Askerlik Erteleme İşlemleri

SAĞLIK SEBEBİYLE ERTELEME

Askerlik Kanununun 35 nci maddesinin A ve B fıkraları gereğince; vücutları askerlik yapacak derecede gelişmemiş olduğu veya tedaviyle geçecek geçici hastalık ve arızaları olduğu askerlik meclisleri veya asker hastanesi sağlık kurullarınca tespit edilenler ertesi yıla bırakılırlar. Ancak bu ertelemeler en fazla beşinci yıl sonunda son bulur.

Sağlık sebebiyle “Ertesi Yıla Bırakma” kararlı raporların geçerlilik süresi; rapor tarihini takip eden son yoklama döneminin bitimine kadardır. Bu durumdakiler, rapor tarihinden sonraki ilk son yoklama döneminde askerlik meclislerinde veya asker hastanelerinde yeniden muayene edilir ve hakkında verilecek karara göre işlem yapılır.

SAĞLIK SEBEBİYLE SEVK TEHİRİ :

Sevkleri sırasında rahatsızlığını beyan ederek asker hastanesine sevk edilenlerden,  sevkin son gününü (hariç) takip eden otuz gün ve daha uzun süreyi kapsayan rapor alanların sevki raporlarının süresine göre müteakip celplere bırakılır.

Yapılan muayeneleri sonucunda 30 günden az süreli rapor alanlar, raporlarının bitimini takip eden ilk gün sevk edilirler.

Yoklama kaçağı ve bakayalardan rapor alanlar, rapor süresi ne olursa olsun raporlarının bitimini takip eden ilk gün birliklerine sevk edilirler.

HAPİS SEBEBİYLE ERTELEME

HAPİS SEBEBİYLE SEVK TEHİRİ

Sevke tâbi iken  celp döneminin son sevk gününden önce veya bakaya ya da yoklama kaçağı durumuna düştükten sonra cezaevine kapatılanların sevkleri tahliye tarihlerine kadar tehir edilir. 

Yoklama kaçağı veya bakaya durumunda iken cezaevine kapatılanlar tahliyelerini müteakip derhal askere sevk edilirler.

 Bakaya kalmadan cezaevine kapatılanlar tahliyelerini takip eden ilk celp döneminde askere sevk edilirler.

HAPİS SEBEBİYLE ERTELEME

HAPİS SEBEBİYLE SEVK TEHİRİ

Sevke tâbi iken  celp döneminin son sevk gününden önce veya bakaya ya da yoklama kaçağı durumuna düştükten sonra cezaevine kapatılanların sevkleri tahliye tarihlerine kadar tehir edilir. 

Yoklama kaçağı veya bakaya durumunda iken cezaevine kapatılanlar tahliyelerini müteakip derhal askere sevk edilirler.

 Bakaya kalmadan cezaevine kapatılanlar tahliyelerini takip eden ilk celp döneminde askere sevk edilirler.

ÖĞRENCİLERİN ERTELEME  İŞLEMLERİ

Öğrencilerin askerlikleri 1111 sayılı askerlik kanununun 35/C maddesi ile belirlenen esaslar çerçevesinde;

ERTELEME ESASLARI :

Yurt içindeki öğretim kurumlarında okuyanların okula kayıtlarında bir defa, kayıtlı oldukları askerlik şubesine gönderilen öğrenci durum belgelerine istinaden, ilk olarak azami öğrenim süresi kadardaha sonra yıllık 29 yaş sınırına kadar ertelenmektedir.

Yurt dışındaki öğretim kurumlarında okuyan öğrenciler için, her yıl bulundukları bölgedeki eğitim müşavirliği/ataşeliği veya konsolosluk tarafından düzenlenip, onaylanarak ilk seferinde derhal, takip eden yıllarda en geç o yılın 31 Ekim tarihine kadar kayıtlı askerlik şubelerine gönderilenöğrenci durum belgelerine istinaden, 29 yaş sınırına kadar (açık öğretim programlarında ayrıca, aynı sınıfta iki yıl üst üste kalmadıkları sürece) ertesi yıla bırakılmaktadır.

Öğrencilerin, mezuniyet, ilişik kesilme, yatay geçiş, ilave öğrenim süresi kazanma, kayıt dondurma, kayıt canlandırma, kayıt yeniletmeme, yeniden kayıt gibi durumları (açık öğretim programlarında ayrıca, aynı sınıfta iki yıl üst üste kalma) en geç iki ay içinde kayıtlı bulundukları askerlik şubelerine öğrenci durum belgesi ile bildirilmesi gerekmektedir.

Bitirdiği eğitim-öğretim kurumunun dengi veya daha aşağı seviyedeki (2 yıl süreli meslek yüksek okulunu bitirip tekrar 2 yıl süreli bir başka meslek yüksek okulunda/4 yıl süreli bir fakülteyi bitirip, tekrar 4 yıl süreli bir başka fakülte veya 2-3 yıl süreli bir yüksek öğrenim kurumunda okuyanlar) bir okulda okuyanların öğrencilikleri nedeniyle askerlikleri ertelenmemektedir.

