2000 yılından önce emekli olanlara, 2000 yılından sonra emeklilerin aylığının hesaplanmasında kullanılan gelişme hızının kullanılması ve bu sayede emeklilere ülke refahından pay verilmesi amaçlanmaktır.

Kanun kimleri ilgilendirmektedir?

İntibak düzenlemesi sadece ve sadece 2000 yılından önce malullük ve yaşlılık aylığı talep edenlerle bu tarihten önce ölen SSK'lılar ile Nisan-Haziran 2002 arasında emekli Bağkur'luları kapsamaktadır. Bunları maddeler halinde sıralayacak olursak;

-Özel sektör işyerinde 31/12/1999, kamu işyerinde 14/01/2000 tarihinden önce aylık bağlanması için müracaatta bulunan işçiler,

-Çalıştıkları işyerinin durumuna göre 31/12/1999 veya 14/01/2000 tarihinden önce ölenler,

-2000 öncesi malullük veya yaşlılık aylığı bağlanıp, 2000 yılından sonra ölen sigortalıların hak sahipleri,

-01/04/2002-30/06/2002 tarihleri arasında aylık bağlanan Bağ-Kur sigortalıları, intibak kapsamındadır.

İntibak artışı alamayan kimler?

5000 ve daha az gün sayısı ile emekli olan ve primleri asgari ücretten bildirilmiş olanlar intibak artışı alamayacaktır.

Gün sayısı 5000'den az olan artış alır mı?

Gün sayısı aylık hesabını tek başına belirleyen unsur değildir.Emekli gün sayısı 5000'den az olmasına rağmen kazançları asgari ücretin üstünde bildirilmiş ise kazançların yüksek olması emekliye intibak artışı getirecektir.

Süper emeklilerin tamamı artış alacak mı?

2 milyon 700 bin emekli arasında yer alan süper emekliler de gün sayısı ve kazanç seviyelerine göre intibak artışı alacaktır.

Almakta olduğum aylığım düşecek mi?

2013'te emeklilere ödenecek aylık miktarı ile yeni sisteme göre hesaplanan aylıklar mukayese edilecek ve yüksek olan verilecek. Bu mukayesede intibak yöntemiyle hesaplanan aylığın ödenmekte olan aylıktan düşük olması durumunda, emeklimizin aylığında herhangi bir düşüş olmayacak ve mevcut aylığını almaya devam edecek.

İntibak artışları ne zaman ödenmeye başlanacak?

Fark 2013 Ocak'a göre hesaplanırken bu aydan itibaren intibak aylığı ödenecek. 2013 Ocak maaşları intibak düzenlemesine göre ödenecektir.

Kanun 2012 yılı Mart ayında çıktı. Bu aydan itibaren birikmiş intibak parası verilecek mi?

Kanun 2012 Martta yasalaştı. Hesaba dair maddenin yürürlük tarihi 2013 Ocakolarak belirlendi. Geriye dönük toplu para alınmıyor.

1999 Aralık'taki aylık günümüze taşınır mı?

1999 yılı Aralık ayı için bulunan aylık miktarı önce 1999 yılı Aralık ayına ait TÜFE oranı ile 2000 yılı Ocak ayına taşınacak, bu şekilde güncellenen tutar 7,13326594120697 rakamı ile çarpılarak 2008 Ocak ayına taşınacaktır.2008 yılı Ocak ayından itibaren de mevcut sistemde aylıklara uygulanan artış oranlarına göre 2013 yılına getirilecektir.

Güncelleme rakamı (7,13326594120697) neyi ifade eder?

Aylıkların 2008 yılına taşınmasında kullanılan bu rakam, 2000 yılı ile 2008 yılları arasında gerçekleşen yıllık Tüfe oranları ile gelişme hızı oranının % 75'inin çarpımı sonucuna göre bulunan rakamı ifade etmektedir.

Yapılacak hesaplama sonucunda emeklilerin aylıkları artacak mı?

Hesaplama sistemi tüm emeklilerinin aylığında bir artış sağlamayacaktır. Aylık bağlama gün sayısı 5000'den fazla olanlar ile kazançları asgari ücretin üzerinde olanların aylıklarında emekli oldukları gün sayısına ve kazanç seviyesine göre artış olacaktır.

Bağ-Kur emeklilerinin aylığı nasıl hesaplanır?

Bağ-Kur emekli aylığı SSK'ya göre farklıl. Kanunda 2002 Nisan-Haziran aylarında bağlanan aylıkların öncelikle % 8,9 oranında artırılması öngörüldü. Aylıklar bu tarih için % 8,9 artırılacak ve bu tarihten sonra aylığa yapılan artışa göre 2013'e taşınacak.

İntibak için nereye ve nasıl başvurulacak?

SGK'ya başvurmaya gerek yok. SGK'ca hesaplamalar sonucunda müracaat olmadan intibak artışı olan emekliinfarkları 2013 Ocak maaşıyla ödenir.

