2014 Torba Yasa ve Askerlik Kanunu

Komisyon, AK Parti Kırıkkale Milletvekili Oğuz Kağan Köksal başkanlığında toplanarak, Askerlik Kanunu ile Bazı KHK'larda değişiklik yapan kanun tasarısını görüştü.

Görüşmeler sonrasında kabul edilen tasarıyla, 2010 referandumunda kabul edilen anayasadaki "Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları ile Jandarma Genel Komutanı, görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan'da yargılanacak" hükmü, ilgili kanuna aktarılıyor.

Tasarıya göre, bu suçlardan dolayı soruşturma açılmasına, Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri komutanları hakkında Başbakan; Jandarma Genel Komutanı hakkında İçişleri Bakanı karar verecek.

İsimsiz, imzasız, adressiz yahut takma adla yapıldığı anlaşılan ya da belli bir olayı ve nedeni içermeyen, delilleri ve dayanakları gösterilmeyen ihbar ve şikayetler işleme konulmayacak.

HAVA DEĞİŞİMİ VE İSTİRAHAT SÜRELERİ DEĞİŞİYOR

15 kanun ve 1 KHK'da değişiklik yapan tasarıyla celp dönemleri ve celp ile sevk esaslarını belirleme yetkisi, Milli Savurma Bakanlığı'na veriliyor. Her yıl yoklamalar sonucunda askere elverişli oldukları tespit edilenler, Genelkurmay Başkanlığı'nın teklifi üzerine, Milli Savunma Bakanlığı'nca belirlenecek celp ve sevk esaslarına göre 21 yaşına girdikleri yıl askere alınmak üzere çağrılacak.

Barışta, muvazzaf ve yedek erbaş ve erlerden askere çağrıldıkları sırada tutuklu ve hükümlü bulunanlar, tahliyelerine kadar sevk edilmeyecek. Bunlardan askerlikle ilişiği olanlar tahliyelerinde serbest bırakılmayarak ilgili kolluk kuvvetlerince askerlik şubelerine teslim edilecek.

Askere alınmadan önce veya askeri yargının görev alanına girenler hariç askerlikleri sırasında işledikleri suçlardan dolayı bir yıl ve daha az süreli hürriyeti bağlayıcı bir ceza, kısa süreli hapis cezaları yerine, hükmedilen TCK uyarınca getirilen tedbirler veya adli para cezasına mahkum edilen er ve erbaşlar ile yedek subaylar hakkında verilen ceza ve tedbirlerin yerine getirilmesi, askerlik hizmetlerinin sonuna bırakılacak. Bu durumdakiler, terhis edildikleri zaman serbest bırakılmayıp cezalarının çektirilmesi için kıtalarınca bulundukları yerin Cumhuriyet başsavcılıklarına teslim edilecek.

Bir yıldan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya hükmedilenler, kıtalarınca bulundukları yerin Cumhuriyet başsavcılıklarına teslim edilecek. Tahliye olanlar geri kalan askerlik hizmetlerini tamamlatılmak üzere en yakın askerlik şubesine teslim edilecek. İnfazları geri bırakılan mahkumiyetler için zamanaşımı işlemeyecek.

Tabi oldukları celp döneminde silah altına alınacakları bildirilmiş olan yedek subay aday adaylarından, sevk öncesi hazırlık işlemlerini yaptırmak maksadıyla belirlenen tarihlerde yurt içinde askerlik şubesi başkanlıklarına gelmeyenler, yabancı ülkelerde bulundukları yerin elçilik veya konsolosluklarına başvurmayanlar ile sınıflandırılan yedek subay adaylarından askerlik şubesi başkanlıklarına gelip sevk tarihlerinde sevk evrakını almayanlar veya sevk evrakını alıp kendilerine verilen yol süresi sonunda sınıf okulu veya eğitim merkezine katılmayanlardan mazeretleri bulunmadığı anlaşılanlar, bakaya olarak kabul edilecek.

Terhis edilen yükümlüler için birlik komutanlığı veya kurum amirliğince terhis belgesi tanzim edilerek yükümlünün kendisine verilecek ve kayıtlı olduğu askerlik şubesine gönderilecek. Eksik hizmetle terhis edilenlerin; eksik hizmetleri ile askerlik yükümlülüğü esnasında yerine getirilemeyen hizmetten men cezaları nedeniyle eksik kalan hizmetler tamamlattırılacak. Eksik kalan hizmetin tamamlattırılmasıyla ilgili usul ve esaslar Genelkurmay Başkanlığı'nın görüşü alınarak Milli Savunma Bakanlığı tarafından belirlenecek.