Örgün öğretim lisans öğrencisi iken okuduğu alan dışında açıköğretim fakültesine, meslek yüksekokulu öğrencisi iken, okuduğu alan dışında açıköğretim fakültesine, açıköğretim fakültesi öğrencisi iken okuduğu alan dışında (kayıt sildirme şartı aranmaksızın/ okuduğu alan içinde ise kayıt sildirmek şartıyla) örgün öğretime, (bitirdikleri okulun aynı veya daha altı seviyesinde değilse) kayıt yaptıranların aynı anda iki yükseköğretim kurumunda okumalarına olanak sağlandığından, bunların ertelemeleri yapılır.

Aynı anda iki yükseköğretim kurumunda okuyanların bu okulların birinden mezun olmaları halinde diğer okuldaki öğrenciliği nedeniyle erteleme işlemi yapılmaz.

İNTIBAK :

2 veya 3 yıllık önlisans programlarından mezun olup da lisans programlarına devam edebilmek için ÖSYM' ce açılacak dikey geçiş sınavlarına katılacaklar ile kendi alanlarındaki açıköğretim lisans programlarına sınavsız kayıt yaptıracaklar, kayıt yaptıracakları celp dönemlerinden birinde bakaya kalsalar dahi askerlikleri ertesi yıla bırakılır.

4 yıl veya daha fazla süreli örgün öğretim lisans programlarına dikey geçiş yapabilmek için intibak programlarına kayıt yaptıranlar ertesi yıla bırakılır. Örgün öğretimde intibak programlarına devam edenlerden başarılı olamayanların (bu süre en fazla üç yarıyıldır.) okullarıyla ilişikleri kesilmektedir. Bu sebeple birinci defa ertesi yıla bırakılmaları sonucunda fakültelerin üçüncü sınıfına kayıt yaptırmaya hak kazandıklarına dair belge ibraz edemeyenlerin durumları okullarından sorulur ve olumlu cevap alınanların askerlikleri ertesi yıla bırakılır.

Anadolu Üniversitesi lisans öğrenimi hazırlık programına kayıtlı öğrenciler hakkında EKC-2 öğrenci durum belgesi tanzim edildiğinde azami iki yıl bu süre içerisinde kalmamak üzere askerlikleri ertelenecektir. 3 üncü sınıfa kayıt hakkı kazanamayanların askerlikleri ertelenmeyecektir.

Özel/Akşam ve Açık Liseler :

Açık öğretim liselerinde okuyan öğrencilerin askerlikleri ertelenmez. Akşam liselerinde okuyanların, 625 Sayılı Kanun gereğince kurulmuş özel liselerde okuyanların ve açık öğretim lisesi meslek programlarına devam edenlerin askerlikleri ise ertelenir.

Yurt Dışında Öğrenim Görenler :

Yurt dışında okuyan öğrencilerin askerliklerinin ertelenmesi öğrenciliklerinin Millî Eğitim Bakanlığınca tanınması şartına bağlıdır. Yasanın kendisine tanıdığı süre içinde yurt dışında öğrenime başladığı halde öğrenciliğinin tanınması çeşitli nedenlerle gecikmiş ve fiilen öğrenciliği devam edenlere Millî Eğitim Bakanlığı tarafından bildirilmesi durumunda altı aylık ek süre verilir. Bu süre içinde işlemlerini tamamlayanların ertelemesi yapılır.

Çıraklık/Meslek Eğitimi :

Çıraklık/meslek eğitimine katılanlar; yurt içinde 23 yaşını tamamladıkları yılın 31 Ekim tarihine, yabancı ülkelerde ise eğitimin bitimini takip eden 31 Ekim tarihine kadar, yurt içinde çıraklık eğitim merkezi müdürlükleri, yabancı ülkelerde konsolosluk veya çalışma ataşeliklerince doldurulup onaylanan belgeye istinaden ertelenir.

Sevk Tehirleri :

1111 sayılı askerlik kanununun 36 ncı maddesi gereğince; lise ve dengi okul mezunlarının, askerliklerine karar aldırarak dilekçe ile talep etmeleri durumunda işleme tâbi oldukları doğumluların sevk tarihinden itibaren 2 yıl, 2-3 yıllık yüksek okul mezunu veya 4 yıl ve daha fazla süreli fakülte terklerin ise, 1 yıl süreyle sevkleri tehir edilir.

SEVK TEHİR SÜRELERİ 

LİSE MEZUNLARI

İKİ - ÜÇ YILLIK YÜKSEK OKUL MEZUNLARI İLE FAKÜLTE VE YÜKSEKOKUL TERKLER

Sevkleri her ne sebeple olursa olsun  tehir edilenlerden, sevk süresinin bitiminde öğrenci olduğu anlaşılanlar (29 yaş sınırı içinde bulunmak kaydıyla) ertesi yıla bırakılırlar.