Kaç kişiyi kapsamına almakta?

İntibak kapsamında SSK'dan emekli olan 2 milyon 700 bin kişi, Bağ-Kur'dan emekli olan 13.000 kişinin aylığı yeniden hesaplanacaktır.

Kanun kimleri kapsamıyor?

6283 sayılı Kanuna göre;

-2925 sayılı Kanuna tabi çalışarak emekli olan SSK Tarım emeklileri,

-5434 sayılı Kanuna göre emekli olan kamu görevlileri,

-Sürekli iş göremezlik geliri ya da ölüm geliri alanlar,

-2000 yılından önce malullük veya yaşlılık bağlanmış olmakla birlikte, 2000 yılından sonra SSK'ya tabi çalışarak aylıkları kestiren ve bu çalışmaların sonunda yeniden aylık bağlatanlar,

-Sigortalı olarak çalışmakta iken 2000 yılından sonra vefat edenler,

-Nisan-Haziran 2002 ayları dışında emekli olan Bağ-Kur'lular, intibak kapsamında değildir.

Yaşlılık aylığı bağlama oranı nasıl belirlenecek?

Yaşlılık aylığı bağlama oranı, göstergeleri 9475-10175 arasında olanlar için % 60, 10225-15175 arasında % 59,9-% 50 arasında değişen oranlar taban aylık bağlama oranı olarak alınacak. Bu oranlar, 5000 günden eksik ödenen her 240 gün için '1' puan indirilecek, 5000 günden sonra ödenen her 240 günlük fazla prim ve aylık bağlandığı tarihte 50 yaşın üstünde olan kadınlar ile 55 yaşın üstünde olan erkeklerin bu yaşlardan fazla olan her tam yaşı için '1' puan artırılacaktır.

Sakat veya malül emekli olanların eksik günü için aylık bağlama oranı indirilecek mi?

İlk defa işe girdiği tarihte malul olan, sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanarak emekli olanlar, yeraltı işinde çalışanınn aylık bağlama oranı % 60 kabul edilecek ve emekli olanların 5000 günden eksik olan süreleri için indirim yapılmayacaktır. Bunların 5000 günden emekli oldukları kabul edilecek ve 5 bin günden sonra her 240 gün prim ödeyene diğer emeklilerde olduğu gibi '1' puan ilavesi yapılacaktır. Malullük aylığı alanlar için gün sayısının önemi olmadığından, bunlara günden dolayı artırım,indirim olmaz.

En fazla alınacak intibak tutarı ne kadar?

Aylık bağlama gün sayısı 13.000'den fazla olan ve kazançları tavandan bildirilen SSK emeklisinin intibak farkı 350 TL'yi, en üst basamaktan aylık alan Bağ-Kur emeklisinin intibak farkı ise 130 TL'yi bulacaktır.

İntibak farkları sadece bir ay için mi verilecek?

İntibak farkları bir defaya mahsus değildir. İntibak hesaplaması sonucunda aylığı yükselen emekli, bundan böyle yüksek olan bu aylığını her ay alacak ve her yıl iki defa yapılan aylık artışları bu aylığa uygulanacaktır.

Gazetelerde emeklilere intibaktan çıkarılan borç ya da alacağın mahiyeti nedir?

2 milyon 700 bin emeklinin dosyaları SGK tarafından tek tek incelendi. Yapılan incelemede aylıkları yanlış hesaplanan kimi emeklilere alacak, kimi emeklilere de borç çıkarıldı. Alacaklı olan emeklilerin aylık bağlandığı tarihten bugüne kadar olan eksik aylığı toplu ödenmekte, borç çıkan emeklilere ise aylık bağlama tarihi yerine bugünden 5 yıl geriye gidilerek en fazla 5 yıllık süreye ilişkin fazla ödenen aylıklar borç çıkarılmaktadır.

Aylıklar nasıl hesaplanır?

Sistemde alt sınır aylık uygulaması var.. Yani mevcut sistemde sigortalının gün ve kazancına göre hesaplanan aylığın, mevcut Kanunda belirtilen şekilde hesaplanan aylıktan az olamayacağına dair hüküm uygulanmaz. Emeklilerin prim ödedikleri gün sayıları, kazancın seviyesi ve aylık bağlandığı tarihteki yaşı aylık miktarını belirler. Getirilen düzenleme ile alt sınır uygulaması nedeniyle 3600 gün prim ödeyenle 7400 gün ödeyene aynı aylığın verilmesi uygulaması ortadan kaldırılacaktır.

Sigortalıların kazançlarına göre belirlenmiş olan göstergelerin 1999 yılı Aralık ayındaki güncel karşılığı ile intibak düzenlemesiyle getirilen sisteme göre hesaplanan aylık bağlama oranının memur maaş katsayısı ile çarpımına göre 1999 Aralık ayı aylığı hesaplanacaktır.

Kaynak: Yeni Şafak