Süreler düşürülüyor

Tasarıyla, "uzun dönem" ve "kısa dönem" askerlik yapanların hava değişimi ve istirahat sürelerinin askerlikten sayılacak kısmı düşürülüyor. Hava değişimi ve istirahat sürelerinin askerlikten sayılacak kısmı, uzun dönem olan 12 aylık hizmete tabi olanlar için 90 günden 30 güne, kısa dönem 6 aylık hizmete tabi olanlar için 45 günden 15 güne düşürülüyor.

Kendilerini askerliğe elverişsiz hale getirmeye veya getirtmeye teşebbüs ettikleri mahkeme kararıyla sabit olan erbaş ve erlerin yargılanmalarına esas eylemleri dolayısıyla ortaya çıkan rahatsızlıklar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması nedeniyle mahkeme tarafından haklarında tedaviye karar verilen erbaş ve erlerin bu karar nedeniyle yatarak gördüğü tedaviler veya istirahatte ya da hava değişiminde geçirdikleri süreler, muvazzaf askerlik hizmetlerinden sayılmayacak.

Tasarıyla, bakaya yedek subay adaylarının askerlik şubelerine başvurmaları halinde derhal eğitim merkezi, birlik veya sınıf okullarına sevk edilmeleri sağlanıyor.

ASKER EMEKLİLERİ DE 100 LİRADAN YARALANACAK

Milli istihbarat hizmetleri ve emniyet hizmetleri sınıfına mensup emekli personel ile çarşı ve mahalle bekçilerinin emeklilerine her ay ödenen 100 liradan, makam tazminatı almayan subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaş emeklileri de yararlanacak.

Tasarıyla, kimlik kartları, özlük dosyaları, kişisel veriler ve ve posta gönderilerine ilişkin hususlar yeniden düzenleniyor. Buna göre, askeri kimlik kartı; kişinin, TSK personeli olduğunu ve kimliğini gösteren resmi belge olacak. TSK mensupları, yönetmelikle belirlenen istisnalar saklı kalmak kaydıyla askeri kimlik kartlarını resmi ve sivil olarak üzerlerinde bulunduracak.

TSK personelinin temin, yetiştirme, istihdam, emeklilik, ayırma, atama, yer değiştirme, görevlendirme, seferberlik ve özlük hakları gibi işlemleri ve askeri hizmetlerin yürütülmesine ilişkin kişisel verileri; personel bilgi sistemlerinde ve özlük dosyalarında korunacak.

Uzman erbaşlar hariç erbaş ve erler ile askeri öğrenciler tarafından gönderilen ve kendilerine gelen posta gönderileri, ilgilinin amirince denetlenebilecek.

AMATÖR ASKERİ SPOR KULÜPLERİ KURULABİLECEK

TSK mensupları; kendi kıta, karargah ve kurumları içinde amatör askeri spor kulüpleri kurabilecek ve bu kulüplerde faaliyette bulunabilecek. Harp ve vazife malulleri ile gaziler tarafından rehabilitasyon amacıyla kurulan spor kulüplerinin TSK spor tesislerinden istifadesine Genelkurmay Başkanlığı'nca izin verilebilecek.

Garnizon komutanlığı görevinin hangi kıta, komutan veya kurum amiri tarafından yapılacağı Genelkurmay Başkanlığı'nca düzenlenecek. Bu görevin yürütülmesi amacıyla Genelkurmay Başkanlığı'nca garnizonda bulunan kıta, karargah ve kurumların dışında kadro ve teşkiller oluşturulabilecek.

KIŞ EĞİTİM MERKEZLERİ KURULUYOR

TSK personelinin sosyal ve moral ihtiyaçlarını karşılamak, dayanışmayı artırmak, mesleki, sosyal gelişmelerini mümkün kılacak imkanları hazırlamak amacıyla Genelkurmay Başkanlığı'nın izniyle orduevi ve bağlı şubeler, askeri gazinolar, kışla gazinoları ve vardiya yatakhaneleri kurulabilecek. Bunların merkezi yönetim bütçe kanunuyla belirlenen giderleri genel bütçeden karşılanabilecek.

Genelkurmay Başkanlığı'nın izniyle belirli zamanlarda özel askeri eğitimlerin yapılması, personelin moral ve motivasyonuna katkı sağlanması için özel, yerel veya kış eğitim merkezleri kurulabilecek.