Sevkinin tehirine talep etmeyerek, askere gitmek isteyenler sevk tehir süresi içinde istedikleri zaman bu taleplerinden vazgeçebilirler.(Bakaya kalanlar dahil),

Öğrenci iken askere gitmek için dilekçe ile talepte bulunanların askerliklerine karar alınır ve askere sevkleri planlanır. Bunların okullarından ilişiklerini kesmeleri istenmez. Öğrenimlerine devam edeceklerinden yeniden ertesi yıla bırakılmalarını talep edenlerin bu talepleri bir defaya mahsus kabul edilir.

Yoklama kaçağı veya bakaya olmamak (sınava girdiği yılın celp dönemlerinden birinde bakaya kalanlar hariç) kaydıyla, o yıl ÖSYM sınavına katılacaklarını belgeleyenlerin sevkleri önce Ağustos celbine, daha sonra ÖSYS sınavını kazandığını (ÖSYM'ce belirlenen barajın üstünde puan alanlar) belgelemeleri halinde Kasım celbine kadar, meslek lisesi mezunu olarak yükseköğretim programlarına sınavsız kayıt yaptıracaklarını belgeleyenler ile uzman erbaş ve uzman jandarma yetiştirilmek üzere yapılan sınavlarda başarılı olduğunu belgeleyenlerin sevkleri ise Kasım celbine kadar tehir edilir. (Sevk tehir süresi içinde olup, yoklama kaçağı-bakaya olanlar dahil) Bunlardan ek yerleştirme sonucu bir yüksek öğretim kurumuna yerleştirilenlere sevkin son gününden sonraki bir tarihte kayıt hakkı verildiği taktirde kayıt tarihinin son gününe kadar belge verilir. Bu tarihe kadar kayıt yaptırmayanlar bakaya takibine alınır. Meslek Yüksek Okulu ve Açık öğretim ön lisans programlarından mezun olarak, lisans programına devam edebilmek için "Dikey Geçiş Sınavına" girecekler ile sınavsız olarak kayıt hakkı kazananlardan, sınava girdiği yılın celp dönemlerinden birinde bakaya kalanlar Kasım celbine ertelenir.

Diploma Denkliği:

Yurtdışındaki Yükseköğretim kurumlarından mezun olanların diplomalarının denkliğinin kabul veya reddi, Yükseköğretim Kurulunun yetkisinde olduğundan, YÖK’ün denklik kararı (lisans düzeyinde, önlisans düzeyinde veya denkliğini kabul etmeme) sonucuna göre yükümlülerin statüleri belirlenmektedir.

ORTA VE YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDAKİ  AZAMİ ÖĞRENCİLİK SÜRELERİ:

YILLAR İTİBARİ İLE 29 YAŞ SINIRINDA OLDUĞUNDAN DOLAYI ASKERLİKLERİ  ERTESİ  YILA TERK EDİLMEYECEK DOĞUMLULAR:

Örnek-1: 1981 doğumlu yükümlü 01.01.2000 tarihinde askerlik çağına girmektedir. Bu yükümlü 1999 yılında liseden mezun olmuş ise askerlik çağına girdiği yıl dikkate alınarak 2 yıl sevk tehiri yapılmakta ve 31.12.2003 tarihine kadar sevki tehir edilerek 2004 yılında şubesinin celp döneminde sevke tâbi tutulmaktadır. 31 Ekim 2000 tarihine kadar son yoklamasını yaptırmamış ise yoklama kaçağı (1111/86.md.tâbi) olarak karar aldırdığında, 02 Ocak 2004 tarihinde sevk edilecektir.

Örnek-2:  1980 doğumlu yükümlü 01.01.1999 tarihinde askerlik çağına girmektedir. Bu yükümlü 1999 yılında yükseköğretim kurumuna kayıt yaptırmış ve 01.08.2000 tarihinde kaydı silinmiş ise, fakülte terk olarak askerlik kararını aldırması gerekmektedir. Bu yükümlünün sevk tehiri talebinde bulunması halinde, 31.12.2002 yılına kadar, 1 yıl süreli sevki tehir edilecek ve 2003 yılında şubesinin celp döneminde sevke tâbi olacaktır. 31 Ekim 2000 tarihine kadar son yoklamasını yaptırmamış ise yoklama kaçağı (86.md.tâbi) olarak karar aldırdığında, 02 Ocak 2003 tarihinde sevk edilecektir.

KARDEŞLERİN SEVK TEHİR İŞLEMLERİ

Kardeş sevk tehir işlemleri 1111 sayılı askerlik kanununun 35/D maddesi ile belirlenen esaslar çerçevesinde askere sevk sırasında yapılır. 

SEVK TEHİRİ ESASLARI

İki kardeşten biri askerde ise askerlik hizmet sırası gelenin sevki, baba veya dul annenin isteğine bağlı olarak, askerdeki kardeşinin hizmeti bitinceye kadar tehir edilir.  

