Güngören, İstanbul'un E5 güzergahında uzanan tekstil ve sanayinin yoğunlaştığı bir ilçesidir. İlin batı yarısında Çatalca Yarımadası'nda yer alır; İstanbul'un Adalar ve Eminönü'den sonra alan bakımından en küçük üçüncü ilçesidir. 3 Haziran 1992'de ilçe olan Güngören, doğuda Zeytinburnu, Esenler güneyde Bakırköy, batıda Bahçelievler ilçelerine komşudur. 11 mahalleden oluşan ilçeye bağlı kırsal yerleşme yoktur.
Güngören çok eski devirlerden kalma bir yerleşim alanıdır. Bu bölgeye eskiden Vitos denilmekte idi. Güngören eski tarihlerde Bizans'ın şaşaalı devirlerinden İstanbul’un Fatih Sultan Mehmet tarafından alınmasına kadar bir Bizans köyüydü. Bizans İmparatorluğunun geçimine büyük katkıda bulunurdu. Ayrıca araziden Halkalı içme suyu kanallarının geçişi, dini öneme haiz Ayazmanın bulunuşu köyün değerini arttırmaktaydı.
Bizans’tan bugüne kadar gelen ve zaman zaman yerleşme nedeni ile tahrip edilen su kanallarının mevcudiyetine bugün bile şahit olmaktayız. Son zamanlara kadar Güneşlitepe mevkiinde, Bağcılar yolu üzerinde yol yapımı nedeni ile iptal edilmiş su kanalı bacaları (kör kuyu diye isimlendirdiğimiz) Güngören ve Bağcılar’ı, Esenler'e birleştiren köprünün hemen yanındaki su terazisi güzel bir mimari örnek olarak karşımıza çıkar. Yine bu kanalların bir bölümüne Kartaltepe Haznedar birleşiminde Söğütler bölgesinde rastlarız.
Güngören-Soğanlı yolunun Köyiçi itibariyle Viranbağ yolu ile Davutpaşa Kışlasını (Şu anda Yıldız Teknik Üniversitesi Kampus Alanı) aşarak Şişe Cam Fabrikası önünden Topkapı’ya ulaşan yola Eski Edirne Yolu denmektedir. Bu yol İstanbul'un alınışında Fatih Sultan Mehmet'in ordularının geçişini sağlamıştır. Yol çeşitli coğrafi etkenlerle toprak altında kalmış, kullanılmaz hale gelmiştir. Daha sonra bu tarihi yolun önemi Londra Asfaltı'nın Avrupa yolu olarak yapılmasıyla tamamen kaybolmuştur. İstanbul'un Fethinden sonra 1611 yılında şimdiki Gençosman Camii ve Çeşmesi yapılarak genellikle buralarda yaşayan çobanların istifadesine sunulmuştur. O devirlerde şimdiki Merter bölgesinin yakınında Efes Pilsen Fabrikasının yerinde Sultan Murat'ın Av Köşkü bulunmaktaydı. Daha sonraları Rumlar Vitos köyünü terk edince Hükümet buraları iskan yeri olarak kabul etmiş ve Yunanistan’dan gelen mübadele göçmenlerini bu köylere yerleştirmiştir. Zamanla Güngören bir çiftlik haline getirildiğinden genellikle buraya Ahmet Merter Çiftliği denilmekte idi. Rumlardan sonra Güngören mevkiinde 15 haneli bir köy bulunmaktaydı. İstanbul pazarlarında Vitos çayır bamyası en çok satılan ve aranan ürünlerdendi.
Güngören | |
---|---|
Bilgiler | |
İlçe nüfusu: | 318.545 |
İlçe Merkez nüfusu: | |
Köy ve belde nüfusu:: | |
Nüfus itibariyle: | 2011 |
Nüfus Kaynak: | TUİK |
Yüzölçümü: | 8,4 km² |
Nüfus yoğunluğu: | 32.366 /km² |
Koordinatlar | 41°01′K, 28°87′D |
Rakım | |
Genel bilgiler | |
Türkiye | |
Coğrafi Bölge: | Marmara |
İl | İstanbul |
Alan Kodu | 212 |
Plaka | 34 |
Kaymakam | Gürbüz Karakuş |
Belediye başkanı: | Şakir Yücel Karaman (AKP) |
Güngören Belediye web sitesi: www.gungoren.bel.tr | |
Güngören Kaymakamlık web sitesi: www.gungoren.gov.tr |
Güngören'in İstanbul'a çok yakın olması, 1950’lerden sonra nüfusun artmasına köyün batı ve kuzeybatısı tarafında kalan arazilerin parsellenerek yerleşim alanı olarak kullanılmasına neden olmuştur. Bugün bu bölgeye Parseller adı verilmiştir. Ayrıca eski köyün batı kısmında kalan tarihi Haznedar Çiftliğinin bulunduğu alanda da yerleşim hızla artmış ve adeta köyün merkezi durumuna gelmiştir. Bugün Belediye binası ile çarşı bu semtte bulunmaktadır.
