Liseyi Bitirenlerin Sağlıktan Yararlanma Koşulları

GSS Borç Sorgulama

SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı, resmi kurumlar, Sağlık Bakanlığı, Üniversiteler ve diğer kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan sağlık hizmetleri kademeli olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilmiştir. Aynı şekilde ilgili kanunlarında sağlık hizmetlerinin kurumlarınca karşılanacağı belirtilen; polis koleji, askeri liseler, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında parasız yatılı veya burslu okuyanlar, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hemşirelik Yüksekokulu öğrencileri ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunun 46 ncı ve 47 nci maddelerine göre sağlık yardımları üniversiteler tarafından karşılanan Türk vatandaşı öğrenciler ile 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurt dışında öğrenim gören öğrencilerin daha önce ilgili kurumlar tarafından karşılanan sağlık hizmetleri ve tedavi yardımları, 5510 sayılı Kanunun geçici 12. maddesine istinaden Kurum tarafından devralınmıştır.

Diğer taraftan 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesi kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birliklerin personeli için kurulmuş bulunan sandıkların Kuruma devirleri, Bakanlar Kurulu’nca tekrar ertelenmemesi halinde, 08/05/2013 tarihinde olacağından; sayılan sandık ve birliklerin mensuplarının sağlık hizmetleri 5510 sayılı Kanunun geçici 20. maddesi gereği devir tarihine kadar ilgili kuruluşlarca karşılanmaya devam edecektir.

2012 yılı başından itibaren zorunlu genel sağlık sigortasının uygulanmaya geçmesiyle beraber bazı sorunlar da başlamış oldu. Kurum 2012/2 sayılı Genelge ile genel sağlık sigortası ve özellikle de nasıl uygulanacağı merak konusu olan gelir testi işlemlerine açıklık getirdi.

Ancak liseyi bitiren erkek öğrencilerin 18 yaşını bitirmeleri nedeni ile gelir testi işlemlerini ve GSS tescillerini yaptırmaları gerekmekte idi. Daha sonra yükseköğrenimi kazanmaları halinde öğrenci belgeleri ile birlikte kayıt tarihinden itibaren yeniden anne veya babaları üzerinden sağlık sigortasından yararlanabiliyorlardı. Bu arada liseyi bitirmeleri ve yükseköğrenime kayıt yaptırmaları arasındaki sürede gelir testi işlemlerini yaptırarak GSS primlerini şartları varsa devlet ya da kendilerinin ödemeleri gerekmekte idi. Tabi bu arada GSS ve gelir testi işlemleri hakkında yeterli bilgileri olmayan ya da önemsemeyen ebeveynler ile gençler gerekli prosedürü yerine getirmemeleri nedeni ile resen tescil edilerek adlarına çeşitli borçlar çıkarılmış ve sağlık yardımları kesilmiş idi.

Meclis bu sorunları çözmek amacıyla 6385 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 67 nci maddesinin dördüncü fıkrasına “Ayrıca, lise ve dengi öğrenim görülmesi sebebiyle bakmakla yükümlü olunan kişi veya hak sahibi sıfatıyla sağlık hizmetinden yararlandırılan çocuklar, 20 yaşını dolduracakları tarihi aşmamak kaydıyla bu öğrenimlerini bitirmelerini izleyen tarihten itibaren 120 gün süreyle aynı kapsamda sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam ederler.” cümlesini eklemiştir.

Bu düzenleme ne anlama geliyor?

Öncelikle tüm öğrencilerin bu kapsamda olmadığını belirtmek gerekiyor. Buz düzenleme; anne ve babaları üzerinden sağlık yardımı alan veya ölüm aylığı/geliri alan erkek öğrencileri kapsamaktadır.
İkinci olarak yukarıda belirtilen öğrencilerin 20 yaşını doldurmamış olmaları gerekmektedir. Eğer öğrenciler liseye devam etmekle birlikte yirmi yaşını doldurmuşlar ise bu haktan yararlanmaları mümkün değildir. Aynı şekilde liseyi bitirdikleri tarih ile yükseköğrenime kayıt oldukları tarih arasında yirmi yaşını doldurmuşlar ise o takdirde 20 yaşını doldurdukları tarihten itibaren bu düzenleme hükmü dışına çıkmaktadırlar.