İki kardeş aynı celp grubunda sevke tâbi ise baba veya dul annenin isteğine bağlı olarak kardeşlerden birinin sevki, diğerinin terhisine kadar tehir edilir. 

İkiden fazla kardeşten ikisi askerde olduğu sürece baba veya dul annenin isteğine bağlı olarak diğer kardeşlerin sevki, askerdeki kardeşlerinden birinin terhisine kadar tehir edilir.   

İkiden fazla kardeşten biri askerde ise hizmet sırası gelen kardeşin sevki, eğer diğer kardeşleri on beş yaşından küçük ise, kardeşlerden biri on beş yaşını bitirinceye kadar, aksi takdirde askerdeki kardeş terhis oluncaya kadar tehir edilir. On beş yaşından küçük kardeşlerin yanı sıra, ailenin geçimine yardım edemeyecek derecede malûl olduğu hastane sağlık kurullarınca düzenlenmiş sağlık raporu ile belgelenen kardeşler sevk tehiri işleminde dikkate alınmazlar. (Askerliğe elverişli değildir raporu olanlardan çalışabilir durumda bulunanların bu raporları dikkate alınmaz.)

 Üç kardeşin üçü de aynı celp grubunda sevke tâbi ise; baba veya dul annenin isteğine bağlı olarak ikisi askere alınır, üçüncünün askerliği diğerlerinin terhisine kadar tehir edilir. 

15 YAŞ HESABI

  Sevk tehiri için babanın ya da dul annenin, askere sevk sırasında;

   a.      Dilekçe,

b.      Nüfus müdürlüğünden alınacak müracaat sahibine ait nüfus kayıt örneği,

c.      Ailesinin geçimine yardım edemeyecek derecede malûl olduğu beyan edilenler için bu durumlarını belgeleyen, hastane sağlık kurullarınca düzenlenmiş sağlık raporu, 

        ile birlikte askerlik şubesine müracaat etmesi gerekir.

YURT DIŞI İŞÇİ ERTELEME İŞLEMLERİ

ERTELEMELER

  Oturma veya çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu sıfatıyla fiilen yabancı ülkelerde ikâmet eden vatandaşlarımızın; son yoklama, celp ve sevk gibi her türlü askerlik işlemi 1111 sayılı askerlik kanununun 35/G maddesi gereğince 38 yaşını doldurdukları yılın sonuna kadar 38 yaşın doldurulduğu yılın 31 Aralık tarihine kadar) Millî Savunma Bakanlığınca ertelenebilir. Vatandaşlarımızın askerlik işlemlerinin yürütülmesinde “doğum tarihi” değil “doğum yılı” esas alınır.

İLK ERTELEME

  Vatandaşlarımızın askerlik işlemlerini erteletmek üzere, aşağıdaki belgelerle birlikte bölgesinde ikâmetettikleri ve bağlı oldukları Türk Konsolosluklarına dilekçe ile bizzat başvurmaları gerekmektedir.

  Gemi adamları; ilk ve müteakip erteleme işlemlerini yaptırmak için, geminin bandırasında bulunduğu, bağlama limanının bulunduğu, donatan veya vekilinin bulunduğu ya da gemiyi işleten şirketin kurulu olduğu yabancı ülkedeki Türk konsolosluklarına bizzat başvurmak zorundadırlar. Bu makamlara müracaatın mümkün olmadığı hallerde ise aşağıda belirtilen temsilciliklerimizde de başvuru işlemlerini gerçekleştirebilirler.

  İlk erteleme için aşağıdaki belgelerle bizzat konsolosluklara başvuran ve başvuruları kabul edilen vatandaşlarımızdan;

  a. Bulundukları ülkelerin vatandaşlığına veya süresiz oturma/çalışma iznine sahip olanların 38 yaşını tamamladıkları yılın 31 Aralık tarihine kadar,

  b. Başvuru tarihi ile oturma veya çalışma izinlerinin bitim tarihi (gemi adamları için, iş sözleşmesi tarihleri arasında kalan endorsement belgesindeki bitim tarihi) arasında bir yıldan fazla süre olanların, oturma veya çalışma izinlerinin bitim tarihini (gemi adamları için, iş sözleşmesi tarihleri arasında kalanendorsement belgesindeki bitim tarihini) takip eden yılın 31 Ekim tarihine kadar (takip eden yılın 38 yaşını dolduracağı yıl olması halinde 31 Aralık tarihine kadar),

  c. Başvuru tarihi ile oturma veya çalışma izinlerinin bitim tarihi (gemi adamları için, iş sözleşmesi tarihleri arasında kalan endorsement belgesindeki bitim tarihi) arasında bir yıl ve daha az süre olanların, başvuru yılını takip eden yılın 31 Ekim tarihine kadar (takip eden yılın 38 yaşını dolduracağı yıl olması halinde 31 Aralık tarihine kadar),her türlü askerlik işlemi ertelenir.

