Yurtdışı borçlanmalarına göre aylık bağlama şartları

Yoklama işlemleri

1- Yurtdışı sürelerini borçlananlardan malullük ve  yaşlılık aylığı bağlanıp altı aydan daha uzun süre yurtdışında bulunmuş olanlar, yurtdışında çalışıp çalışmadıklarını ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alıp almadıklarını gösterir belgeleri, “3201 sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlara Mahsus Yoklama Belgesi”  ile birlikte altı aylık sürenin dolduğu tarihten sonra üç ay içinde Kurumun söz konusu aylığı bağlayan ilgili ünitesine vereceklerdir.

2- Yoklama işlemleri sonucunda altı aydan daha uzun süre yurtdışında bulundukları halde, yurtdışında çalışıp çalışmadıklarını ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alıp almadıklarını gösterir belgeleri, 3201 sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlara Mahsus Yoklama Belgesi ile birlikte süresi içinde Kuruma vermediği tespit edilenlerin aylıkları, bildirim yapılmaksızın söz konusu belgelerin intikaline kadar durdurulacaktır.

3- Aylıkları durdurulanların Kuruma ibraz edecekleri belgelerden ya da Kurumca yapılacak olan araştırma sonucunda, yurtdışında;

a)Çalışmadıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almadıkları tespit edilenlerin aylıkları, durdurulduğu tarihten geçerli olmak üzere ödenecektir.b) Çalıştıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği aldıkları tespit edilenlerin aylıkları, aylığın kesilmesi bölümünde yapılan açıklamalara göre kesilecek, yersiz yapıldığı tespit edilen ödemeler, 5510 sayılı Kanunun 96 ncı maddesi hükümlerine göre geri alınacaktır

Aylıkları kesilmesi  ve yeniden bağlanması

Yurtdışı borçlanması yapmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanlar ile Türkiye'de sigortalı çalışmaya başlayanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilir. Yurt içinde veya yurt dışında çalışması sona erenlerin veya ikamete dayalı bir  ödenek alanlardan ödenekleri sona erenlerin, aylıklarının tekrar ödenmesi için yazılı talepte bulunmaları halinde, talep tarihini izleyen ay başından itibaren aylıkları tekrar ödenmeye başlanır.

Sosyal güvenlik destek primi uygulaması

Yurtdışı borçlanması yapmak suretiyle aylık bağlananlar hakkında 1/10/2008-19/6/2010 tarihleri arasında 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun sosyal güvenlik destek primi hakkındaki hükümleri uygulanmaz. Ancak 19/6/2010 tarihinden sonra yapılan düzenleme ile yurtdışı borçlanması yapanlar da Türkiye’de sosyal güvenlik destek primine tabi çalışabilmektedirler.

Zorunlu göç nedeniyle Türk vatandaşlığına geçenlerin borçlanma işlemleri5754 sayılı Kanunun 79 uncu maddesi ile 3201 sayılı Kanuna eklenen geçici 6 ncı madde ile, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden 1/1/1989 tarihinden 8/5/2008 tarihine kadar zorunlu göçe tabi tutulduktan sonra Türk vatandaşlığına geçenlerin geldikleri ülkedeki hizmetlerin borçlanma yoluyla eğerlendirilmesi imkanı getirilmiştir. Bu borçlanma hakkından sadece Bulgaristan’dan gelen ler yararlanabilmektedir.

Söz konusu borçlanma hakkından yararlanabilmek için aranan şartlar şunlardır;

1) 1/1/1989 tarihinden 8/5/2008 tarihine kadar geldikleri ülke tarafından zorunlu göçe tabi tutulmuş

olmak.

2) Zorunlu göçten sonra Türk vatandaşı olmak. 3) Türkiye’de ikamet etmek.

4) 2022 sayılı Kanun dahil Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir ve aylık almamak.

5) Geldikleri ülkedeki çalışma sürelerini belgelendirmek.

6) “Bulgaristan Hizmetlerini Borçlanma Talep Dilekçesi” ile yazılı istekte bulunmak.

7) Tebliğ edilen borç miktarını üç ay içinde ödemek.

3201 sayılı kanun göre asgari ve azami kazançlar

5754 sayılı Kanunun 79 uncu maddesi ile değişik 3201 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine göre; borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı, başvuru tarihindeki 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 82 nci maddesinde belirtilen prime esas asgari ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32'sidir.

3201 sayılı Kanun uygulaması yönüyle 08/05/2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddenin birinci fıkrasında ise günlük kazancın alt sınırının, İş Kanunu gereğince 16 yaşından büyük işçiler için belirlenen bir aylık brüt asgarî ücretin otuzda biri, üst sınırının ise günlük kazanç alt sınırının 6,5 katı olduğu belirtilmiştir.

Kaynak:Sgk