Sigortada Beş Yılı Doldurmadan Ölmeyin

Eşimin işe giriş tarihi 30.04.2008, prim günü 901 ve işten çıkış tarihi 30.10.2010'dur. Eşimi 18.05.2011 tarihinde kaybettim; emeklilikle ilgili bana bilgi verebilir misiniz? Ne yapabilirim? Figen Yazar

Bakmayın başlıkta "Sigortada beş yılı doldurmadan ölmeyin" dediğime, ölüm bu, ne zaman geleceğini bilemeyiz, o zamanı gelince bizi yakalar. Bu gerçek varken sosyal güvenlik sistemimiz, sanki biz ölüm zamanımızı seçebiliyormuşuz gibi "Sigortalılık süresi 5 yılı doldurmadan vefat edenlerin geride kalanlarına dul ve yetim aylığı bağlamam" diyor.

EŞİNİZİN SİGORTALILIK SÜRESİ 3 YIL

Eşiniz 30.04.2008 günü SSK'lı olmuş ve 18.05.2011 günü de vefat etmiş. Bu iki tarih arasında geçen süre 3 yıl ve bu üç yıl içinde eşiniz 901 gün prim ödemiş. Kanuna göre 5 yıllık sigortalılık süresi olmadığından size ve çocuklarınıza SGK dul ve yetim aylığı bağlamaz, sadece 901 günlük primlerin karşılığı parayı size toplu olarak öder. Hizmetlerini siler.

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık yetim aylığı bağlayın, bu şartları Sigortası Kanunu'nun 32'nci maddesinde "En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş..." olanların geride kalan eşi ve çocuklarına dul ve tamamlamayanların geride kalanlarına ise aylık vermeyin diyor.

HANİ ANAYASAL SOSYAL GÜVENLİK HAKKI

Yine en temel Anayasal haklarımızdan olan sosyal güvenlik hakkımıza göre hiç kimse sosyal güvenlik hakkından mahrum kılınamaz, sosyal güvenlik hakkı vazgeçilemez ve devredilemez bir hak. Öyleyse 5 yıllık staj süresi niçin var? Bu iki tezat durum karşısında ölüm, yani dul-yetim aylığı için beş yıllık süre konması hakka ve hukuka uymuyor, değiştirilmesi gerekiyor.

ANAYASA MAHKEMESİ'NE GİDİN

Figen Hanım, eşiniz üzerinden SGK'dan dul ve yetim aylığı talebinde bulunun, SGK "5 yılı tamamlamadan vefat etmiş" diyerek bu talebinizi reddedince de iş mahkemesinde SGK'yı dava edin. Dava dilekçesinde tıpkı yukarıda belirttiğim gibi 5510 Sayılı Kanun'un 32'inci maddesindeki 5 yıllık sigortalılık staj süresinin Anayasa'ya aykırı olduğunu ve iptal edilmesi gerektiğini belirtip, davaya bakan hâkimden 32'nci maddenin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmasını talep edin. "Bu işi yapamam" diyorsanız gelin büroma, biz sizin yerinize bu konuyu Anayasa Mahkemesi'ne taşımak için çaba sarf edelim, siz ve sizin gibi dul ve yetimlerin aylığa kavuşmasına yardımcı olalım.

Askerde ölene SGK aylık vermek zorunda

Benim yeğenimin eşi öğretmendi, bir ay önce trafik kazasında vefat etti. İki yıllık öğretmenlik yaptı. olarak askere gitti, tezkeresine bir gün kala kaza geçirdi ve öldü (1986 doğumlu). Geride kalan eşi ve 3 aylık bebeği mağdur durumda kaldı, "Maaş bağlanmaz" dediler.

Geride kalan eşi ve çocuğu için SGK veya askerlikten hiçbir sosyal güvence veya yardım alamaz mıyız? Lütfen yardım edin. Celil Köklü

Celil Bey, yukarıda da açıkladım; bir kişinin geride kalan eşi ve çocuklarına dul-yetim aylığı bağlanabilmesi için ilk sosyal güvenlik başlangıcınızdan itibaren 5 yıl geçmiş olması gerekir. Ayrıca, memur olanlar için 1800 gününün de dolması şart. Ancak yazınızda, "Askerdeyken terhisine bir gün kala geçirdiği trafik kazası neticesi vefat etti" diyorsunuz. Bu durumda trafik kazası, askerlik vazifesiyle alakalı ise 5 yıla ve 1800 güne gerek kalmadan geride kalanlarına vazife malullüğü-ölüm aylığı bağlanır. Zira, 5510 Sayılı Kanun'un 32'nci maddesine göre, "47'nci maddede yazılı sebeplerle kazaya uğramış, malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olup henüz işlemi tamamlanmamış" olanların geride kalanlarına aylık bağlanıyor. Yeğeninizin eşinin geçirdiği kaza askerlik vazifesinden kaynaklanıyorsa aylık bağlanır, değilse siz de yukarıdaki Figen Hanım gibi dava açmalı ve konuyu Anayasa Mahkemesi'ne taşımalısınız.

Ali Tezel - BloombergHT