Orduevleri, askeri gazinolar, kışla gazinoları, vardiya yatakhaneleri özel, yerel ve kış eğitim merkezlerinin gelirleri; işletme ve kira gelirlerinden, üye aidatlarından, bağış ve kart ücretlerinden, sergi, fuar, promosyon, reklam ve diğer gelirlerden oluşacak.

Genelkurmay Başkanlığı'nın izniyle ihtiyaç görülen yerlerde rehabilitasyon merkezleri, gazi uyum evleri, refakatçi misafirhaneleri, kreş, gündüz bakımevleri ve özel bakım merkezleri açılıp işletilebilecek.

Özel ihtisas gerektiren hizmetlerin, personel yetersizliği veya maliyeti nedeniyle verilememesi halinde, hizmetler, hizmet alımı veya kiralama yoluyla dışarıdan karşılanabilecek.

Bu tesislerin kiraya verilmesi, işletilmesi, işlettirilmesi, mal ve hizmet alımı işlemleri tesis müdürlüklerince yerine getirilecek.

ASKERİ KANTİNLER KİRAYA VERİLEBİLECEK

TSK personelinin dayanıklı tüketim malları hariç zaruri ihtiyaçlarının daha ucuz ve kolaylıkla sağlanması için her kışlada kantin kurulabilecek. Askeri kantinlerin tamamı, bir kısmı, bazı şubeleri veya reyonları kiraya verilebilecek ya da üçüncü şahıslara işlettirilebilecek.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin sosyal, tarihi ve teknik gelişimini dönemlere göre yansıtmak, dünya tarihindeki etkinliğini, kahramanlığını, yerine getirdiği görevlerini sergilemek amacıyla askeri müzeler kurulacak.

MUAFİYET VE İSTİSNALAR

TSK tarafından kuruluş amaçlarına göre işletilen orduevi ve bağlı şubeleri, askeri gazinolar, kışla gazinoları, vardiya yatakhaneleri ve bunların müştemilatı, özel, yerel ve kış eğitim merkezleri, askeri kantinler ve askeri müzeler kurumlar vergisinden muaf olacak. Bu muafiyet, yapılacak vergi kesintilerini kapsamayacak.

Belirtilen tesisler Emlak Vergisi'nden bu tesislerin mal ve hizmet alımları nedeniyle düzenlediği ödemeye ilişkin kağıtlar; Damga Vergisi'nden istisna olacak.

Orduevi ve şubeleri, özel, yerel veya kış eğitim merkezleri ve kışla dışındaki askeri kantinlerin aylık gayrisafi hasılatının yüzde 1'i; askeri müzelerin kültür sitesi aylık gayrisafi hasılatının yüzde 1'i genel 

RÜTBE KONTENJANLARINDA DEĞİŞİKLİK

Kuvvet Komutanlarının görev süreleri birer yıllık sürelerle yaş haddine kadar uzatılabilecek. Rütbe bekleme süresini tamamlamaya bir yıl kalanlar da Yüksek Askeri Şura (YAŞ) değerlendirmesine alınacak.

TBMM Milli Savunma Komisyonu'nda kabul edilen Askerlik Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve KHK'larda değişiklik öngören kanun tasarısına göre, Genelkurmay Başkanlığı ve kuvvet komutanlıklarının merkez karargahlarında, Silahlı Kuvvetler Uzmanı ve Uzman Yardımcıları istihdam edilebilecek.

TSK Personel Kanunu'ndaki "yeterlilik" tanımına "fiziki" ibaresi de eklenerek, "ahlaki, askeri, mesleki, fiziki, zihni kifayet ve üst rütbeye liyakatidir" şeklinde "yeterlilik" yeniden tanımlanıyor. Fiziki yeterlilik değerlendirme testinden elde edilecek not, sicil sistemine dahil edilecek.

Rütbe bekleme süresini tamamlamaya bir yıl kalanların da değerlendirmeye alınması düzenlemesiyle birlikte yıllık kontenjanda değişiklik yapılabilmesi için, YAŞ'a, yıllık kontenjanda değişiklik yapma yetkisi verilecek. Mevcut düzenlemede, yıllık kontenjan, "Her rütbedeki general ve amiral sayısının bekleme sürelerine bölümü sonucu çıkan miktardır" olarak tanımlanıyor.

Dış kaynaktan sağlanan muvazzaf subay adayları, öncelikle temel askerlik eğitimine tabi tutulacak ve bu eğitimde başarılı olma şartı aranacak. Subaylığa uygunluk işleminde kararname esası kaldırılacak. Bu işlem, kuvvet komutanlıkları personeli için Milli Savunma Bakanı; Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli için İçişleri Bakanı'nın onayı ile yapılacak.