İŞÇİ, İŞVEREN VE MESLEK/SANAT MENSUPLARI İÇİN GEREKLİ BAŞVURU BELGELERİ

  a. Oturma veya çalışma izin belgesi.

  b. Umuma mahsus Türkiye Cumhuriyeti pasaportu. (Aynı zamanda yabancı ülke vatandaşı olanlar, umuma mahsus pasaport yerine yabancı ülke pasaportu ibraz edebilirler)

  c. Nüfus cüzdanı.

GEMİ ADAMLARI İÇİN GEREKLİ BAŞVURU BELGELERİ

  a. Geminin donatanı veya vekili ya da gemiyi işleten yabancı ülkede kurulu şirket tarafından tanzim edilerek onaylanmış iş sözleşmesi.

  b. Yerli veya yabancı ülke makamlarınca düzenlenip onaylanmış, geçerlilik süresi bulunan gemi adamı cüzdanı ve gemi adamı yeterlilik belgesi.

  c. Gemi adamı yeterlilik belgesinde yazılı meslek veya meslekleri çalıştığı gemide icra etmelerine müsaade edildiğini gösteren ve geminin bandırasını taşıdığı ülkenin yetkili makamlarınca onaylanmış çalışma onayı (endorsement).

  ç. Umuma mahsus Türkiye Cumhuriyeti pasaportu ve nüfus cüzdanı.

  d. Varsa yabancı ülke pasaportu.

  Gemi adamı statüsünde olduğu halde, bayrak devleti tarafından kendisine çalışma onayı (endorsement) düzenlenmeyen vatandaşlarımız, aşağıdaki belgeyi bayrak devleti yetkili makamlarına onaylatmak suretiyle de başvuruda bulunabilirler.

ÇALIŞMA ONAYI YERİNE GEÇECEK BELGE

GEMİ ADAMI CÜZDAN BİLGİLERİ

Belge Nu.                                   :

STWC Kuralı                               :

Adı, Soyadı                                :

Yeterlilik                                    :

T.C. Kimlik Nu.                            :

Doğum Yeri ve Tarihi                   :

Veriliş Tarihi ve Yeri                     :

Bitiş Tarihi                                 :

ŞİRKET VE GEMİ BİLGİLERİ

Şirket Adı                                  :

İş Sözleşmesi Başlangıç/Bitiş Tarihleri:

Çalıştığı Geminin Adı                     :

        Yukarıda gemi adamı cüzdanı ve kimlik bilgileri yazılı gemi adamına ……………. devletinin iç hukuk hükümleri gereğince çalışma onayı (endorsement) düzenlenememektedir. Ancak; ismi belirtilen gemi adamı, yeterlilik sahibi olduğu mesleğini iş sözleşmesinin başlangıç ve bitiş tarihleri arasında halen çalışmakta olduğu ……………. bayrağı taşıyan gemide icra etmeye izinlidir.

                                                                              Bayrak Devleti Yetkilisinin Onayı

Not      : Bu belge, bayrak devletinin iç hukuku gereğince kendisine çalışma onayı (endorsement) verilemeyen hak sahibi gemi adamları tarafından bayrak devleti yetkili biriminden alınarak başvuruyu kabul etmeye yetkili konsolosluğa teslim edilecektir. Belgenin temini hususunda işveren şirket yetkililerinin ve/veya konsoloslukların vatandaşımıza yardımcı olmaları, askerlik işlemleriyle ilgili karşılaşabilecekleri mağduriyetlerin önlenmesi açısından yararlı olacaktır.

   Gemi adamı statüsündeki vatandaşlarımızın yukarıdaki belgeyi ilgili bayrak devletine onaylatmalarının mümkün olmadığı hallerde ise, başvuruyu kabul eden konsolosluğun inisiyatifinde olmak üzere, aşağıdaki belge ilgili konsolosluk tarafından düzenlenebilir.

KONSOLOSLUK GÖRÜŞ BELGESİ

GEMİ ADAMI CÜZDAN BİLGİLERİ

Belge Nu.                                   :

STWC Kuralı                               :

Adı, Soyadı                                :

Yeterlilik                                    :

T.C. Kimlik Nu.                            :

Doğum Yeri ve Tarihi                   :

Veriliş Tarihi ve Yeri                     :

Bitiş Tarihi                                 :

ŞİRKET VE GEMİ BİLGİLERİ

Şirket Adı                                  :

İş Sözleşmesi Başlangıç/Bitiş Tarihleri:

Çalıştığı Geminin Adı                     :

        Yukarıda gemi adamı cüzdanı ve kimlik bilgileri yazılı gemi adamına ……………. devletinin iç hukuk hükümleri gereğince çalışma onayı (endorsement) düzenlenememektedir. Söz konusu gemi adamı için daha önce hazırlanan “Çalışma Onayı Yerine Geçecek Belge”nin bayrak devleti yetkililerine onaylatılması da mümkün olmamıştır. Bununla birlikte; adı geçen gemi adamının yeterlilik sahibi olduğu mesleğini, iş sözleşmesinin başlangıç ve bitiş tarihleri arasında halen çalışmakta olduğu …………bayrağı taşıyan gemide icra etmeye izinli olduğu değerlendirilmektedir.

