Çocuk sigortalıların yüzde 90'ı iptal edildi

Zaman gazetesinin haberine göre 127 bin çocuk için ödenen primler (12 milyon lira) devlete gelir olarak kaydedildi. Sosyal güvenlik reformu kapsamında emeklilik yaşı 65'e yükseltilmişti. Bazı ailelerin, 'yasadan etkilenmesin' diye çocuklarına sahte sigorta yaptırdığı ileri sürülmüştü. Reformdan önce girişleri yapılarak çeşitli işyerlerinde sigortalı gösterilen çocuk sayısının 140 bini bulduğu belirtilmişti.

Çocuklarla ilgili bu sigortalılıkların fiilî çalışmaya dayanmaması üzerine harekete geçen SGK, dosyaları tek tek inceledi. Kurum denetmenlerinin yaptığı titiz çalışma sonucunda 140 bin sigortadan 127 bini iptal edildi. SGK'nın iptal gerekçesinin temelinde sigortalılığın fiilî çalışmaya dayanmaması yatıyor. Sosyal güvenlik mevzuatına göre sigortalı sayılmanın temel koşulu, bir işte fiilen çalışmak.

Bu nedenle kişinin adına prim ödense bile fiilen çalışmaya dayanmayan sigortalılıklar, 'sanal sigorta' olarak değerlendiriliyor. Bu sanal sigortalıların ortaya çıkarılması, her bir çocuk için işyerlerinde yapılan incelemelere dayanıyor. Bu denetimlerde 0-15 yaş arası sanal sigortalı çocukların sayısı Ankara, İstanbul ve İzmir'de 74 bin 633 kişi olarak tespit edildi. Türkiye genelinde ise toplam 127 bin 445 kişi oldu. Denetimlerin ardından bu sanal sigortalıların tamamının sigortası iptal edildi.

3 yıllık incelemenin ardından tamamlanan çalışma ile sigortalar iptal edilirken ödenen primler devlete kaldı. Her çocuk için ortalama 100 TL prim ödendiği dikkate alınırsa SGK bu işlemden en az 12 milyon TL gelir elde etti. Çocuk sigortalılığa, siyasiler, milletvekilleri ve bürokratlar da yoğun ilgi göstermişti. O dönem SGK'da görev yapan kimi bürokratlarla bazı siyasiler de çocuk ve torunlarını sigorta yaptırmıştı.

SGK'da daha önce müfettişler tarafından yapılan denetimlerin tamamına yakını, artık Sosyal Güvenlik Denetmenleri tarafından gerçekleştiriliyor. Alo 170 hattına gelen ihbar ve şikayetlere ilişkin iddiaların araştırılması başta olmak üzere, iş kazası, meslek hastalığı soruşturmaları, sahte işyerleri, meslek odası kayıtları, anlaşmalı boşanma denetimleri, işkolu tespitleri, işyerlerinin kayıt ve belgelerinin incelenmesinden SGK denetmenleri sorumlu.

Denetmenler, özellikle kayıt dışı istihdama karşı büyük bir mücadele yürütüyor. 2011 yılında 100 bin denetimi sonuçlandırılırken 2012 yılının ilk 5 ayında 53 bin denetim tamamlandı. Ancak bu denetmenler uygun olmayan fiziksel koşullarda çalışmaktan şikayetçi.