Memur yetimleri SSK'lı olarak çalışsa da evli olmadıkları sürece yetim aylığı alabilir

Babanız memur emeklisi veya memur olduğundan size verilen yetim aylığı evlenmediğiniz ve memur olmadığınız sürece kesilmez. Zira, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu gereğince alınan yetim aylıkları ancak memur (yeni adıyla 4/C'li) olursanız veya evlenirseniz kesilir. SSK'lı olarak işe girdiğiniz için bu yetim aylığının kesilme riski yok. Hatta SSK'dan (yeni adıyla 4/A'dan) emekli olsanız bile kesilmez. 

Sağlık hizmetleri konusuna gelince, normal şartlarda yetim aylığı alıyor olmasaydınız 30 günlük SSK (yeni adıyla Genel Sağlık Sigortası) primi ödediğiniz andan itibaren sağlık hizmetinden faydalanmaya başlardınız. Ama siz zaten yetim aylığı sahibi olduğunuz için 30 günlük süreye bile bağlı olmadan ilk işe girdiğiniz andan itibaren işçi sıfatıyla sağlık yardımı alma hakkınız var. İşe girdiğiniz için yetim aylığı sahibi sıfatıyla (ilaçlara yüzde 10 vererek) sağlık yardımı alma hakkınız artık yok. Çalışan olduğunuz için ilaçlara yüzde 20 vererek sağlık yardımı alabilirsiniz. Bunun için derhal Sosyal Güvenlik Merkezi'ne gidip bilgisayarda kendinizi işçi olarak aktive ettirin. Sağlık karnesinin herhangi bir yere teslimine gerek yok; zira artık sağlık karnesi kullanılmıyor.

Babamdan dolayı Emekli Sandığı'ndan yetim aylığı alıyordum. 2006 Temmuz'unda evlendim ve 1 yıllık evlilik ikramiyesi aldım. Ancak, 2008 Mayıs'ında kesinleşen mahkeme kararı ile boşandım. Emekli Sandığı'na tekrar yetim aylığı almak için başvurmadım. Şimdi bir yerde SSK'lı olarak çalışıyorum. Başvursam yeniden yetim maaşı alabilir miyim? Geçmişe dönük olarak 2008 Mayıs ayından bu yana olan parayı toplu verirler mi? Bu arada anneme ödenmiş olan fazladan yüzde 15 kesilip yüzde 30'u bana toplu olarak ödenir mi? İsmi mahfuz

Boşanmış olduğunuzdan ve kamuda memur olarak çalışmadığınız için isterseniz şimdi SGK'ya yeniden yetim aylığı için müracaat edebilirsiniz. Bu durumda size yeniden yetim aylığı bağlayacaklardır. SSK'lı olarak çalışıyor dahi olsanız bu yetim aylığını alabilirsiniz, geçmişe yönelik olanları da alabilirsiniz ama bu durumda annenizden alıp size verecekleri için tavsiye etmem. Aylıkların dağılımına gelince, normal şartlarda anneniz şu an tek başına aylık aldığından babanızın aylığının yüzde 75'ini alıyor, siz talep edince annenizin aylığı yüzde 50'ye düşecek, size de yüzde 25 verecekler. Fakat, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'nun ek 19. maddesine göre, en düşük emekli aylığı (ek ödeme dahil) 803 liradır.

Dul ve yetimlere ödenecek aylıklar,

Dul ve yetim sayısı 3 ve daha fazla ise 803 liranın tamamından,

Dul ve yetim sayısı 2 kişi ise yüzde 90'ından,

Dul ve yetim sayısı 1 kişi ise yüzde 80'inden az olamaz.

Bu kurala göre anneniz şu an en az 642 lira alıyor olmalı. Siz de yetim aylığı almaya başlayınca toplam 722 TL alacaksınız. Bu rakamın 241 lirası sizin, 481 lirası da annenizin olacak.

Okur sorularına kısa cevaplar

Ayşe Yücel: 01.01.1967 doğum tarihiniz, 01.10.1984 ile 01.04.1988 arasındaki 625 günlük SSK çalışmanızdan sonra 27.02.1989 gününden itibaren Almanya'da ev hanımı olarak bulunduğunuz süreleri borçlandığınız zaman bunların hepsi 4/A'ya (eski adıyla SSK'ya) sayılır. Buna göre de siz 625 günün üstüne 4375 gün borçlanıp kesin dönüş yaparak emekli olabilirsiniz.

Nuri Uyandıran: 1970 yılında sigortanız başlamış ve şu an 2.361 gününüz var. O halde, 3.600 günü tamamlayınca 1944 doğum yılınızla SSK'dan emekli olursunuz. Ama 1 Ekim 2008 günü ve sonrasında ödediğiniz isteğe bağlı primler Bağ-Kur'a sayılacağından sakın ola 1 Ekim 2008 günü ve sonrası isteğe bağlılarınız 1.260 güne ulaşmasın.

Yener Kaya (Derik): 16.04.1973 günü doğmuşsunuz, 01.09.1990 günü sosyal güvenliğiniz başlamış ve 1.500 gününüz var. Aldığınız yüzde 64 raporuyla 1.800 günü tamamlarsanız malulen emekli olursunuz. Sağlık raporuyla bulunduğunuz yerde tedavi yaptıramıyorsanız ve bunu hastane sağlık kurulu raporuyla belgelerseniz tayin-nakil olma hakkınız var.

Dilek Cihan: Abiniz Hasan Bey, 02.01.1988 memuriyet başlangıcından evvel ifa ettiği askerlik süresini borçlanırsa 49 yaşında en az 9.000 gün (25 tam yıl) ile memuriyetten emekli olur. Fakat, 1 Ekim 1982 günü başlayan SSK'da kaç günü olduğunu yazmamışsınız, şayet 18 yaşından (10.12.1983 gününden) sonraki SSK günleri, 14 aydan fazlaysa emeklilik yaşı 47'ye iner. Değilse değişmez.

 Kaynak:Zaman Gazetesi