                                                                                                                                                                                                              Konsolosluk Yetkilisinin Onayı

Not      : Bu belge; bayrak devletinin iç hukuku gereğince kendisine çalışma onayı (endorsement) verilemeyen ve hakkında düzenlenen “Çalışma Onayı Yerine Geçecek Belge” bayrak devleti yetkili birimlerine onaylatılamayan gemi adamları için konsoloslukların sorumluluğu dâhilinde hazırlanacaktır. Konsolosluklar; yapacakları inceleme neticesinde hak sahibi olduğuna kanaat getirdikleri gemi adamları için bu belgeyi düzenleyebilirler. Ancak konsolosluklar, yeterli görüş sahibi olamadıkları gemi adamları için bu belgeyi düzenlemek zorunda değillerdir. Belgenin tanzim edilemediği durumlarda ilgili gemi adamının başvurusu da red edilecektir.

Çalışma onayı (endorsement) ibraz edemeyen vatandaşlarımızın, bayrak devletinde aynı zamanda oturma veya çalışma izni sahibi olmaları halinde, kendilerinden çalışma onayı (endorsement) talep edilmeyecek, bunun yerine oturma veya çalışma izin belgesinin sureti alınacaktır. 

   Vatandaşlarımızın belirtilen belgeler ile müracaat edecekleri konsolosluklara hava yolu veya kara yolu ile seyahat ederek gelmelerinde herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.

   Daha çok turistik gemilerde çalıştıkları gözlemlenen ancak gemi adamı cüzdanı ve gemi adamı yeterlilik belgesine sahip olmadıklarından gemi adamı statüsünü kazanamayan vatandaşlarımızın müracaat makamı ise, oturma veya çalışma izinlerinin bulunduğu ülkelerdeki yurt dışı temsilciliklerimizdir.

BAŞVURULARIN KABULÜNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

  a. İlk erteleme için konsolosluklara bizzat başvuran vatandaşlarımızın ibraz ettikleri belgeler yabancı ülke mevzuatı çerçevesinde incelenerek, 1111 Sayılı Askerlik Kanunu’nun 35/G maddesinde öngörülen işçi, işveren, bir meslek veya sanat mensubu ya da gemi adamı statülerini haiz olup olmadıkları karara bağlanır.

  b. Geçerli oturma veya çalışma izinleri bulunsa dahi yasanın öngördüğü işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu statülerini taşımadığı değerlendirilen veya tespit edilen vatandaşlarımızın başvuruları kabul edilmez.

  c. Gemi adamı statüsündeki vatandaşlarımızın, askerlik ertelemeleri için; geminin bandırasında bulunduğu, bağlama limanının bulunduğu, donatan veya vekilinin bulunduğu ya da gemiyi işleten şirketin kurulu olduğu yabancı ülkedeki Türk konsolosluklarına veya yetkilendirilmiş diğer konsolosluklara her askerlik ertelemesi için bizzat başvurmaları gerekmektedir.

  ç. Konsolosluklar gerekli gördükleri veya şüphe ettikleri takdirde, başvuruda bulunan tüm vatandaşlarımızdan durumlarını aydınlatmaya yarayacak ilâve bilgi ve belgeler isteyebilirler.

  d. Yabancı ülkelerde oturma veya çalışma iznine sahip bir bayanla evlenerek "aile birleşimi antlaşmaları" kapsamında kendisine başlangıçta sadece oturma izni verilen, ancak çalışma izni verilmediği için işçi statüsü kazanamayanlar da “potansiyel işçi” olarak kabul edilir ve çalışma izni alıncaya kadar başvuru yılını takip eden yılın 31 ekim tarihine kadar askerlik işlemleri ertelenir.

  e. Resmi görevle yurt dışında bulunmamasına rağmen eşi yurt dışında resmi görevle çalıştığından veya yabancı ülkedeki çok uluslu organizasyonların kadrolarında Türkiye Cumhuriyeti’nin resmi görevlisi sıfatı dışında görev aldıklarından mevzuat gereğince kendilerine “Hizmet Pasaportu” verilen işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu statüsündeki vatandaşlarımızın başvuruları sırasında ibraz ettikleri “Hizmet Pasaportu” kabul edilir.