İlk uygunluk işleminden sonraki rütbe terfi işlemleri ise ilgili komutanlığın Kurmay Başkanı'nın onayı ile düzenlenecek.

Albaylar, general ve amirallerin bir üst rütbeye terfilerinde mevcut sistem korunarak üçlü kararname ile yapılacak.

Tasarıyla, "Korgeneral-Koramiral" rütbe kontenjanlarında da değişiklik yapılabilecek. Mevcut kanunda, "Tuğgeneral-Tuğamiral, Tümgeneral-Tümamiral" kontenjanlarında değişiklik yapılabiliyor.

KUVVET KOMUTANLARININ GÖREV SÜRELERİ

Kuvvet Komutanlarının görev süreleri birer yıllık sürelerle yaş haddine kadar uzatılabilecek.

Teğmen rütbesi hariç olmak üzere son 10 yıl içinde en az dört farklı sicil üstü tarafından üç kez sicil tam notunun yüzde 60'ından daha düşük sicil alan subay ve astsubaylar hakkında yetersizlik nedeniyle TSK'dan ayırma işlemi başlatılabilecek.

Rütbe bekleme süresini tamamlamaya bir yıl kalanlar da YAŞ değerlendirmesine alınacaklar. Bunlardan terfi ettirilenler ile kadrosuzluktan emekli edilenler, rütbe bekleme sürelerini tamamlamış sayılacak.

Astsubayların rütbe onay makamı, ilgili kuvvet komutanlığının kurmay başkanı olacak.

Astsubaylıktan subaylığa uygunluk işlemi, üçlü kararname yerine bakan onayıyla yapılacak.

Pilotaj eğitimini bitirenlerin yükümlülükleri, bu eğitimlerde geçen sürenin iki katından üç katına uzatılacak.

Atamaya tabi tutulan personelden izinli, raporlu, tutuklu, açıkta, firarda ya da izin tecavüzünde olanlar ile hastanede yatanların ilişikleri evrak üzerinden kesilebilecek.

Taşıt Kanunu kapsamında edinilecek taşıtların menşei, silindir hacimleri ve diğer niteliklerini belirlemeye ve sınırlamalar getirmeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

ZAM VE TAZMİNATLAR

Hastalıkları nedeniyle resmi yataklı tedavi kurumlarında yatarak gördükleri tedavi süreleri hariç, bir takvim yılı içinde kullanılan hastalık izin süreleri toplamı 15 günü aşan personele, devlet memurlarında olduğu gibi, aşan günlere isabet eden yan ödeme puanından kaynaklanan zam ve tazminatlar ödenmeyecek. Sağlık kurulu raporu üzerine verilen hastalık izinleri ile kanser, verem, akıl hastalığı, şeker hastalığı ve açık kalp ameliyatı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananların kullandığı hastalık izinleri ve terörle mücadele veya hudut birliklerindeki görevleri nedeniyle yaralanan personele ise ödenecek.

Milli Savunma Bakanı veya İçişleri Bakanı, subay ve astsubayların istek üzerine yaş haddi, adi malullük dahil malullük veya vazife malullüğüne bağlı emeklilik işlemleri ile istifa işlemlerine ilişkin onay yetkisini devredebilecek.

Askeri hizmetine ilişkin görevleri nedeniyle haklarında kamu davası açılan personelden beraat edenlerin, vekalet verdiği avukata ödedikleri ücret ile yaptıkları masraflar, Milli Savunma Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanacak.

Uzman erbaşlar bulundukları derece ve kademelerine bir kademe ilave edilerek astsubay nasbedilebilecek.

Yaş haddine ve ilave kademe verilmesine ilişkin hususlar, uzman erbaşlıktan astsubaylığa geçen ve halen görevde olanlar için de uygulanacak, fakat bunlara geçmişe ilişkin herhangi bir ödeme yapılmayacak.

KDV'DEN İSTİSNA

Başbakanlıkça tahsis edilecek kamu kurum ve kuruluşlarına ait konutları belirlemek, gerektiğinde bu amaçla taşınmaz kiralanması ve edinimine ilişkin işlemleri yürütmek, Başbakanlık Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü'nün görevleri arasına eklenecek.

Orduevi ve bağlı şubeleri, askeri gazinolar, kışla gazinoları, vardiya yatakhaneleri ve bunların müştemilatı, özel, yerel ve kış eğitim merkezleri, askeri kantinler ve askeri müzelerin yaptıkları teslim ve hizmetler ile bu kurum ve kuruluşların yapacağı mal ve hakların kiralanması işlemleri KDV'den istisna edilecek.