Yargı, doğum borçlanması tuzağını bozdu

BORÇLANILAN SÜRELER 2010'A KADAR SSK'DAN SAYILIYORDU

Doğum borçlanmasıyla ilgili olarak SGK tarafından hazırlanan 2008/111 sayılı Hizmet Borçlanma İşlemleri Genelgesi'ne göre; "2008 yılı ekim ayı başından önce geçen ve bu tarihten sonra borçlanılan sürelerle bu sürelere ait kazançlar, 5510 sayılı kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerine göre değerlendirilecektir" denilmek suretiyle doğum borçlanma sürelerinin 4/A (SSK'lı olarak) sigortalılık süresinden sayılacağı belirtilmiştir. Bu konuda SGK memurları yanlışlık yapmasın diye de konuyu örneklendirmişlerdi. Genelgedeki örneğe göre; "Son sigortalılığı 4/B (Bağ-Kur) olan sigortalının doğum borçlanması yapması halinde borçlandığı süreler kazanç ve hizmet olarak 4/A (SSK) kapsamında geçmiş hizmet olarak değerlendirilir" denilmişti.

SSK'lıların (4/A) sigortalısı olarak işten ayrıldıktan sonra 300 gün içinde doğum yapma şartı konusunda kaybettiği mahkemeler sonrasında geri adım atan SGK, 300 gün şartını kaldırdı ve bunu 2010/106 sayılı yeni Hizmet Borçlanma İşlemleri Genelgesi'yle duyurdu. Fakat bu genelgeyle kadınlara tuzak hazırladı. Buna göre; doğum borçlanmasının statüsünün, sigortalının borçlandığı tarihteki sigortalılık statüsü olacağı, zorunlu sigortalılığı sona erdikten sonra isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenlerden doğum borçlanması yapanların, borçlandırılan doğum sürelerinin 4/B (Bağ-Kur) kapsamında, sigortalılık olarak değerlendirileceğini de eklemiştir. İlk genelgede SSK'lı sayılacağı yönündeki bölümün de kaldırıldığı, yeni genelgede öne çıkarılmıştır.

'DOĞUM BORÇLANMASI HER ZAMAN SSK'YA' DEDİ

"Dava açın" tavsiyemize uyan İzmir'den Avukat Emin Özmen, SGK'ya karşı dava açmış ve İzmir'de kaybettiği davayı Yargıtay'da kazanmıştır. Yargıtay 10'uncu Hukuk Dairesi'nin kararı şöyledir:

"...5510 sayılı kanunda, 4/1-a maddesi kapsamındaki sigortalıların lehine olan 41/1-a düzenlemesinde, 'a' bendinin ilk kısmında yer verilen borçlanma imkânı, çalışırken ücretsiz doğum ya da analık izni kullanılan sürelere ilişkindir ki bu, doğal olarak daha önce sigortalı olmayı gerektirdiği gibi, aynı bendin ikinci kısmındaki borçlanma imkânı ise doğrudan ve sadece 4/1-a kapsamındaki sigortalı kadına tanınmış ve borçlanacağı süre (doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmayacağı süre) olarak tanımlanmıştır.

Dolayısıyla bu imkândan yararlanabilmek için de, geçmişte hizmet akdine dayalı olarak zorunlu sigortalılık tescilinin yapılmış olması, aynı kanunun 4-a bendi kapsamında sigortalı olması gerektiği dairemizin yerleşmiş içtihatlarıyla kabul edilmiştir. Borçlanma ile kazanılan sürelerin, doğumdan sonraki en fazla iki yıla ait olması, öncesinde aynı kanunun 4/1-a kapsamında sigortalı olmak gerektiği şartları gözetildiğinde borçlanma ile kazanılan sürelerin, yine, 5510 sayılı kanunun 4/1-a bendi kapsamında geçmiş sayılması, maddenin amacına ve kapsamına uygun olacaktır..."

Ali Tezel Bloomberg