MÜTEAKİP ERTELEME

  İşçi, işveren veya meslek/sanat mensubu statüsündeki vatandaşlarımız; müteakip askerlik erteleme başvurularını, hak sahibi olduklarını ispata yarayan belgelerle konsolosluklara bizzat veya posta yoluyla yapabileceklerdir. Posta yoluyla müteakip askerlik erteleme başvurusunda bulunan vatandaşlarımızın, “Postayla Müteakip Erteleme Başvurusu Yapacaklar İçin Dilekçe-Taahhütname Belgesi”ni imzalayıp ekli evrakı ile birlikte konsolosluklara göndermeleri gerekmektedir. Gemi adamı statüsündeki vatandaşlarımız, müteakip erteleme başvurularını konsolosluklara bizzat yapacaklardır.

ASKERLİK ERTELEMESİ YAPILAN VATANDAŞLARIMIZDAN, ERTELEME DÖNEMİNDE;

  a. Bir takvim yılının yarısından fazla süreyi yurt içinde geçirdikleri tespit edilenlerin,

  b. Oturma veya çalışma izinlerinin ya da vatandaşlık haklarının iptal edilerek sınır dışı edildikleri tespit edilenlerin,

  c. Yurda kesin dönüş yaptıkları tespit edilenlerin,

  ç. Sahte bilgi, belge veya beyanlarla askerlik işlemlerini ertelettikleri tespit edilenlerin,

  d. Türk vatandaşlığından çıkanların,

  e. Askerlik ertelemesi için gerekli şartları oluşturmadıkları halde erteleme başvurusunun konsolosluklarca sehven kabul edildiği tespit edilenlerin,

  f. Kendi istekleri ile erteleme haklarından vazgeçen veya askerlik erteleme işlemini sonlandırmak isteyenlerin askerlik ertelemeleri iptal edilir. Bunlardan, (e) ve (f) alt bentlerinde belirtilen durumlardan dolayı askerlik ertelemeleri iptal edilenler hariç, diğerlerinin yeniden askerlik erteleme talepleri kabul edilmez.

Birden fazla tabiiyetli Türk vatandaşlarının askerlik hizmeti, 1 Haziran 1992 tarih ve 21245 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 3802 Sayılı Kanunun 1'inci maddesi ve Bakanlar Kurulunun 05 Temmuz 1993 gün ve 93-4613 sayılı kararı  ile düzenlenmiştir. 

Buna göre yurt dışında doğan ve ikamet edenler ile kanunî rüşt yaşına kadar (18 yaş) yabancı bir ülkeye gitmiş olanlardan bulundukları ülke vatandaşlığını da kazanan Türk vatandaşlarının talepleri halinde 38 yaş sonuna kadar askerlikleri ertelenmektedir. Bu süre içerisinde durumlarına uyan ve kanunun öngördüğü askerlik statülerinden biri içerisinde askerlik mükellefiyetlerini 38 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar yerine getirebilirler. Tabiiyetinde bulundukları Tablo-1’deki ülkelerde askerliklerini yapmış olduklarını belgelemek kaydıyla Turkiye'deki mükellefiyetlerini yerine getirmiş sayılırlar. 

Birden fazla tabiiyetli yükümlülerin yabancı ülkelerde yaptıkları askerlik hizmeti, aşağıdaki hallerde yükümlülüklerinden sayılmaz. 

a. Vatandaşlığını kazandığı ülkeye kanunî rüşt yaşından sonra gitmiş olanların bu ülke silahlı kuvvetlerinde yaptıkları askerlik hizmeti. 

b. Yurt içinde askerlik hizmetine başladıktan sonra herhangi bir nedenle yurt dışına çıkıp tabiiyetinde bulunduğu yabancı ülkede askerlik hizmetini yapanların hizmeti. 

c. Türkiye ile savaş halinde bulunan bir devletin veya bu devlet ile aralarındaki savaş için ittifak veya iştirak olan bir devletin silahlı kuvvetlerinde hizmet kabul edenlerden, askerlik görevini yapmak için yetkili kılınmış makamlar tarafından usulen yapılacak çağrıya mazeretsiz olarak bir ay içinde icabet etmeyenlerin askerlik hizmeti. 

ç. Yabancı ülkede askerliklerini yaptıkları sırada Türkiye Cumhuriyeti’nin iç ve dış güvenliği ile kanunun suç saydığı şekilde iktisadi ve/veya malî güvenliği aleyhine faaliyette bulunanların askerlik hizmeti. 

d. Askerlik mükellefiyeti bulunmayan ülkelerde yapılan askerlik hizmeti. 

e. Tabiiyetinde bulunduğu ülkede, fiili askerlik hizmetinden muaf olanlar, askerlik hizmeti yerine sivil kurum ve kuruluşlarda da hizmet yapmadan doğrudan ihtiyata alınanlar ile bedel ödemek suretiyle hiç fiili askerlik hizmeti yapmadan muaf olanlar. 

Yine (Tablo-1’deki) yabancı ülkelerde askerlik hizmetine başlamadan önce veya başladıktan sonra askerliğe elverişli olmadıklarına dair resmî hastanelerden rapor alanların raporları ile konsolosluklarca onaylı tercümesi elçilik veya konsolosluklar aracılığıyla Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığına gönderilir. Sağlık Dairesi Başkanlığınca verilen karar üzerinden işlem yapılır. 