Güngören'in köy statüsü ise 1966 yılına kadar devam etmiştir. 1966 yılında Güngören adıyla Belediye kurulmuştur. Belediye Başkanlığı, 1980 tarihinde kaldırılarak, Şube Müdürlüğüne dönüştürülmüştür. Belediye Şube Müdürlüğü, 1 Kasım 1992 tarihine kadar hizmet vererek,yine aynı tarihte yürürlüğe giren 3806 sayılı 13 İlçe ve 2 İl Kurulması Hakkındaki Kanun gereğince Bakırköy İlçesinden ayrılarak, Güngören adıyla yeni bir İlçe kurulmuş 26.08.1992 tarihinde faaliyete geçmiştir.
29.12.1993 tarihinde yürürlüğe giren 3949 sayılı 3 İlçe Kurulması Hakkındaki Kanun gereğince, Esenler'in İlçemizden ayrılması ile Güngören İlçesine 11 Mahalle kalmıştır. Güngören, coğrafi yönden çok güzel bir yerleşim alanına sahiptir. Eski köy Vitos deresinin batı yamacında kurulmuş, yıldan yıla gelişerek batıya doğru yayılmıştır. Bugünkü görünümü iki yamaçta güneyden kuzeye doğru uzanan ve yapıları günden güne modernleşen bir durum arzetmektedir.
Yıllar | 1985 | 1990 | 1997 | 2000 | 2007 | 2009 |
---|---|---|---|---|---|---|
Güngören Nüfusu | 115,000 | 179,765 | 273,915 | 271,000 | 318,545 | 311,672 |
Güngören'in nüfusu 1950 yılından itibaren İstanbul'a olan yoğun göç nedeniyle hızla artmıştır. Güngören, 1997’ye kadar azalan bir hızla da olsa sürekli göç almıştır. Nüfusun özellikle 1970 – 1975 yılları arasındaki artışı dikkat çekicidir. İlçemiz, bu dönemde nüfus artışı açısından İstanbul’da beşinci sırada yer almıştır. Güngören’in gelişiminde, sanayi tesislerinin kurulması ve gecekondulaşma birbirini tetiklemiş ve gecekondulaşmanın önlenmesi için oluşturulan toplu konutlar nüfusun artmasına neden olmuştur.
Güngören’de ikamet edenlerin sayısı yaklaşık üç yüz on bir bin iken özellikle Merter bölgesindeki yoğun sanayileşmeye bağlı olarak gündüz nüfusunun çok daha fazla olduğu tahmin edilmektedir.
Güngören’in nüfusu, yukarıdaki verilerden de anlaşılabileceği gibi Anadolu’dan gelen göçlerle sürekli artmıştır. 1970’te 40.160 kişilik nüfusa sahip ilçe, yalnız mutlak nüfusu açısından değil İstanbul nüfusundan aldığı pay itibariyle de büyümüştür. Ancak 2008 yılı nüfus bilgileri göz önünde bulundurulduğunda nüfustaki artışın durduğu hatta gerilemeye başladığı görülmektedir.
Güngören’de nüfusun daha çok ilçenin batısında toplandığı görülmektedir. Nüfusu en yoğun üç mahalle (Merkez, Güneştepe ve Mareşal Çakmak) ilçenin batı kesimindedir. Bu bölgeler daha çok ikamet amaçlı kullanılmakta, sanayi tesisleri ise ilçenin doğusunda bulunmaktadır. Mareşal Çakmak ve Akıncılar Mahalleleri ilçede en yüksek nüfus yoğunluğuna sahip mahallelerdir. Konut yoğunluğunun en az olduğu mahalle ise Tozkoparan’dır.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Veri Tabanı kayıtlarına göre 31.12.2009 tarihi itibariyle İlçemizin nüfusu 156.069 Erkek ve 155.603 Kadın olmak üzere toplam 311.672 dir. Yine bu rakamlara göre ilçemizin nüfus yoğunluğu kilometrekareye 37.148 kişidir .
İlçemizde bulunan mahalleler ve 31.12.2009 tarihi itibariyle nüfusları:
S.N. |
Mahalle adı |
Toplam |
Erkek |
Kadın |
1 |
MERKEZ |
52003 |
26291 |
25712 |
2 |
AKINCILAR |
23004 |
11504 |
11500 |
3 |
GENÇOSMAN |
36414 |
18532 |
17882 |
4 |
GÜNEŞTEPE |
53273 |
26879 |
26394 |
5 |
GÜVEN |
19093 |
9401 |
9692 |
6 |
HAZNEDAR |
23043 |
11253 |
11790 |
7 |
MAREŞAL ÇAKMAK |
34343 |
17377 |
16966 |
8 |
SANAYİ |
14069 |
7208 |
6861 |
9 |
ABDURRAHMAN NAFİZ GÜRMAN |
23858 |
11390 |
12468 |
10 |
TOZKOPARAN |
22208 |
11079 |
11129 |
11 |
MEHMET NESİH ÖZMEN |
10364 |
5155 |
5209 |
|
TOPLAM |
311672 |
156069 |
155603 |
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB), Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ile ortaklaşa yürüttüğü Deprem Risk Analiz Çalışması kapsamında, İstanbul’daki 146 bin 987 binaya risk taraması gerçekleştirildi. En tehlikeli ikinci ilçe Güngören olduğu belirlendi.
Copyright Türkiye Rehberi 2006 - 2024. Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası | Feragatname