E Devlet Projelerini Komşulara Aktarıyoruz

Ciddi bir uygulama ile 8-10 yıldır süren, Adalet Bakanlığı'nın Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP), Tapu Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS), Maliye Bakanlığı'nın mükelleflerle ilgili her türlü sorgulamayı yapabilmeyi sağlayan vergi dairesi otomasyon sistemi (VEDOP) gibi e-devlet projeleri şimdi komşulara öğretiliyor. 22. Dönemde Ak Parti Denizli Milletvekilliği yapan Mehmet Yüksektepe'nin koordinatörlüğünde başlatılan e-devlet projelerinin komşu ülkelere aktarılmasındaki ilk çalışma Suriye ile başlatıldı. Türkiye'nin komşu ülkelere yönelik e-devlet projelerinin sürecini Yeni Şafak'a anlatan Yüksektepe, Suriye ile tapu kadastro bilgi sistemi projesinin imzalandığını söyledi.

TAKBİS TÜRKSAT VE HAVELSAN'A EMANET

E-devlet projelerinin ana muhatabının TÜRKSAT olduğunu belirten Yüksektepe HAVELSAN'ın ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin BELBİM iştirakinin IT sektöründeki deneyim ve bilgi birikiminin olduğunu kaydetti. Türksat ve Havelsan'ın 1,5 yıllık bir sürecin sonunda Suriye'nin tapu kadastro e-devlet dönüşümünü ortaklaşa imzaladıklarını söyleyen Yüksektepe, Bayındırlık Bakanlığın koordinasyonunda 65 milyon dolarlık bir proje olduğunu kaydetti.

SURİYE'NİN TAPU KADASTROSUNU YÖNETİN

Yüksektepe şöyle devam etti: "Suriye yerel yönetimler bakanı diyor ki; Suriye'nin tapu kadastro projesini Türk Bayındırlık Bakanlığı olarak siz yönetin. Bu bir risk bizim için. Ama böyle bir güven olunca, bu riski almak durumundasın. 'Biz bunu yapamayız' diyemezdik. Bayındırlık Bakanı Mustafa Demir ve ekibi ciddi bir sorumluluk aldılar ve 'biz burada varız' dediler."

BAŞBAKAN'A RAPOR EDİLECEK

Tapu kadastro projesinin sadece 1'inci fazının 65 milyon dolar olduğunu, 2-3-4'üncü fazları devam ederse tutarın artacağını belirten Yüksektepe, "Süreç devam ettiği sürece 1 milyar dolara varabilecek bir tutar oluşur. 3-7-10 yıl devam edecek çalışmalar. VEDOP projesi 40 milyon doları buluyor. Gümrük projesi 15 milyon dolarlık projedir" diye konuştu. Yüksektepe, Suriye'ye yönelik uygulanan model belli bir noktaya geldiği zaman Başbakan Erdoğan'a "Uyguladığımız böyle bir modelle şu noktaya geldik. şeklinde" bir rapor sunacağını belirtti.

Suriye sınırından giren TIR'ı Edirne'ye kadar izleyebiliriz

Gümrükler otomasyon projesini de Suriye yetkililerine sunduklarını ve bir aya kadar neticelenmesini beklediklerini söyleyen Mehmet Yüksektepe, "Mardin-Nusabin'de ortak kapı temel atma töreni yapıldı. Birçok komşularla olduğu gibi.'Tek kapı iki gümrük.' Aynı zamanda hem bunun otomasyonunu sağlayacağız, hem de araç takip sistemini kuracağız. Yani bizim yetkililerimiz, Suriye'nin Ürdün, Lübnan sınırından ya da Irak sınırından giren bir TIR'ı, Edirne'den çıkışına kadar izleyebilecek. O TIR'ın bütün hareketlerini, hızını, rotasını nerede oyalandığını izleyebilecek. Aynı şekilde eğer Suriye'ye gidecekse TIR; Kapıkule'den, Habur'dan girdiğinde komşularımızda izleme şansına sahip olacaklar" şeklinde anlattı. Özellikle Arap dünyasındaki son zamanlardaki hareketlilikten sonra reform anlamında Suriye tarafından 'gelin başlayın' yönünde çok ciddi bir baskının olduğunu söyleyen Yüksektepe, "Sanırım yakın bir zamanda ciddi bir mesafe almış olacağız" dedi.