Yurt dışında bulunan birden fazla tabiiyetli Türk vatandaşları, başvurularını bölgesinde bulundukları, konsolosluklara yapacaklardır.

2. 5901 SAYILI TÜRK VATANDAŞLIĞI KANUNUNU GEREĞİNCE BAKANLAR KURULU KARARI İLE TÜRK VATANDAŞLIĞINDAN İZİN İLE ÇIKAN VE BAŞKA BİR DEVLET VATANDAŞLIĞINI KAZANANLARIN ASKERLİK YÜKÜMLÜLÜKLERİNE AİT BİLGİLER. 

a. Bu vatandaşlarımız çıkma iznini aldıkları tarihten itibaren yabancı muamelesine tâbi tutulacaklarından bu tarihten itibaren yasal olarak askerlik yükümlülükleri olmayacaktır. 

b. Bu vatandaşlarımız tekrar Türk vatandaşlığına alındıkları takdirde, nüfus kayıtları ile birlikte askerlikkayıtlarıda yeniden canlandırılacağından, daha önce askerlik görevini yapmamış veya yapmış sayılmamışlarsa, hangi yaşta olurlarsa olsunlar öğrenim ve sağlık durumlarına göre askere alınacaklardır. 

c. Dövizle askerlik için müracaat etmiş ancak temel eğitim veya ödeme yükümlülüğünü tamamlamadığı için kesin terhis edilmeyenlere müracaatları halinde ödemiş oldukları dövizler bu konudaki yönetmelik hükümlerine göre iade edilecektir. 

ç. Bunlardan ödemiş olduğu dövizi geri alanlar, 38 yaşını tamamladıkları yılın sonundan önce yeniden Türk vatandaşlığına alınsalar dahi yeniden dövizle askerlik kapsamına alınmayacaktır. 

d. Ödemiş olduğu dövizi geri almayanlardan, yeniden vatandaşlığa alınanlar ise askerlik kanununun EK-1’inci maddesindeki şartlara haiz iseler dövizle askerlik hizmetinden yararlanabileceklerdir. 

e. Dövizle askerlik hizmeti kapsamında temel eğitimini yapmış olanlardan, yeniden vatandaşlığa alınıp statüsüne göre askerlik hizmetine tâbi tutulanların temel eğitim süresi, yeni hizmet süresinden düşülecektir.

f. Vatandaşlıklarına geçtikleri ülkede belli bir yaşın üstünde olduklarından ve belli koşulları yerine getirmiş bulunduklarından dolayı askerlik hizmetinden muaf tutulanlar, yeniden vatandaşlığa alındıklarında öğrenim ve sağlık durumlarına göre askerlik hizmeti yapacaklardır.

TABLO-1

ASKERLİK HİZMETİ SAYILAN ÜLKELER 

a.  HOLLANDA’da zorunlu askerlik hizmeti kaldırılmış olduğundan, 01 Ocak 1997 tarihi itibarıyla listeden çıkarılmıştır.

b.  BELÇİKA’da zorunlu askerlik hizmeti kaldırılmış olduğundan, 01 Ocak 1998 tarihi itibarıyla listeden çıkarılmıştır.

c.  FRANSA’da, 01 Ocak 1999 tarihinden itibaren, 31 Aralık 1978 tarihinden sonra doğmuş olanların askerlik yapma yükümlülükleri askıya alındığından, bu tarihten sonra doğmuş olan yükümlülerin müracaatları kabul edilmeyecektir.

ç.  İTALYA’da 1985 doğumlulardan itibaren zorunlu askerlik hizmeti kaldırıldığından 01 Ocak 2005 tarihi itibarıyla listeden çıkartılmıştır. 1986 (dahil) daha genç doğumlu olanların müracaatları kabul edilmeyecek, konsolosluklarınca önceki doğumlulardan usulüne uygun olarak tanzim edilmiş belgeler kabul edilecektir.

d. İsveç'de zorunlu askerlik hizmeti kaldrılmış olduğundan, 01 Temmuz 2010 tarihinde listeden çıkartılmıştır.

NOT : 

1. Kanuni rüşt yaşından sonra başka bir ülkeye giderek diğer ülkenin vatandaşlığını kazananların ,

2. Yurtdışında doğmaları nedeniyle yabancı ülke vatandaşlığını kazanarak Türkiye'de ikamet edenlerin,

3. Kanuni rüşt yaşı sonuna kadar yabancı bir ülkeye giderek o ülkenin vatandaşlığını kazanmasına rağmen müracaat tarihinde Türkiye'de ikamet edenlerin,

4. Aslen Türk vatandaşı olmadığı halde sonradan Türk vatandaşı olarak yurt dışında bulunanların yukarıdaki esaslara göre işlem görmeleri mümkün değildir.