Esnaflar 'Borçlarınızı Sildirirken Priminiz Gitmesin'

Torba Yasa'da bulunan en kapsamlı değişikliklerden biri esnaf ve diğer işverenleri yakından ilgilendiren Bağ-Kur prim borçları konusunda. Yeni düzenleme prim borçlarına af getirip belli şartlara bağlarken yeni olanaklar da sunuyor. Bu düzenlemeyi 4 maddede özetlemek mümkün:

60 AY ŞARTI 24 AYA DÜŞÜYOR 
1- Gerek 1479 sayılı Bağ-Kur, gerek 2926 sayılı Tarım Bağ-Kur ve de gerekse 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince SGK’ya 24 aydan çok Bağ-Kur prim borcu olanların hem borçları silinecek hem de borçlu oldukları sigortalılık süreleri silinecek. Mesela, Bağ-Kur’a (4/B) 10 yıllık 50 bin lira borcu olan birisinin hem 50 bin liralık Bağ-Kur borcu silinecek hem de 10 yıllık Bağ- Kur’luluk süresi silinecek. Şimdiki uygulamada 30.04.2008 günü itibarıyla 60 aydan çok borcu olanlara af vardı. Tasarı ile 24 ay olacak.

ÇAKIŞMA DA BİTMİŞ OLUR 
2- Bağ-Kur’un hem borcunun hem sigortalılık süresinin silindiği dönemler de SSK çalışması varsa, Bağ-Kur süresi silindiği için artık SSK ile Bağ- Kur çakışması ortadan kalkacağından, esasen Bağ-Kur ile çakıştığı için geçersiz olan SSK prim ödeme günleri de yasal ve geçerli hale gelecek.

İHTİYACIN OLANI BORÇLAN 
3- Silinen sürelerden sonrasında emeklilik için prim gün sayısına ihtiyaç duyanlar, tamamını değil silinen süreden dilediği kadarını yeniden canlandırıp ödeme hakkına da sahip olacak. Mesela, silinen 10 yıllık Bağ- Kur süresinde 3 yılına ihtiyacı olursa 3 yılın parasını ödeyerek yeniden sigortalılık süresine ekletebilecek. Şimdiki uygulamada 60 aydan çok borcu olan kişi borcunu ve sigortasını sildiriyor ama canlandırmak isterse tümünü canlandırmak zorunda kalıyordu.

SİLDİRMEYENE 36 TAKSİT 
4- Bağ-Kur’a ister 24 aydan çok ister 24 aydan az prim borcu olanlar, borcu sildirmek yerine ödemek isterlerse de ana para borcu sabit kalmak kaydıyla, gecikme zamlarının yüzde 50’si silinerek, 36 aya kadar taksitle de borcu ödeme hakkına sahip olacak. Öte yandan 24 aydan az borcu olanların sildirme hakkı olmadığı için bu kişiler de gecikme zammın yarısını sildirerek borçlarını 36 taksitle ödeyebilecekler.

GEÇMİŞ YILLARI BAĞ-KUR’LU YAPMA HAKKI DA GELİYOR

“04.10.2000 tarihinden veya 1.10.2008 gününden önce Bağ-Kur’lu olması gerektiği halde Bağ-Kur’lu yapılmayan süreler de artık Torba ile Bağ-Kur’lu yapılacak…. Bağ-Kur’da son yıllar için iki milat tarih var birincisi, 04.10.2000 ve ikincisi de 1.10.2008, her iki tarihe göre; bu tarihten önce Bağ-Kur’lu olması gereken faaliyeti olduğu halde hiç Bağ- Kur’un kapısına uğramayanların geçmiş süreleri Bağ-Kur’lu yapılmıyordu. Torba yasaya girecek madde ile artık Bağ-Kur’lu olabilecekler.

1.MİLAT 04.10.2000 TARİHİDİR
Zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı 20.04.1982 günü başlamıştır. Ancak, 619 sayılı KHK ve 4956- 4958 sayılı yasalar ile 04.10.2000’e kadar aslında Bağ-Kur’lu olmasını gerektirecek faaliyette bulundukları halde sicil numarası almayanlar için Bağ-Kur başlangıcı 04.10.2000 alındı. Yani, 20.04.1982 ile 4.10.2000 arasındaki süreler silindi. Bunlara 28.02.2005’e kadar müracaat etmeleri kaydıyla Bağ-Kur vergi borçlanması getirildi.

2.MİLAT 01.10.2008 OLMUŞTU
Tıpkı 4.10.2000 tarihi gibi, 5510 sayılı Kanun ile 1.10.2008 gününe kadar Bağ- Kur’lu olmaları gerektiği halde gidip Bağ- Kur numarası almayanlar için de artık 1.10.2008 gününden önceki vergi veya şirket ortaklığı sürelerinizi Bağ-Kur’lu yapamazsınız kuralı getirildi. Bu kişilere de Nisan 2009 gününe kadar 4.10.2000 ile 1.10.2008 arasındaki süreleri için vergi borçlanması hakkı verilmişti.

1982’YE KADAR DÖNÜLEBİLECEK
Torba Yasa ile 20.04.1982 ve 1.10.2008 arasındaki vergi kaydı ve şirket ortaklığından Bağ-Kur’lu olması gerektiği halde olamayanlara yeni hak getiriliyor. Artık, 1982’ye kadar gidebilecekler.

SORU/CEVAP

İşverenlere de primaffı getiriliyor
1968 Mayıs doğumluyum, 8 ay askerlik yaptım ve ödedim. 1987 yılında 1 yıllığına işyeri açtım kapattım. Vergi kaydım var ancak Bağ-Kur tescilim yok. 1988-2000 arası çalışmadım. 02.11.2000’de işyeri açtım ve şu ana kadar Bağ-Kur’luyum. Ne zaman emekli olurum? Dava açmadan 1 yılı borçlanabilir miyim? E.B.

Torba Yasa ile 1987’deki vergi kaydınızla Bağ-Kur’lu olabileceksiniz. Yasa çıkarsa, bundan sonra SSK’lı olup en az 3.5 yıl prim ödemek ön şartıyla, SSK’dan 50 yaşında (Mayıs 2018’de) en az 5375 gün ile emekli olursunuz. Öte yandan yasa çıkmazsa Bağ-Kur’dan (9000 günle) veya SSK’dan (7200 günle) 65 yaşında emekli olursunuz. İşçi çalıştırıp SGK’ya bildiren ve bu sebeple işveren prim borcu bulunan işverenlere de prim affı geliyor. Tıpkı 2011 yılında çıkarılan 6111 sayılı Kanun’a benzer şekilde ana paradan indirim yapılmadan, bu güne kadar birikmiş gecikme zamlarının yüzde 50’si silinerek, 36 taksitte ödeme imkânı geliyor.

NOT:
Primlerini zamanında ödeyen işverenler ana para borçlarını yüzde 25 eksiği ile ödüyorlar. SGK’ya borcu olanlar ise yüzde 25 az prim hakkını kullanamadığı için zamanında ödeyenler kârlı çıkıyor.