Diğer taraftan sosyal güvencesi olmayan anne veya babaların kız ve erkek çocukları bu hükmün dışındadırlar.

5510 sayılı Kanununun 67 nci maddesinin dördüncü fıkrasına yapılan bu ek ile liseyi bitiren öğrencilerin hangi tarihe, yaşa kadar sağlık hizmeti almaya devam edecekleri belli değildir. Yirmi yaş üst sınır olmak üzere (doldurana kadar ) liselerin kapanış tarihine, öğrencinin yaşına göre ne kadar süre sağlık hizmeti alınacağı belirlenecektir. Liseler 10 Haziranda kapanır ise ve öğrenci de yirmi yaşını doldurmaz ise 8 Ekime kadar, 20 Haziranda kapanır ise 18 Ekime kadar sağlık hizmeti almaya devam edecektir.

Bütünlemeye kalan öğrenciler ile dersaneye giden öğrencilerin durumları

Kanun metninde “bu öğrenimlerini bitirmelerini izleyen tarihten itibaren 120 gün” ifadesi bulunduğundan, 120 günün başlangıcı bütünlemeye kalmayan öğrenciler için liselerin kapanış tarihi, bütünlemeye kalan öğrenciler için ise liselerin kapanış tarihi değil, kalan derslerini verip lise öğretimini bitirdikleri, mezun oldukları tarih itibari ile olması gerekmektedir.

Ancak dersaneye giden öğrenciler için özel bir durum sözkonusu olmayıp zorunlu öğretimde belirtilen durumlara göre işlem yapılacaktır.

Borçlu gözüken öğrenciler ne yapacak?

Kanun 01/06/2012 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiğinden, lise öğrenimini takip eden 120 gün için adlarına genel sağlık sigortası prim borcu tahakkuk ettirilenler, kanunda başvuru şartı aranmamakla birlikte SGK’ya müracaat ederek, borçlarının silinmesini istemeleri uygun olacaktır. Çünkü bu borçlar silinmediği takdirde ilgililerin sağlık hizmeti ve ilaç almaları (kanunda sayılan hallerin dışında) mümkün değildir. Dolayısı ile mağdur olmamaları için Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerinden ya da en yakın eczaneden borçları olup olmadığını sormaları uygun olacaktır.

Yurtdışında okuyanlar ya da çalışanlar ne yapacak?

Liseyi bitirdikten sonra eğitimine yurtdışında devam edecekler ya da çalışacaklar bu durumlarını nüfus ve vatandaşlık müdürlüklerine işletmeleri gerekmektedir. Eğer adreslerini yurtdışı adresi olarak işletmezler ise o takdirde adlarına GSS prim borcu çıkacaktır. Bu durumda olanlar yurtdışı ikamet tezkereleri ile birlikte Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüklerinden (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden – ADNSK) adreslerini, yurtdışı adresi olarak güncelletmeleri ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na müracaat ederek borçlarını sildirmeleri gerekmektedir.

Yüksek öğretime başlayan öğrenciler ne yapacak?

Anne ve babaları üzerinden sağlık yardımı alan veya ölüm aylığı/geliri alan üniversite ve yüksekokul öğrencilerinin her yıl öğrenci belgelerini sosyal güvenlik merkezlerine/il müdürlüklerine göndermeleri gerekmektedir.
Belirtilen durumların dışındakiler ne yapacak?
On sekiz yaşını dolduran ve eğitime devam etmeyenler, sosyal güvencesi olmayan anne veya babaların eğitime devam eden veya etmeyen 18 yaşından büyük çocukları, anne veya babaları üzerinden sağlık yardımı almakla birlikte 20 yaşını dolduran lise öğrencileri ve 25 yaşını dolduran yüksek öğrenim öğrencileri zorunlu GSS kapsamında gelir testine başvurmaları gerekmektedir.

18 yaşın üzerindeki kişilerin gelir testi işlemleri yapılırken kişi başı geliri, ailesi ile yaşayanlar için kendisinin ve ailenin toplam gelirinin o hanede yaşayan toplam kişi sayısına bölünmesi ile bulunacaktır. Eğer 18 yaşın üzerindeki kişinin ayrı bir evi var ise o takdirde sadece kendi geliri esas alınacaktır.