Bu coğrafyada 'biz varız' demeliyiz

Bilişim sektörünün enteresan bir yapısının olduğunu belirten Yüksektepe, "Siz bir ülkenin havalimanını, otoyolunu, barajını yaptınız. İşçi çalıştırırsınız, ihracat yaparsınız, işiniz 10 yıl sürer. Ancak işiniz bittiğinde o ülkeden paranızı alır çıkarsınız. Ancak, bilişim sektörü öyle değil. Örneğin; Siemens Maliye Bakanlığımız'a 17 yıl önce girmiş, ayak basmış. Şu anda çıkmıyor. Bu nedenle Suriye çok ciddi bir deneyim olacak. 5 yıl sonra Suriye'yi giremeyiz. 5 yıl sonra Irak'ta, Körfez'de, Mısır'da olamayız. Bugün varsak, bundan sonrası için varız demektir. Bugün balkanlarda Sırbistan'da, Kosova'da, Makedonya'da varsak, yarın daha da genişleyerek var olacağız demektir. Ama eğer bugün yoksak, yarın olamayız. Eğer biz 80-100 yıldır Suriye'den ayrı kaldıysak etkin şekilde bölgede olmalıyız. Bu coğrafyada biz varız demeliyiz" dedi.

Bilişimde otorite olması lazım

Türkiye'nin e-devlet sürecinde eksikliklerinin bulunduğunu kaydeden Yüksektepe, "Bizim eksiğimiz; bilişimden sorumlu birçok konu Bakan Binali Yıldırım'a bağlı. Ama diğer taraftan bilişim sektörünün otoritesinin olması lazım. Standardı ortaya koyması lazım ve bilişimle ilgili Ar-Ge projelerini yönlendirmesi lazım. Bunları yapabilecek kurum olan TÜBİTAK ise Devlet Bakanı Mehmet Aydın'a bağlı. Bunların bir çatı altında toplanması lazım. Bilişimin hem icracı, hem adli hem de standart belirleyecek kısmı bir çatı altında toplanmalı. Ayrıca, bütün tecrübe deneyimlerimizi yurtdışına aktarabileceğimiz bir mekanizmanın oluşması lazım. Bana göre, TÜRKSAT'ta uydu işletmeciliği ile e-devlet organizas-yonunun çok hızlı bir şekilde birbirinden ayrılması lazım. Ayrı yapılar altında kurulması lazım. E-devlet daha özerk hale getirilmesi lazım" değerlendirmesi yaptı.

Çinliler proje yapımına ücretsiz talip

Bölgede e-devlet projelerini Çin ve Fransızların da yapmak istediklerini dile getiren Yüksektepe, Çinliler "30-40 bin dolarlık projeleri ücretsiz yapalım. Ama biz burada ül-kenizde var olalım" teklifini yapıyorlar. Fransızlarla adeta köşe kapmaca oynuyoruz. Biz gittiğimizde ya da büyükelçimiz ziyaret yaptığında, anında ertesi gün elçileriyle diğer bürokrasisiyle birlikte Fransız heyeti orada görüşme yapıyorlar. Diğer Batı ülkeleri de oradalar" dedi.

Yetkililerin kararı bekleniyor

Maliye Bakanlığı'nın vergi tahsil ve tahakkuku için uyguladığı vergi daireleri otomasyon projesinin de (VEDOP) geçtiğimiz günlerde sunumunun yapıldığını kaydeden Yüksektepe, banka sistemi üzerinden cep telefonu, doğalgaz, elektrik faturalarının elektronik ortamda tahsilatı ve banka talimatı ile yapılmasını içeren e-fatura ile ilgili projenin de Suriyeli yetkililere sunulduğu söyledi. Suriye'nin Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) altyapısı ile ilgili bir çalışmanın da başlatıldığını kaydeden Yüksektepe gümrük kapılarının otomasyonu projesinde de Suriyeli yetkililerin kararının beklendiğini söyledi.

Iraklı bakan uygulamaya hayran kaldı

E-devlet sürecinin Suriye ile başladığını, Irak ile devam ettiğini dile getiren Yüksektepe, "Üç hafta önce Irak iletişim bakanını ağırladık. Türk Telekomu'nun IT merkezini gezdirdik. Iraklı bakan tam 3 saat orada kaldı. Bu da gösteriyor ki; Türkiye'nin deneyim ve birikimlerine çok ciddi ilgileri var. Güven de var. Hem ülke olarak, siyasi olarak devlet olarak, hem de deneyim olarak ciddi bir güvenleri var. Çünkü Irak'ta da ciddi bir altyapı boşluğu var. Tabii Suriye'yi belli bir aşamaya getirdik. Modellemiş olduk. Bu örnek model ile artık diğer komşulara daha rahat ulaşabileceğiz" diye konuştu.