Polonya direnişinin simgesi tersaneye giremedik

30 yıl önce Gdansk’ta Lech Walesa önderliğinde başlayan işçi direnişi Doğu Bloku'nun yıkılmasında önemli dönemeçlerden biriydi ve sonunda Walesa, 1990-1995 yılları arasında Polonya Cumhurbaşkanı olmuştu. Direnişin sebeplerinden biri de çok kötü çalışma koşullarıydı. Dünyaya direnişin başladığı tersaneden ilk görüntüleri de Coşkun Aral göndermişti ve büyük olay olmuştu Gdansk direnişi...

RAKİP GÖRDÜKLERİ İÇİN İÇERİYE ALMADILAR

Neler değişmiş diye tekrar Gdansk’a gittik ama maalesef tersaneye giremedik. Biz gitmeden önce de tersane yetkililerinden izin prosedürü başlatılmış ama bir türlü izin çıkmamıştı. Sonunda Coşkun Aral’ın eski bir gazeteci arkadaşı (ki eski Papa Jean Paul’ün manevi oğlu olarak tanınan bu gazeteci Polonyalı ve 1980 yılında kendisi yerine tersaneye Coşkun Aral’ı göndermişti) aracılığıyla Gdansk Belediye Başkanı’na ulaşıldı. Başkan da, “Tersaneyi Ukraynalılar satın aldı, şimdi yeni teknoloji ile gemiler yapıyorlar. Ayrıca daha piyasaya sürülmeyen en yeni teknoloji ile rüzgâr enerji panelleri yapıyorlar ve Türkleri de gemi yapımında en büyük rakip gördükleri için size içeri almadılar” gerçeğini açıkladı.

POLONYA’DA ÇALIŞANLAR RAHAT

Polonya’nın ikinci metrosunu bir Türk şirketi yapıyor. Tamamı 6 kilometre olacak olan metronun yarısı bitirilmiş durumda ve ne güzel ki 55 çalışan Türk ve bunlardan 25’i mühendis, 30 kadarı da yer altında delicikazıcı operatörü olup düz işçi yok. Mühendis ücretleri de 4 ile 6 bin Euro arasında. Diğer çalışanların hepsi Polonyalı ve aylık ücretleri de 1.500 Türk Lirası. Haftalık çalışma saatleri 40 saat ve asla fazla mesai yapmıyorlar, bu tür bir alışkanlık yok, iş saati bittiğinde hepsi işi bırakıyor.

BUGÜN LÜKS YAT İNŞA EDİLİYOR

‘Dayanışma Hareketi’nin doğum yeri ve Lech Walesa'nın da 1967'de elektrikçi olarak ilk işyeri olan Gdansk Tersanesi, Polonya’nın 2004 yılında AB’ye girmesinden sonra özelleştirilerek Ukraynalılara satıldı. Tersanede bugün lüks yatlar inşa ediliyor.

‘Özgürlük olsaydı politika değil teknoloji kariyeri yapardım’

Coşkun Aral ile Lech Walesa röportajı da ilginçti. Walesa, Gdansk’ta harika bir büroda uluslararası şirketlere danışmanlık yapıyor. İşte röportajdan satır başları: “Biz o dönemde özgürlükler için savaştık. Bu özgürlükleri elde ettik ama şu an herkesin rahat yaşamasını sağlayamıyoruz. İyi gelir seviyesine sahip olanlar var ama herkes değil. O dönemde herkes aşağı yukarı eşitti. Ama şimdi herkes aynı değil. Mücadelemiz özgürlüğü getirdi ve bir ulusu değiştirdi. Ben halka bir öneride bulundum ve onlar değişimi ve kendi sistemlerini seçti. Papa olmasaydı süreç çok daha farklı olurdu, bizi birleştirdi. Komünizm bir felsefedir, bir organizasyon değil. Papa II. Jean Paul bizi komünizme karşı organize etti. Bize dua ettirdi. Bu şekilde daha güçlü ve daha kalabalık olduğumuzu anladık. Eğer Papa olmasaydı asla organize olamazdık. Papa olmasaydı 10 kişi bile olamazdık ama onun sayesinde 10 milyon olduk.

‘TÜRKİYE'SİZ AVRUPA DÜŞÜNÜLEMEZ’

Ben eşitlik için ve özgürlük için savaştım. Eğer o dönemde özgürlükler olsaydı şu anda farklı bir hayatım olurdu. Bu şekilde bir kariyer yapmazdım. Bugün devrim ortamı yok. Eğer özgürlükler olsaydı teknolojiyle ilgili bir kariyer yapardım. Politikayı sevmiyorum ama kader beni buraya getirdi. Birinin bunları yapması gerekiyordu. Türkiye’siz bir Avrupa düşünülemez. Farklılıklar var ama görüşmeleri kesmemek gerekir. Türkiye sayesinde daha zengin olacağız. Farklılıklar zenginlik getirir. Yolda 60 km hızla gitmek, ekoloji, şehircilik, tarım gibi yerine getirilmesi gereken diğer şartlar çoğunlukla aynı.”

Kaynak : Ali Tezel BloombergHT