Yurtdışı borçlanma eziyeti tam gaz devam ediyor

Ali Bey, 1981 ile 1993 yılları arasında yurtdışında eşimin yanında ikamet ettim. Üç yıl önce eşim yurtdışı borçlanmasıyla SSK'dan emekli oldu. Şimdi bir evimizi satıp ben de emekli olmak için 1981-1993 arasını borçlanmak için başvurdum. Benden Emniyet Müdürlüğü'ne gidip pasaport giriş-çıkış kaydı istediler. Emniyet sadece 1992 ile 1993 arasını verdi. Türk Konsolosluğu'ndan da "1981 ile 1993 arasında yurtdışında ikamet etmiştir" belgesi getirdim ama beni borçlandırmıyorlar. Eşimi ise sorunsuz borçlandırmışlardı. Ben şimdi ne yapayım? ■ Hafize Türk

Sayın okurum bu konuyu daha geçen ay dile getirmiştik. Yazımızdan sonra SGK Başkanlığı'ndan aradılar, "İl ve ilçelerdeki sosyal güvenlik merkezleri (SGM) hata etmiş, bizim bu tür talimatımız yok" dediler. Ancak il ve ilçelerdeki SGM'ler, "Elimizde talimat var, pasaport giriş-çıkışı olmayan süreleri borçlandırmayız" demeye devam ediyorlar. Yani anlayacağınız, SGK Başkanlığı ile taşra birimleri birbirleriyle irtibatsız çalışıyor gibiler.

SGK, 'KONSOLOSLUKLAR SAHTEKÂR' DİYE Mİ DÜŞÜNÜYOR

Vatandaşın elinde Türk Dışişleri Bakanlığı'nın yurtdışı büyükelçilik ve konsolosluğundan alınmış çalışma veya ikamet belgesi var. Ancak SGK, "Bu konsolosluklar sahtekâr, sahte belge üretebilirler. Bu sebeple bir de Emniyet Müdürlüğü'nden pasaport giriş-çıkış kaydı getirin" diyor.

EMNİYETTE 1992 YILINDAN SONRASI KAYITLI

Gurbetçi vatandaşın elinde tüm yasal belgeleri var ama SGK son çıkardığı yasadışı genelgeyle bu belgelere ek olarak emniyet müdürlüklerinden alınmış, ülkeye giriş-çıkış kayıtlarıyla belgelerin uyuşmasını istiyor. Ancak emniyet müdürlüklerinde vatandaşların sadece 1992 yılından sonraki giriş-çıkışları kayıtlı ve onlar da sağlıklı değil.

DAVA AÇIN

Eziyetsever SGK'yı dize getirmenin tek yolu var. Dava açmaktır. Bakın sadece 2011 yılında SGK'ya karşı açılmış 350 bin dava var ve SGK bu davaların yüzde 99'unu kaybetmiş. Kaybedeceğini bile bile vatandaşı mahkeme kapılarında süründürmeyi ve kaybettiği davalar için avukatlık parası, dava masrafı ödemeyi de seviyorlar. Nasılsa kendi ceplerinden çıkmıyor. SGK'nın kasasından çıkartıyorlar. Siz de şimdi gidin SGK'yı mahkemeye verin, hakkınızı mahkeme yoluyla arayın.

Gurbette çalışan işçiler isteğe bağlı ödeyebilir

Ali Bey, bizler Türkmenistan'da bir Türk firmasında çalışan mühendisleriz. Firma yetkilileri Türkmenistan'da bizlerin sosyal güvenlik primlerini yasal olarak ödeme imkânlarının olmadığını, sadece sağlık sigorta primlerini yatırdıklarını beyan ediyorlar. Doğal olarak şu anda hiçbir sosyal güvencemiz olmaksızın çalışmak durumundayız. Bu konu hakkında bizleri aydınlatır mısınız? ■ Fatih Özüşen

Fatih kardeşim, hepimize "reform!" diye sunulan 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince, işverenleriniz sizin için SGK'ya yüzde 12.5 genel sağlık sigortası ve işin tehlikesine göre de yüzde 1 ile 6.5 arasında kısa vadeli sigorta primi öderler. Sizlerin emekli olması için ödenmesi gereken uzun vadeli sigortayı ise yasalar gereğince ödemezler. Uzun vadeli sigortayı sizler isterseniz SGK'ya dilekçe verip (yüzde 20 oranlı) isteğe bağlı sigorta olarak ödeyebilirsiniz. Şimdi isteğe bağlı sigorta ödemezseniz de ileride Türkiye'ye gelince yurtdışı borçlanması yaparak bu dönemleri emekliliğinize saydırabilirsiniz.

Ali Tezel Bloomberg